Αρχείο ετικέτας #Parenting

Μιλώντας στα παιδιά μας για τη διαφορετικότητα

Δυστυχώς, διανύουμε μια εποχή γεμάτη διχασμό, με περιστατικά προκατάληψης που συνεχώς τα βλέπουμε μπροστά μας στις ειδήσεις και αγχωνόμαστε για το πώς μπορούμε να προστατεύσουμε τα παιδιά μας – αλλά και να τους δώσουμε τις σωστές αρχές και αξίες- μέσα σε έναν κόσμο που συχνά μοιάζει βυθισμένος στο μίσος.

Στη χώρα μας, βλέπουμε όλα τα είδη μίσους -ρατσισμό, μισογυνισμό, ομοφοβία- σε σημείο που φοβόμαστε όχι μόνο μήπως τα παιδιά μας δεχτούν ρατσισμό ή περιθωριοποιηθούν, αλλά πολύ περισσότερο μήπως προκαλέσουν τα ίδια άσχημα συναισθήματα σε τρίτους, με ρατσιστικά σχόλια και βίαιη συμπεριφορά.

Ανησυχούμε ότι τα παιδιά μας θα εκτεθούν από την παιδική τους ηλικία σε τέτοια φαινόμενα που είναι πιθανόν, δυστυχώς, να διαστρεβλώσουν τις απόψεις τους για τη διαφορετικότητα, τις διακρίσεις και την κοινωνική ένταξη. Ειδικά αυτά τα τελευταία χρόνια με το μεταναστευτικό κύμα και τις φασιστικές συμπεριφορές που έχουν κάνει την εμφάνισή τους και έχουν «δηλητηριάσει» και νέα παιδιά, ακόμα και σχολικής ηλικίας…

Δεν ξέρω αν μπορούμε να «κάνουμε θαύματα» σε μια τέτοια κοινωνία, μπορούμε, όμως, σίγουρα να δώσουμε τη μάχη μας σαν γονείς να αντιμετωπίσουμε την «ύπουλη προσέγγιση του μίσους», να δείξουμε στα παιδιά μας το δρόμο της αποδοχής της διαφορετικότητας, του σεβασμού στο συνάνθρωπο, της αγκαλιάς σε όποιον την έχει ανάγκη.

Κάποιοι γονείς ίσως δυσκολεύονται να αγγίξουν τέτοια θέματα συζήτησης. Αλλά όταν οι γονείς παραμένουν σιωπηλοί, τα παιδιά ίσως λάβουν το μήνυμα ότι ο ρατσισμός δεν έχει τόση σημασία ή ότι είναι πρόβλημα κάποιου άλλου, ότι είναι κάτι μακρινό από εμάς.

Για να σταματήσει ο ρατσισμός, όλοι πρέπει να αναλάβουν ενεργό ρόλο, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι, ανεξάρτητα από το αν τους επηρεάζει άμεσα ή όχι.

Γιατί είναι σημαντικό να μιλάμε για τη διαφορετικότητα και το ρατσισμό;

Όταν διδάσκουμε στα παιδιά από νωρίς ότι είναι εντάξει να μιλάμε για τις διαφορετικές φυλές και καταγωγές, τα βοηθάμε να κατανοήσουν, να σέβονται και να εκτιμούν τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων.

Αυτό χτίζει ενσυναίσθηση και συμπόνια για τους άλλους, έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να βλέπουν πιο καθαρά, όταν τα πράγματα στον κόσμο τούς φαίνονται άδικα ή στραβά – και μπορούν να κάνουν κάτι γι ‘αυτό.

Ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να τους μιλήσουμε για το ρατσισμό;

Χωρίς να γνωρίζω το σωστό τρόπο, θεωρώ ότι για κάθε οικογένεια, αυτή η συζήτηση θα είναι διαφορετική, ανάλογα με τις εμπειρίες, τα βιώματά μας, την προσωπική εμπειρία μας με το ρατσισμό.

Μπορούμε να διαβάζουμε σχετικά βιβλία ή να βλέπουμε εκπομπές ή ακόμα και να τους πούμε με δικά μας λόγια την ιστορία κάποιου πολιτικού ή ακτιβιστή.

Μέσα από αυτό, θα προκύψει κάποια συζήτηση, κάποιες απορίες.

Είναι η στιγμή να διευκρινήσουμε τις αξίες της οικογένειάς μας. Να τους δείξουμε με λόγια, με κάποιο παράδειγμα, με τις ενέργειές μας τι πιστεύουμε.

Να μιλήσουμε για ίση μεταχείριση για όλους, δικαιοσύνη, υποστήριξη για αυτούς που υποφέρουν και σεβασμό σε όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός τους, τη γλώσσα που μιλούν ή άλλες διαφορές.

Να μιλήσουμε με απλά λόγια. Να μην τα βομβαρδίοσυμε με πολλές πληροφορίες. Απλά και ξεκάθαρα να παρουσιάσουμε τα γεγονότα.

Αν θέλουμε να σχολιάσουμε κάτι που συνέβη στις ειδήσεις, όπως αυτές τις μέρες στο Αφγανιστάν, να είμαστε ειλικρινείς για αυτό που συνέβη, αλλά δε χρειάζεται να δίνουμε στα παιδιά περισσότερες πληροφορίες από αυτές που χρειάζονται.

Σίγουρα, η ηλικία του παιδιού παίζει ρόλο.

Κάποια ζητήματα ίσως είναι δύσκολο να γίνουν αντιληπτά από μικρότερα παιδιά.

Στα μικρότερα παιδιά, προσχολικής ηλικίας, που μαθαίνουν για το σωστό και το λάθος και έχουν έντονη την αίσθηση της δικαιοσύνης, μπορούμε να μιλήσουμε για το τι είναι δίκαιο και τι όχι. Να δώσουμε κατανοητά παραδείγματα, όπως: «Τι γίνεται αν κάποιος έβγαζε έναν κανόνα που λέει ότι όλοι όσοι έχουν καστανά μαλλιά πρέπει να τρώνε ένα διαφορετικό σνακ στο διάλειμμα από την υπόλοιπη τάξη; Φαίνεται δίκαιο;«

Στα παιδάκια που πηγαίνουν σχολείο, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πρακτικά παραδείγματα από την καθημερινή ζωή για να τα βοηθήσουμε να καταλάβουν πώς θα ένιωθαν εάν υφίσταντο διακρίσεις ή παραλείπονταν σκόπιμα, πχ. «Πώς θα νιώθατε αν κάποιος κρατούσε όλες τις κούνιες στην παιδική χαρά και δεν άφηνε κανέναν άλλο να κάνει;» ή «Πώς θα αισθανόσασταν αν βλέπατε έναν μαθητή της πέμπτης δημοτικού να εκφοβίζει ένα μαθητή της πρώτης;» Για τα παιδιά αυτής της ηλικίας, πιστεύω, θα μπορούσαμε μετά να κάνουμε την αντιπαραβολή με παραδείγματα πραγματικών ομάδων ατόμων που έχουν υποστεί διακρίσεις.

Οι ερωτήσεις αυτές, σίγουρα, θα βοηθήσουν στην αύξηση της ενσυναίσθησης των παιδιών και θα πυροδοτήσουν το πάθος τους να υπερασπίζονται τους άλλους.

Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι έφηβοι είναι καλύτερα προετοιμασμένα να αντιμετωπίσουν πιο σκληρά θέματα. Μπορούν να καταλάβουν πώς μπορεί να αισθάνεται κάποιος εάν είναι στόχος ρατσισμού, αλλά μπορεί να αισθάνονται ανήμποροι να κάνουν οτιδήποτε γι ‘αυτό.

Σε αυτές τις ηλικίες θεωρώ ότι πρέπει να τους δείξουμε τρόπους να βοηθήσουν, πράξεις για να νιώσουν δυναμικά και στηρίξουν ουσιαστικά θύματα ρατσισμού, όπως επιστολές, άρθρα, εθελοντισμό.

Αλλά να συζητάμε μαζί τους, να τους βοηθάμε να επεξεργαστούν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους: «Τι πιστεύετε για αυτά που είδατε στην τηλεόραση;«, «Τι έχετε ακούσει;» ή «Τι συζητούν οι φίλοι σας;» Αυτό θα μας βοηθήσει να έχουμε μια αίσθηση του τι κατανοούν τα παιδιά μας από όλα όσα προσλαμβάνουν, ώστε να μπορούμε να συμπληρώσουμε τυχόν κενά με γεγονότα ή να τονίσουμε τις αξίες που έχουμε στην οικογένειά μας.

Δύσκολες συζητήσεις όπως αυτές είναι λογικό να προκαλούν έντονα συναισθήματα, όπως θυμό, θλίψη, σύγχυση κ.λπ. Τα παιδιά που έχουν πέσει θύματα ρατσισμού, τα ίδια ή μέλη της οικογένειάς τους, μπορεί να έχουν ακόμη πιο έντονα συναισθήματα ή φόβους γύρω από αυτά τα θέματα.

Πρέπει να διαβεβαιώνουμε τα παιδιά μας ότι τα συναισθήματά τους είναι σημαντικά και αποδεκτά. Γι’ αυτό θα πρέπει κι εμείς να μοιραζόμαστε τα δικά μας συναισθήματα με υγιή τρόπο: «Νιώθω θλίψη αυτή τη στιγμή και είναι εντάξει. Δεν θα νιώθω πάντα έτσι». Αυτό βοηθά τα παιδιά να βάλουν τα πράγματα σε προοπτική.

Αλλά η συζήτηση αυτή δεν τελειώνει ποτέ.

Το να μιλάμε στα παιδιά μας για τις άλλες εθνικότητες, τις διαφορετικές φυλές και καταγωγές, το ρατσισμό δεν πρέπει να είναι κάτι που κάνουμε μία φορά. Πρέπει να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να έρθουν σε εμάς με ερωτήσεις οποιαδήποτε στιγμή και να συνεχίσουμε να μιλάμε για αυτά τα ζητήματα.

Και τι γίνεται αν δεν έχουμε απάντηση;

Είναι εντάξει να μην υπάρχουν όλες οι απαντήσεις. Εάν δεν ξέρουμε πώς να απαντήσουμε σε κάτι, που είναι ακρετά πιθανό, να είμαστε ειλικρινείς και να το λέμε. Να τους πούμε ότι θα μάθουμε και θα μοιραστούμε μαζί τους όσα μάθαμε.

Οι γονείς μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα για να μεγαλώσουμε συμπονετικά παιδιά που θέλουν να βοηθήσουν τους άλλους.

Μέσα από αυτά που ζούμε και τις πράξεις μας θα μάθουν.

Να κάνουμε παρέα με ανθρώπους διαφορετικούς, να μιλάμε σε όλους όμορφα και με σεβασμό.

Να μάθουμε για άλλους πολιτισμούς.

Να μάθουμε μαζί για ανθρώπους από άλλα μέρη.

Να διαβάσουμε βιβλία, να παρακολουθήσουμε ταινίες, να ακούσουμε μουσική, να μάθουμε για γιορτές που δεν αποτελούν μέρος των δικών μας παραδόσεων.

Να παρακολουθήσουμε πολιτιστικές εκθέσεις και μουσεία που αναδεικνύουν ιστορίες, τέχνη και ιστορία των ανθρώπων που διαφέρουν από εμάς.

Να μιλάμε.

Και να τους μάθουμε να μιλάνε.

Όταν βλέπουμε κάτι που δεν είναι δίκαιο, να κάνουμε κάτι γι ‘αυτό.

Να πούμε κάτι.

Να γράψουμε ένα γράμμα.

Να δημιουργήσουμε τέχνη που να υποστηρίζει αυτό το σκοπό.

Να ενθαρρύνουμε τα παιδιά σας να κάνουν το ίδιο.

Να συζητάμε συχνά ως οικογένεια και να κάνουμε πράγματα μαζί για να μάθουμε και να γιορτάζουμε τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων.

Θα βοηθήσουμε να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση των παιδιών μας για τους άλλους ανθρώπους και η δική μας ενσυναίσθηση.

Να τους μάθουμε να αγαπάνε…

Να βλέπουν ειδήσεις τα παιδιά;

Είπα χθες στο Instagram ότι θα γράψω γι’ αυτό το θέμα γιατί πραγματικά το έχω σκεφτεί πάρα πολλές φορές και γενικά στο σπίτι μας το τηρούμε ευλαβικά: δε βλέπουμε ειδήσεις και γενικά προγράμματα στην τηλεόραση που δεν είναι κατάλληλα για την ηλικία των παιδιών μας. 

Με έχουν ρωτήσει κατά καιρούς γιατί δεν μπορούν να δουν survivor ή διάφορες ελληνικές ή ξένες σειρές, διάφορες εκπομπές κλπ στην τηλεόραση που μπορεί να βλέπουν κάποιοι συμμαθητές τους. Προσπαθούμε να τους εξηγήσουμε ότι κάθε πρόγραμμα είναι ανάλογα με την ηλικία του καθενός και παρόλο που δεν τους αρέσει η απάντηση, το τηρούν.

Και το κάνουμε γιατί αυτά που προβάλλονται στην τηλεόραση συχνά δεν τα αντέχω ούτε εγώ… Δε θέλουμε τέτοιες εικόνες στο κεφάλι τους, τουλάχιστον όχι από τώρα.

Βέβαια, θα τύχει να δουν τηλεόραση και στα σπίτια των γιαγιάδων ή κάποιος φίλος τους να τους εξηγήσει αναλυτικά τι είδε ή να ακούσουν κι εμάς να συζητάμε για ένα θέμα. Σε αυτή την περίπτωση, συνήθως θα αναφέρουν κάτι που τους έκανε εντύπωση (νιώθουν ότι έκαναν κάτι πολύ σημαντικό, κάτι που κάνουν μόνο οι μεγάλοι) οπότε θα τους μιλήσουμε όπως μπορούμε για το θέμα.

Αυτές τις μέρες, όμως, η τηλεόραση έπαιζε «πυρκαγιές» σχεδόν όση ώρα ήμασταν στο σπίτι…Και μας έλεγαν «πάλι φωτιές θα δούμε;»

Οι ειδήσεις και η επικαιρότητα μπορεί να είναι ενοχλητικές για τα μικρά παιδιά. Πολλά είναι τα παιδιά που ανησυχούν πολύ για τις τρέχουσες υποθέσεις.

Με μέτρο, η τηλεόραση, σίγουρα, μπορεί να είναι μια μεγάλη πηγή εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας για τα παιδιά. 

Αλλά η απεριόριστη θέαση φέρνει  αντιμέτωπα τα παιδιά με πραγματικότητες, που πολλά από αυτά δεν είναι ψυχολογικά έτοιμα να «χωνέψουν».  Θα παρακολουθήσουν σκηνές βίας ή/και αιματοχυσίες, βομβαρδισμούς, τραυματίες από σεισμούς και καταστροφές, θα δουν πεινασμένα και εγκαταλελειμμένα παιδιά από όλο τον κόσμο, κακοποιημένα ζώα και θα ακούσουν για απαγωγές παιδιών, ενώ κοιμούνται, παίζουν ή έχουν πάει διακοπές.
Το άγχος τους θα φανεί κι από τις ερωτήσεις που κάνουν τα παιδιά μετά την έκθεσή τους στα ΜΜΕ:

«Μπορεί το σπίτι μας να πλημμυρίσει όπως αυτά στις ειδήσεις;»

«Μπορεί να καεί και η δικιά μας περιοχή;»

«Αν γινόταν πόλεμος στη χώρα μας, θα έπρεπε να πας να πολεμήσεις, μπαμπά;»

«Τι θα πάθουμε όταν ο ήλιος κάψει τη Γη;»

«Θα πάθω κι εγώ καρκίνο όπως εκείνο το κορίτσι χωρίς μαλλιά;»

«Μαμά, γιατί να σκοτώσει κάποιος τη γυναίκα του; Αφού είναι παντρεμένοι κι αγαπιούνται.»

«Κι αν την ώρα που πάω σχολείο, κάποιος με απαγάγει;»


Έχω ακούσει από άλλους γονείς και έχω διαβάσει και σε παρόμοιες μελέτες ότι πολλά παιδιά στο δημοτικό είχαν εφιάλτες σχετικές με τις τρέχουσες ιστορίες που είχαν ακούσει στις ειδήσεις ή είχαν δει στην τηλεόραση.

Είναι πολύ εύκολο να αφήσουμε την τηλεόραση ανοιχτή να παίζει – μπορεί να μην έχουμε καν επίγνωση του τι ακούνε και βλέπουν τα παιδιά μας.

Δυστυχώς, τα παιδιά (ανάλογα με την ηλικία τους) στερούνται  της γνώσης, των πληροφοριών, της εμπειρίας ή της κατανόησης για να θέσουν τις ειδήσεις σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο ή να εκτιμήσουν ρεαλιστικά τους κινδύνους.

Εξαιτίας αυτού, τα παιδιά τείνουν να γεμίζουν τα κενά με τη φαντασία τους.  Ένας εντυπωσιακός τίτλος μπορεί να δώσει «τροφή» για πραγματικά εφιαλτικά σενάρια που μπορούν αργότερα να τα κρατήσουν ξύπνια όλη τη νύχτα.

Αυτά που έχουμε εμείς στο νου μας ως γονείς με το Γιώργο* είναι τα παρακάτω:

1. Μέχρι να γίνουν τα παιδιά 10 περίπου χρόνων, να περιορίσουμε τα προγράμματα επικαιρότητας που δεν  απευθύνονται σε μικρές ηλικίες. Αν τύχει να είναι ανοιχτή η τηλεόραση σε πρόγραμμα που πιθανώς δείξει κάτι που δεν το περιμέναμε, το καλύτερο είναι να καθόμαστε μαζί τους, να ξέρουμε ακριβώς τι έχει δει. Να μην είναι ανοιχτή η τηλεόραση και να δείχνει οτιδήποτε. Έτσι, έχουμε την ευκαιρία να αντιμετωπίσουμε τυχόν φόβους και να προσφέρουμε μια πιο ισορροπημένη οπτική. 

2. Να μη φοβόμαστε να ρωτήσουμε απευθείας τα μικρότερα παιδιά εάν έχουν ανησυχίες για οτιδήποτε έχουν δει στην τηλεόραση, ώστε να ξέρουμε πώς να απαντήσουμε και τι πρέπει να τους πούμε. Πιστεύω ότι έτσι θα τους ενθαρρύνουμε να μοιράζονται μαζί μας τους φόβους και τις ανησυχίες τους από μικρή ηλικία και ελπίζω να συνεχιστεί και στο μέλλον.

3. Αν τελικά αφήσουμε τα παιδιά (που είναι κάτω των δέκα σήμερα) να παρακολουθήσουν τις ειδήσεις, όπως τώρα με τις πυρκαγιές, είμαστε εκεί μαζί τους και τους ρωτάμε αν κάτι που είδαν τα ενόχλησε ή τα τάραξε.

4. Αν τα παιδιά μας εκδηλώσουν φόβο για κάτι που είδαν ή άκουσαν, εννοείται πως τα παίρνουμε πάντα στα σοβαρά.  Πρέπει να αντισταθούμε στον πειρασμό να γελάσουμε ή να το κάνουμε να νιώσει «χαζό» με αυτό που μας είπε. Αυτό δεν θα τα κάνει να νιώσουν καλύτερα.

Τα παιδιά μπορούν να αγχώνονται για πράγματα που μπορεί να φαίνονται παράλογα στους ενήλικες, αλλά αν αισθάνονται ότι γελοιοποιούνται, ότι γίνονται ρεζίλι με αυτό που είπαν, μπορεί κάλλιστα να αποφασίσουν να κρατήσουν τις ανησυχίες τους για τον εαυτό τους στο μέλλον.  

Πολλοί κι από τους δικούς μας ακόμα φόβους είναι παράλογοι, αλλά αυτό δεν τους κάνει λιγότερο πραγματικούς.  Το να σκεφτούμε προσεκτικά τις ανησυχίες των παιδιών μας και να υιοθετήσουμε μια ρεαλιστική προσέγγιση επίλυσης παρόμοιων προβλημάτων θα αποδειχθεί χρήσιμο σε πολλά επίπεδα.

Όχι μόνο θα τους δείξει ότι ενδιαφερόμαστε για τις ανησυχίες τους, αλλά δείχνει, επίσης, ότι μια λογική, αιτιολογημένη απάντηση μπορεί να συμβάλει πολύ στην ηρεμία τους.

5. Είμαστε ειλικρινείς μαζί τους, αλλά όσα τους εξηγούμε πρέπει να είναι ανάλογα με την ηλικία τους και το γνωστικό τους επίπεδο.

6. Πιστεύουμε ότι, γενικά, πρέπει να τους μιλάμε για ό, τι συμβαίνει στις ειδήσεις. Να γνωρίζουν τι γίνεται στη χώρα, στον κόσμο, για πόσα πράγματα πρέπει να νιώθουμε ευγνώμονες, για πόσα πρέπει να παλεύουμε, για τα σημαντικά και τα ουσιαστικά.

*Σε καμία περίπτωση, δε θεωρώ ότι γνωρίζουμε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε με τα παιδιά και πώς ακριβώς να συμπεριφερθούμε ή ότι αυτό που κάνουμε είναι το σωστό. Δεν έχουμε καμία ειδικότητα ή εξειδίκευση στο ζήτημα, πέρα από όσα έχουμε βιώσει, έχουμε διαβάσει και όσα νιώθουμε.

Τα παιδιά που (δε) λένε ευχαριστώ

Σήμερα θα γράψω για τη σημασία της ευγνωμοσύνης στα παιδιά. Κάθε εβδομάδα όλο και κάτι θα τύχει και θα μου δώσει την αφορμή να γράψω, κάτι θα τύχει και θα βρω θέμα για το άρθρο της Πέμπτης. (Ή της Παρασκευής, βρε αδερφέ… 😁)

Πόσο μα πόσο σημαντική η ευγνωμοσύνη στη ζωή μας. Ακούμε συνέχεια ότι πρέπει να είμαστε ευγνώμονες με όσα έχουμε, ότι είναι βασική προϋπόθεση ώστε να βρούμε την ευτυχία, ότι είναι το κλειδί μιας ζωής θετικής και χαρούμενης.

Τα παιδιά μας, όμως, δυσκολεύονται να εκφράζουν την ευγνωμοσύνη τους, να λένε ευχαριστώ, να δείχνουν ότι εκτιμούν κάτι που τους προσφέρεται.

Κάθε φορά που τους δίνουν ένα δώρο, κάθε φορά που είναι κάπου φιλοξενούμενοι, νιώθω ότι πρέπει να τους θυμίσω να πουν ευχαριστώ. Και ακούω πολλούς γονείς που, σαν εμένα, είναι εκνευρισμένοι που το παιδί τους δεν λέει ευχαριστώ από μόνο του ή δεν εκτιμά τα προνόμια ή τα δώρα. Το αντίθετο μάλιστα. Τα θεωρεί δικαιώματά του.

Ωστόσο, η επιθυμία έκφρασης ευγνωμοσύνης και η ικανότητα να το κάνουν δεν έρχονται φυσικά στα παιδιά.

Ξεκινώντας από νεαρή ηλικία, αυτές οι δεξιότητες πρέπει να διδάσκονται και στη συνέχεια να ενισχύονται τακτικά. Και αξίζει πραγματικά τον κόπο.

Είναι βασική δεξιότητα για τη μετέπειτα ζωή του.

Το να αισθανόμαστε και να εκφράζουμε ευγνωμοσύνη έχουν συσχετιστεί με την ευτυχία, την αισιοδοξία και τις καλύτερης ποιότητας σχέσεις, καθώς και με τη σωματική και ψυχική υγεία. Με άλλα λόγια, όταν επενδύουμε το χρόνο μας και κάνουμε την προσπάθεια να διδάξουμε στο παιδί μας την αξία της εκτίμησης και της ευγνωμοσύνης, όχι μόνο θα το παρατηρήσουν και άλλοι, αλλά θα τους οπλίσουμε με συναισθηματική δύναμη. Αυτό θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους, τώρα και στο μέλλον.

Τα παιδιά, οι έφηβοι και ακόμη και οι νεαροί ενήλικες είναι αναπτυξιακά εγωκεντρικοί.

Ναι, ισχύει. Δεν είναι η προσωπική μου άποψη. Το έχω διαβάσει. (Μη με ρωτήσεις πού, δε θυμάμαι).

Βλέπουν τον κόσμο κυρίως από τη δική τους σκοπιά μέχρι να τους προσφερθεί καθοδήγηση για το πώς να το δουν από την οπτική γωνία του άλλου. Το σχολείο είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να μάθουν τα παιδιά ευγνωμοσύνη και ενσυναίσθηση. Ωστόσο, όταν πρόκειται για την ανατροφή συναισθηματικά υγιών παιδιών, οι γονείς έχουν μεγαλύτερο αντίκτυπο από οποιονδήποτε άλλο στο παιδί:

Μπορούμε, λοιπόν, να γίνουμε εμείς το σωστό πρότυπό τους.

Το παιδί μας δίνει πολύ μεγαλύτερη προσοχή στη συμπεριφορά μας από ό, τι στις συμβουλές μας, το έχουμε καταλάβει. Οπότε είναι σημαντικό να κάνουμε πράξη αυτό που ζητάμε. Να μιλήσουμε ανοιχτά για την εκτίμηση της καλοσύνης των άλλων και να λέμε συχνά ευχαριστώ, ακόμη και για μικρά πράγματα.

Ο άντρας μου έχει αναλάβει συγκεκριμένες υποχρεώσεις του σπιτιού, αλλά ποτέ δεν το θεωρώ δεδομένο.Τον ευχαριστώ κάθε φορά και λέω στα παιδιά ότι είμαι πολύ τυχερή και ευγνώμων που έχω ένα σύντροφο που με σκέφτεται και με φροντίζει. Το ίδιο κάνει κι εκείνος.

Αυτός ο τρόπος καθημερινής έκφρασης ευγνωμοσύνης θεωρώ ότι στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα στα παιδιά ότι η εκτίμηση είναι αναπόσπαστο μέρος όλων των σχέσεων και αυτό δεν προορίζεται μόνο για τη λήψη δώρων.

Μπορούμε να προετοιμαστούμε εκ των προτέρων – κάθε φορά.

Αν πηγαίνουμε, για παράδειγμα, σε πάρτι ή σε μια οικογενειακή συγκέντρωση που φοβόμαστε ότι μπορεί να είναι βαρετή για τα παιδιά, να τους υπενθυμίσουμε να χαμογελάσουν, να πουν ευχαριστώ και να ξεκινήσουν συνομιλία, ανεξάρτητα από το πώς αισθάνονται. Η αγενής συμπεριφορά θα πληγώσει τα συναισθήματα του οικοδεσπότη και θα μας φέρει σε δύσκολη θέση.

Παρομοίως, αν διοργανώνουμε πάρτι γενεθλίων για το παιδί μας, πριν ανοίξει μια στοίβα δώρων μπροστά στους προσκεκλημένους, πρέπει να προετοιμάσουμε το παιδί μας -ανεξάρτητα από τα αληθινά συναισθήματά του για το κάθε δώρο- να πει ευχαριστώ σε κάθε έναν ξεχωριστά. Να του υπενθυμίσουμε του ότι οι συζητήσεις σχετικά με τυχόν επιστροφές και αλλαγές θα τις αφήσουμε για αργότερα.

Ίσως θα μπορούσαμε να μάθουμε στα παιδιά μας χειροπιαστά την αξία του ευχαριστώ με ευχαριστήρια σημειώματα και κάρτες.

Πολλοί γονείς ίσως πιστεύουμε ότι χρειάζεται πάρα πολύ προσπάθεια από ένα παιδί για να γράψει ένα ευχαριστήριο σημείωμα ή θεωρούμε τα παιδιά μας πολύ απασχολημένα για να τους επιβαρύνουμε με άλλη εργασία ή ίσως απλά να πιστεύουμε ότι οι γραπτές ευχαριστίες είναι ξεπερασμένες. Αλλά θα μπορούσαμε να τους δώσουμε απλά την ευκαιρία και να δούμε πώς θα ανταποκριθούν.

Πρέπει να τους διδάξουμε ότι πόσο μεγάλη αξία έχουν η γενναιοδωρία και τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων και ότι τα δώρα δεν είναι δικαιώματα.

Η διδασκαλία της ευγνωμοσύνης και της εκτίμησης δεν είναι πάντα εύκολη.

Χρειάζεται επαγρύπνηση και μπορεί συχνά να δημιουργεί προστριβές με το παιδί μας.

Το να μεγαλώσουμε, όμως, παιδιά που θα εκτιμούν, θα νοιάζονται για τα συναισθήματα των άλλων και θα νιώθουν ευγνωμοσύνη για τα καλά που συμβαίνουν στη ζωή τους, αξίζουν όλες τις προσπάθειές μας.

Το μυστικό για εξορμήσεις με τα παιδιά

Βγαίνουμε έξω με τα παιδιά μας πολύ. Το να είμαστε ενεργοί προσπαθούμε να είναι μέρος της οικογενειακής μας ζωής. Προσπαθούμε τα παιδιά μας, ηλικίας 3, 8 και 9 ετών, να περπατούν ή να κάνουν ποδήλατο ή πατίνια όσο συχνότερα γίνεται και όσα Σαββατοκύριακα μπορούμε (ή στις διακοπές) κάνουμε κάποιες υπαίθριες περιπέτειες ανάλογα με την ηλικία τους (και το δικό μας κουράγιο).

Αλλά δεν ήμασταν έτσι από την αρχή της πορείας μας ως γονείς. Κι έχουμε δρόμο μπροστά μας.

Δεν μπορώ να πω ότι είμαστε υπερπροστατευτικοί, αλλά, αυτό που διαπιστώσαμε είναι ότι δεν είχαμε εκτιμήσει τη μεγάλη αξία αυτών των «περιπετειών», των εξορμήσεών μας για τα παιδιά μας, αλλά και για εμάς τους ίδιους.

Έχουμε στο περιβάλλον μας φίλους που δε διστάζουν να κάνουν μέχρι και ορεβασία και δύσκολες αναβάσεις με τα παιδιά τους από τη …βρεφική ηλικία και τα παιδιά έχουν μάθει να κάνουν ποδήλατο, σκι, πεζοπορίες, κολύμπι και να κουβαλάνε το δικό τους σακίδιο ανεξάρτητα από την πολύ νεαρή ηλικία τους.

Και δεν υπάρχει κάποιο μυστικό για αυτό.
Ούτε τα παιδιά αυτά έχουν γεννηθεί με περισσότερη άνεση και ταλέντο σε αυτές τις δραστηριότητες.

Το μόνο «μυστικό» είναι ότι τους έδωσαν επανειλημμένα ευκαιρίες και αφιέρωσαν χρόνο για να τους επιτρέψουν να εξελιχθούν σε αυτές τις δραστηριότητες με το δικό τους ρυθμό.

Αυτοί οι γονείς έδωσαν από το χρόνο τους αρκετές ώρες υπομονετικά, και μερικές φορές ίσως όχι τόσο υπομονετικά, να τους καθοδηγήσουν, να τους ενθαρρύνουν και τους περιμένουν.

Τα παιδιά έχουν αφιερώσει πολλές ώρες να εξασκούν τις δεξιότητες, την κοινωνικότητά τους και την αυτοπεποίθησή τους, αλλά και να μαθαίνουν από τα λάθη τους.

Και το έκαναν όσο εμείς οι άλλοι γονείς μπορεί να λέγαμε «μα γιατί τα παίρνετε παντού μαζί σας; Δε θέλετε να μείνετε λίγο μόνοι σας;»

Και αυτό δεν είναι εύκολο. Το ζευγάρι παραμερίζει προσωπικές του ώρες μαζί, οι δυο τους, για να αναπτυχθούν με αυτό τον τρόπο τα παιδιά του. Αλλά το κάνει με χαρά και όχι με την έννοια της θυσίας. Προσαρμόζει τη σχέση του με αυτή την επιλογή. Δε θυσιάζει τη σχέση του. Η σχέση του δυναμώνει γιατί περνούν μαζί όλη αυτή τη διαδικασία.

Ως γονείς, πρωταρχική δουλειά μας, πιστεύω πως είναι να προωθήσουμε την ανάπτυξη και την ανεξαρτησία, τελικά, των παιδιών μας.

Για να γίνει αυτή η ανάπτυξη, οι άνθρωποι πρέπει να ξεφύγουν εκτός της ζώνης άνεσής τους (#comfortzone). Τόσο πολλές βασικές δεξιότητες στη ζωή μας αποκτώνται και ενισχύονται με αυτό τον τρόπο.

Μερικά παιδιά είναι φυσικά πιο τολμηρά και μπορεί να χρειαστεί να δοθούν περισσότερα όρια και άλλα μπορεί να είναι πιο απρόθυμα και να χρειάζονται περισσότερη πείρα πριν κάνουν το επόμενο βήμα.

Το να γνωρίζουμε καλά τα παιδιά μας, το πώς θα τα παρακινήσουμε και πώς και πότε να τα προκαλέσουμε είναι όλες σημαντικές δεξιότητες για εμάς τους γονείς. Δεν το εκτελούμε πάντα τέλεια, αλλά η γονική μέριμνα είναι μια «ατελής επιστήμη» και το να βγούμε έξω και να κάνουμε κάτι είναι πάντα καλύτερο από το τίποτα.

Θα προσπαθήσω να καταγράψω όσα έχω διαπιστώσει ότι βοηθάνε με την πολύ μικρή μου εμπειρία στο θέμα:

1. Κάποια στιγμή σίγουρα θα κρυώσουν, θα ζεσταθούν, θα κουραστούν, θα πεινάσουν ή θα έχουν πολλάάάάά άλλα παράπονα. Μπορεί ακόμη και να έχουν και ξεσπάσματα. Ο φόβος για αυτό δεν πρέπει να μας αποθαρρύνει από το να κάνουμε κάτι μαζί τους. Το ότι θα μάθουν να έρθουν αντιμέτωπα με τα προβλήματα και την επίλυσή τους θα τους δημιουργήσει δεξιότητες ανθεκτικότητας, αντοχής, διαχείρισης και αντιμετώπισης που θα τους φανούν περισσότερο από χρήσιμες.

2. Να δώσουμε στα παιδιά μας επιλογές, να τα υποστηρίξουμε και να τα αφήσουμε να δουν τις συνέπειες των ενεργειών τους. Μαθαίνουμε περισσότερα από τις αποτυχίες και τα λάθη μας παρά όταν είμαστε προστατευμένοι από τις συνέπειες. Θα αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και θα μάθουν να είναι πιο αυτοδύναμα.

3. Να ορίζουμε μικρές προκλήσεις, μικρούς στόχους για τα παιδιά μας. Όταν τις πετυχαίνουν, τους δίνει αυτοπεποίθηση και τους παρακινεί να κάνουν περισσότερα.

4. Να κρατάμε τα πράγματα διασκεδαστικά και μην τα πιέζουμε πάρα πολύ. Να είμαστε ευέλικτοι και πρόθυμοι να αλλάξουμε σχέδια όταν είναι απαραίτητο. Εάν είναι μια καλή εμπειρία, θα θέλουν να το ξανακάνουν. Εάν δεν είναι διασκεδαστικό, ή τα πιέζουμε για να αντποκριθούν στο πλάνο που έχουμε εμείς στο κεφάλι μας, δε θα απολαμβάνουν τη δραστηριότητα ή, ακόμη χειρότερα, θα αποφασίσουν ότι δε θέλουν να το ξανακάνουν.

5. Μπορούμε να βρούμε «φίλους περιπέτειας» για τα παιδιά μας – αυτούς που τους αρέσει να κάνουν τις ίδιες δραστηριότητες. Ακόμα κι αν δεν είναι στο ίδιο επίπεδο, αυτή η «ανισορροπία» δεξιοτήτων μπορεί επίσης να είναι πολύ χρήσιμη. Εάν τα άλλα παιδιά είναι ελαφρώς πιο εξειδικευμένα από τα παιδιά μας, θα παρακινήσουν τα παιδιά μας να ακολουθήσουν και να γίνουν καλύτερα. Εάν το παιδί μας είναι ελαφρώς πιο εξειδικευμένο, μπορεί να ενεργεί ως «μικρός καθοδηγητής». Αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή τους και την υπερηφάνεια για τις δεξιότητες και τα επιτεύγματά τους.

Τα παιδιά είναι πιο δυνατά και πιο ανθεκτικά από ό, τι μερικές φορές πιστεύουμε.

Να μην υποτιμάμε τις ικανότητές τους και πραγματικά πιστεύω ότι θα εκπλαγούμε με το τι επιτυγχάνουν μόνα τους όταν τους δοθεί η ευκαιρία.

Ελπίζω πραγματικά ότι τα παιδιά μας θα συνεχίσουν να κάνουν υπαίθριες δραστηριότητες, χωρίς φυσικά να το απαιτήσω, επειδή αρέσει σε εμάς τους γονείς.

Αυτό που πραγματικά θέλω είναι να βρουν αυτό για το οποίο είναι παθιασμένοι και να το επιδιώξουν. Πιστεύω ότι οι δεξιότητες και τα διδάγματα που αποκτώνται από τις μικρές περιπέτειες στη φύση θα τους βοηθήσουν να εξελιχθούν σε ενήλικες με αυτοπεποίθηση και αποφασιστικότητα, κοινωνικούς και δυναμικούς, και τελικά θα τους βοηθήσουν να ακολουθήσουν όποιο δρόμο επιλέξουν.

Πώς πήγαν οι διακοπές με 3 Παιδιά

Γράφω την ανάρτηση της Πέμπτης από την ξαπλώστρα μου…

Φέτος ήταν η πρώτη φορά που πήγαμε διακοπές οι πέντε μας. Σήμερα είναι η τελευταία μας μέρα και ήθελα έτσι απλά να γράψω κάποιες σκέψεις μου.

Η κόρη μας είναι 9 ετών, ο μεγάλος μας γιος σχεδόν 8 και ο μικρός μας 3 και κάτι.

Είμαστε σε μια περίεργη φάση στην επικοινωνία μας με τα μεγάλα μας παιδιά, αφού οι τσακωμοί τους είναι πάρα πολύ συχνοί. Νιώθουμε τόσο τη διαφορά της κόρης μας που μεγαλώνει και ωριμάζει σε σχέση με τον μόλις ενάμιση χρόνο μικρότερο αδερφό της, σε σημείο που, κάποιες φορές, με δυσκολία τον ανέχεται.

Προσπαθούμε, πλέον, να μην ανακατευόμαστε στους καβγάδες τους, ούτε να υποστηρίζουμε το μικρότερο, αφού κι αυτός πρέπει να μάθει να λύνει μόνος του κάποιες διαφορές και να μην περιμένει από εμάς.

Δεν είναι εύκολο. Ειδικά όταν ακούς μαλλιοτραβήγματα και μπουνιές. Τα έχουμε ξαναπεί αυτά.

Η ηλικία των 9 για την κόρη μας έχει φέρει αρκετές αλλαγές. Έχει αρχίσει και γνωρίζει, συνειδητοποιεί περισσότερο τους κανόνες της κοινωνικοποίησης, δημιουργεί πιο σταθερές φιλίες.

Επιδιώκει να «χώνεται» σε συζητήσεις μεγάλων και δεν της ξεφεύγει τίποτα από όσα ακούγονται μέσα στο σπίτι.

Βρίσκεται κάπου ανάμεσα στο παιδί και στην έφηβο κατά κάποιο τρόπο.

Έχει μάθει, ίσως επειδή είναι το πρώτο παιδί, ότι θα ασχοληθούμε μαζί της για να την ψυχαγωγήσουμε, ενώ τα αδέρφια της θα παίζουν με τις ώρες μόνα τους παρά τα σχεδόν 5 χρόνια που τα χωρίζουν. Θέλει να μπούμε μαζί στη θάλασσα, να παίξουμε επιτραπέζια παιχνίδια μαζί της, να κάνουμε τα πάντα μαζί.

Μέχρι ένα σημείο, έτρεχα από πίσω της και έκανα τον κλόουν, τον ψυχαγωγό, τη φίλη της.

Ξέρω, όμως, -όχι μόνο επειδή μου είναι βολικό και ξεκούραστο- ότι πρέπει να την αφήσω να βαρεθεί λίγο, να βρει τρόπους να περνά καλά, να προσαρμόζεται.

Η συνεισφορά του μικρού στις διακοπές, όμως, είναι ευεργετική. Θα κάνει αστεία που θα ελαφρύνουν το κλίμα για όλους μας και θα βοηθήσει να ξεχάσουμε γκρίνιες κλπ. Φυσικά, κι αυτός έχει τα δικά του, θα κουραστεί και θα ζητάει τον ουρανό με τα άστρα, αλλά στην ουσία δε θα ξέρει τι θέλει.

Αυτό που συνειδητοποιώ για άλλη μια φορά είναι πως όλα εξαρτώνται από τις προσδοκίες μας.

Φτάνοντας στον προορισμό μας, για να μην πω μπαίνοντας στο αυτοκίνητο, ξέρω πολύ καλά ότι πέντε απόψεις θα πρέπει να συμπορευθούν, ότι θα ακούσω «μαμά» κάθε πέντε δευτερόλεπτα, ότι θα έρχονται από πίσω μου σαν τα κλωσσόπουλα, ότι θα ζητάνε το επόμενο γεύμα με το που θα τελειώσουμε το προηγούμενο.

Δεν έχω αυταπάτες.

Είναι τρία παιδιά.

Και είναι σε ηλικία που μας χρειάζονται συνεχώς.

Κι αυτό είναι το ωραίο.

Σε κάποια χρόνια θα θέλουν περισσότερο τους φίλους τους. Ήδη, όπως είπα, η κόρη μας βαδίζει προς τα κει.

Πιθανώς, τότε, και να τους ενοχλούμε κιόλας.Θα χαρώ την κάθε στιγμή – όσο μου το επιτρέπει η υπομονή και η ψυχραιμία μου 😁 – και θα τους δώσω όσο πιο αξέχαστες αναμνήσεις μπορώ.

Θα τους ταξιδέψω σε εμπειρίες και εικόνες, να ανοίξουν τα μάτια και τα αυτιά τους, να τους φωτίσω το δρόμο.

Και μετά ας ξεκινήσουν τη δική τους διαδρομή ❤️.

Κάθε παιδί ψάχνει τη θέση του

Καθένας μας από τη στιγμή που γεννιέται ψάχνει να βρει τη θέση του.

Τη θέση του στην οικογένειά του, τη θέση του στο σχολείο, τη θέση του σε μια παρέα, τη θέση του στον κόσμο.

Ένα μέρος να ανήκει.

Ένα μέρος να το νιώθει σαν το σπίτι του.

Ένα μέρος που να νιώθει ασφαλής να ξεδιπλωθεί, να πει την αλήθεια του, να κάνει αυτό που αγαπά, να γίνει ο άνθρωπος που θέλει.

Όλοι μας χρειαζόμαστε ένα μέρος για να ανήκουμε.

Το να μην ανήκουμε κάπου μας δυσκολεύει στην πορεία μας, στη ζωή μας – στην καλύτερη περίπτωση- και – στη χειρότερη- δε μας αφήνει να ζήσουμε ευτυχισμένοι.

Η κοινωνιολογία χρησιμοποιεί τον όρο «κοινωνικό κεφάλαιο» (social capital) για να περιγράψει αυτό το δίκτυο των ανθρώπινων, αμοιβαίων, σχέσεων που επιτρέπει σε μια κοινότητα να λειτουργεί.

Όπως κι εμείς, έτσι και τα παιδιά μας χρειάζονται ένα «ειδικό» κοινωνικό κεφάλαιο για να γίνουν υγιείς ενήλικες.

Χρειάζονται άτομα στη ζωή τους που να επενδύουν σε αυτά χωρίς να περιμένουν τίποτα σε αντάλλαγμα.

Αυτό είναι που τους διδάσκει να φροντίζουν τον εαυτό τους και, τελικά, μια μέρα, να μάθουν να φροντίζουν και τους άλλους.

Η «φυλή» της οικογένειας

Ας σκεφτούμε την οικογένεια σαν μια φυλή, με μια κοινή γλώσσα, παραδόσεις, αξίες και πεποιθήσεις, μια κοινή ιστορία. Μια οικογένεια είναι μια από τις πιο θεμελιώδεις «φυλές» στη ζωή ενός παιδιού.

Μια υγιής οικογένεια μπορεί να χρησιμοποιεί μια κοινή γλώσσα όπως «Συγγνώμη» και «Παρακαλώ» και «Σ’αγαπώ, απλά και αληθινά, ό,τι κι αν κάνεις».

Μπορεί να έχει τις δικές της παραδόσεις όπως το Σάββατο βράδυ παραγγέλνουμε απ’έξω, το βράδυ δίνουμε ομαδική οικογενειακή αγκαλιά ή βάζουμε σε ένα βαζάκι ένα χαρτάκι όπου γράψαμε την καλύτερη στιγμή της ημέρας.

Μπορεί να έχει αξίες για το πόσο σημαντική είναι η συμβολή κάθε μέλους στην καθημερινότητά της ή για τη δύναμη της συγχώρεσης, την εκτίμηση και το σεβασμό στα άλλα μέλη ή τη δύναμη της αδερφικής συμμαχίας!

Ίσως να έχει και τη δική της ιστορία ή να προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα, δική της ιστορία.

Η δημιουργία της δικής σου ιστορίας και η ένταξή σου σε μια «φυλή» μπορεί να απαιτεί χρόνο. Χρειάζεται επένδυση στο κοινωνικό αυτό κεφάλαιο.

Δεν είναι μια εύκολη επένδυση.

Ακόμα και στην ίδια του την οικογένεια, κάθε παιδί ψάχνει τη θέση του.

Αναζητά τα ενδιαφέροντά του, τα βασικά στοιχεία του χαρακτήρα του, τις αγαπημένες του ασχολίες και συνήθειες, την αλήθεια του.

Είτε είναι το μικρότερο παιδί ή το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας, ή το μεσαίο παιδί (το παιδί-σάντουιτς) ο χαρακτήρας του διαμορφώνεται από όλη αυτή την αναζήτηση.

«Μα στο ίδιο σπίτι μεγάλωσαν…»

Και δεν είναι καθόλου περίεργο ή εντελώς τυχαίο το ότι τα παιδιά της ίδιας οικογένειας είναι κάποιες φορές τόσο διαφορετικά μεταξύ τους.

Ναι, στο ίδιο σπίτι μεγάλωσαν αλλά οι συνθήκες κάθε φορά ήταν διαφορετικές.

Όταν γεννήθηκε το πρώτο μας παιδί, ήμασταν πρωτάρηδες και ίσως ψαρωμένοι, στο δεύτερο ήμασταν πιο συνειδητοποιημένοι, οπότε ίδιοι με την πρώτη φορά δεν ήμασταν σίγουρα.

Στο τρίτο παιδί, ίσως πήραμε το «κολλάει», ήμασταν πιο χαλαροί, πιο άνετοι, λιγότερο αγχωμένοι.

Κάθε παιδί έχει να αντιμετωπίσει τους γονείς που με τα χρόνια εξελίσσονται και γίνονται πιο έμπειροι, οπότε αλλάζει και η συμπεριφορά τους και την παρουσία (ή όχι) άλλων παιδιών τα οποία, στην αρχή τουλάχιστον, είναι συνήθως σαν την «κυρίαρχη φυλή» που θες να «πάρεις τη θέση της» και όχι να συμμαχήσεις μαζί της.

Το παιδί ψάχνει τη θέση του. Μπορεί να μπει μια ταμπέλα από το γονιό (το μικρό μας, το γκρινιάρικό μας, ο αθλητής μας, ο καλλιτέχνης μας, το ζωηρό μας) και το παιδί να την αποδεχτεί.

Το αδερφάκι του μπορεί ασυναίσθητα να σκεφτεί ότι μόνο ένας ζωηρός χωράει στην οικογένεια ή ένας μόνο αθλητής, οπότε εγώ που δεν μπορώ πχ να τρέξω τόσο γρήγορα και δε θα φτάσω ποτέ τον αδερφό μου, θα προσπαθήσω να γίνω καλός στη μουσική ή να διαβάζω περισσότερο για το σχολείο.

Στο σχολείο και στις παρέες τους που η αίσθηση της ασφάλειας ίσως δεν είναι τόσο έντονη, θα έρθουν πολλά σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις τους. Θα υπάρξουν στιγμές που θα νιώσουν οι πιο σημαντικοί άνθρωποι στον κόσμο, θα τσακωθούν, θα έρθουν σε δύσκολη θέση, ίσως νιώσουν παραμελημένοι, ίσως αλλάξουν πολλές φορές παρέα.

Η αίσθηση του ανήκειν είναι ένα από τα πράγματα που θα καθορίσουν τη δημιουργία ενός ευτυχισμένου περιβάλλοντος για τα παιδιά.

Μαγικά κόλπα και συνταγές δεν υπάρχουν για τους γονείς.

Τα παιδιά μας αναγκαστικά πιθανώς να περάσουν όλα τα στάδια. Δεν μπορούμε να τα προφυλάξουμε από δυσάρεστα συναισθήματα.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε -και το λέω έχοντας στο μυαλό μου τις δικές μου εμπειρίες σαν παιδί και τις λίγες σαν μαμά- είναι να έχουμε σταθερές και θετικές σχέσεις με τα παιδιά μας, συνεπή επικοινωνία μαζί τους και ένα ασφαλές περιβάλλον.

Θα πρέπει να ευνοούμε την αλληλεπίδραση με άλλους και την πρόσβαση σε δραστηριότητες και ερεθίσματα (παιχνίδια, μουσική και υλικό ανάγνωσης).

Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να δομηθούν γύρω από συγκεκριμένες προτιμήσεις και, έτσι, τα παιδιά να επιθυμούν να συμμετέχουν πιο αποτελεσματικά.

Και η ρουτίνα δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας στα παιδιά: το να έχουν μια καθορισμένη καθημερινότητα και να γνωρίζουν περίπου τι θα συμβεί.

Για την ενίσχυση των κοινωνικών τους δεξιοτήτων, απαραίτητη είναι η αλληλεπίδραση με τους ενήλικες, των οποίων τις κινήσεις τα παιδιά θα παρατηρήσουν και θα κατανοήσουν. Αν εγώ διστάζω να μιλάω με άλλους ή δε συναναστρέφομαι με άλλους και συνέχεια δείχνω απογοητευμένη και νευριασμένη με τους γύρω μου, το παιδί πιθανώς να αντιγράψει αυτή τη συμπεριφορά.

Η γνώση των παιδιών και η κατανόηση των χαρακτήρων είναι αυτή που μας επιτρέπει να αλληλεπιδρούμε με αυτά με ευαισθησία και να διασφαλίζουμε ότι αισθάνονται πάντα ασφαλείς.

Οι ανάγκες και τα συναισθήματα διαφέρουν πολύ μεταξύ των παιδιών, οπότε εννοείται πως πρέπει να είμαστε όσο το δυνατόν πιο ευαίσθητοι απέναντι σε κάθε παιδί.

Να σεβόμαστε και να προσπαθούμε να κατανοήσουμε τα συναισθήματά τους.

Να ενθαρρύνουμε την αίσθηση της κοινότητας – είτε είναι μέσα στην οικογένεια είτε στο σχολείο είτε οπουδήποτε, η κοινότητα είναι τόσο σημαντική.

Τα παιδιά αναπτύσσουν την αίσθηση του ανήκειν σε κάθε σχέση τους: τις σχέσεις τους με την οικογένειά τους, την κοινότητά τους, τον πολιτισμό γύρω τους και τα μέρη που ζουν.

Σίγουρα θα υπάρξουν δύσκολες στιγμές, διαμάχες και κάποιες φορές το αίσθημα της απόγνωσης ότι ποτέ δε θα υπάρξει σύμπνοια και συνεννόηση μεταξύ των αδερφών ή μεταξύ του παιδιού μας και τρίτων ή μεταξύ γονιών και παιδιών (αυτό κι αν ισχύει!)

Πρέπει να είμαστε δίπλα τους και να τους παρέχουμε την ασφάλεια ότι η αγάπη μας είναι άνευ όρων, δείχνοντάς τους όμως τον τρόπο να βρουν μόνοι τους τη λύση, να ανακαλύψουν μόνοι τους τη δύναμη που κρύβουν μέσα τους.

Να ξέρουν ότι θα είμαστε δίπλα τους για πάντα να στηρίζουμε τις δικές τους ανάγκες και επιλογές.

Να τους αφήσουμε να ανοίξουν τα φτερά τους και να πετάξουν δυνατοί και σίγουροι για τον εαυτό τους.

Δεν υπάρχει η τέλεια μαμά

«Μα καλά πώς τα προλαβαίνεις όλα; Είσαι η τέλεια μαμά!»

Να σου πω κάτι; Κι, όμως, δεν είμαι. Καμία δεν είναι. Γιατί δεν υπάρχει τέλεια, σούπερ μαμά.

Ή μάλλον καλύτερα:

Όλες οι μαμάδες είναι τέλειες, όσα και να κάνουν, όσα και να καταφέρνουν ή να μην καταφέρνουν.

Το να γίνεις μαμά αλλάζει τον κόσμο σου με χιλιάδες τρόπους.

Το να αποκτήσεις υπερδυνάμεις δεν είναι ένας από αυτούς.

Ξεκινήσαμε ένα ταξίδι που δεν τελειώνει, χωρίς χάρτη, χωρίς εγχειρίδιο οδηγιών, κάποιες φορές και χωρίς την ανταπόκριση και αναγνώριση που θα θέλαμε ή που επιζητούμε.

Μερικές φορές, με λένε χαριτολογώντας supermom, ή και εγώ η ίδια χρησιμοποιώ το hashtag #supermom σε κάποιες αναρτήσεις μου.

Φυσικά, εννοείται πως δεν είμαι supermom, με την έννοια της τέλειας μαμάς.

Η supermom είναι ένας μύθος…

Και αυτό που λέω όταν ακούω τέτοια, είναι να σταματήσουμε να προσπαθούμε να γίνουμε supermom, γιατί είναι μια συνταγή που θα μας απογοητεύσει, θα μας εξουθενώσει…

Η προσπάθεια να γίνουμε σούπερ μαμά θα δημιουργήσει μόνο ενοχές, ντροπή και στεναχώρια στην καθημερινότητά μας, γιατί θα χρειαστούμε ενέργεια, χρόνο και …ψυχή που δε χρειάζεται να δαπανηθούν…

Και αν έχουμε παγιδευτεί πραγματικά σε αυτό το «μυθικό πλάσμα», θα αναγκαστούμε να παραμελήσουμε τις πιο πολύτιμες σχέσεις μας, να αγχωθούμε ξανά και ξανά.

Και καλό θα ήταν να μην έχουμε στο νου μας τα πρότυπα που βλέπουμε στα social media.

Απλά δεν είναι αληθινά… Τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται. Και αυτό είναι λυπηρό. Επειδή πληρώνουν υψηλό τίμημα για κάτι που δε θα τους επιστραφεί ποτέ.

Είναι μια παγίδα.

Το να μας θεωρούν supermom δεν θα μας κάνει ευτυχισμένες ως γυναίκες, δε θα μας κάνει επιτυχημένες ως μητέρες.

Το παιδί μας ΔΕΝ θέλει σούπερ μαμά!

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να τα καταλαβαίνει και να τα υποστηρίζει, ακόμα και για πράγματα για τα οποία δεν ενδιαφέρεται καθόλου.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να τα επαινεί, να τα ακούει.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να μην είναι ποτέ πολύ κουρασμένη ή απασχολημένη για να περάσει χρόνο μαζί τους.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να είναι αληθινή, να απαντά με ειλικρίνεια στις ερωτήσεις τους.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να πιστεύει σε εκείνα και να τα διδάσκει να υπερασπίζονται αυτό που πιστεύουν.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να είναι διασκεδαστική. Να τους κάνει να γελάνε και τους λέει ιστορίες για τα παιδικά της χρόνια.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να τους δίνει αγκαλιές και φιλιά και να λέει ότι τους αγαπά.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να τους υπολογίζει και να μην τους φέρεται σαν μωρά.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να τους προετοιμάζει για το μέλλον.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να τους αφήνει να έχουν χρόνο να παίξουν και να είναι δημιουργικοί.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να είναι ευγενική.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να παραδέχεται όταν κάνει ένα λάθος και τους μιλάει για τα λάθη που έχει κάνει στο παρελθόν.

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να παρακολουθεί ταινίες μαζί τους, ανεξάρτητα από το αν είναι αργά (και αν την παίρνει ο ύπνος!)

Τα παιδιά μας θέλουν η μαμά να τους καθοδηγεί.

Για να πω την αλήθεια, αυτά θα ήθελα να λένε τα παιδιά και τα εγγόνια μου για μένα. Ούτε σούπερ μαμά ούτε τίποτα.

Αυτά, για μένα, είναι που θα διαμορφώσουν τι είδους μαμά θα είμαστε.

Αυτά είναι όλα όσα μπορούμε να κάνουμε – και που μάλλον ήδη τα κάνουμε χωρίς να το σκεφτόμαστε πολύ. Επειδή μας βγαίνει φυσικά.

Αυτό που κάνουμε κάθε στιγμή που μεγαλώνουμε τα παιδιά μας καθορίζει τι κληρονομιά χτίζουμε. Θέλω η δική μου κληρονομιά να είναι η αγάπη και πίστη στον εαυτό τους.

Η σούπερ μαμά, η μαμά που θέλει να τα κάνει όλα τέλεια, συχνά είναι «τελειομανής μαμά». Είναι μια μαμά υπερβολικά ελεγχόμενη, φοβισμένη και ανήσυχη γυναίκα. Αρκετές φορές την ενδιαφέρει το πώς φαίνεται στους άλλους, η εικόνα της προς τα έξω. Και τα παιδιά της ίσως νιώθουν ανεπαρκή, ίσως και όχι. Σίγουρα, όμως, παίρνουν το παράδειγμα «ότι η εικόνα είναι πιο σημαντική σε σχέση με την ουσία».

Υπάρχουν μαμάδες που δουλεύουν πλήρες ωράριο, έχουν δύο και τρία παιδιά, καλά παιδιά και με τρόπους, το σπίτι τους όσο πιο τακτοποιημένο μπορεί να είναι, όλα τα γεύματα σπιτικά και τα ρούχα καθαρά και σιδερωμένα. Η μαμά, όμως, είναι πραγματικά ευτυχισμένη; Ή είναι υπερβολικά αγχωμένη, καταπονημένη και συχνά θυμωμένη;

Τα παιδιά μας τι μαμά θέλουν;

Θέλουν μια αφοσιωμένη μαμά, μια μαμά που να είναι δεμένη μαζί τους, μια παιχνιδιάρικη μαμά, μια παρούσα μαμά, μια μαμά που διδάσκει, τους καθοδηγεί και τους κρατά ασφαλείς.

Μπορούμε επιλέξουμε ποια μαμά θέλουμε να είμαστε και να θυμούνται τα παιδιά μας και να αποφασίσουμε ποιες αναμνήσεις θα χαραχθούν στο μυαλό και την καρδιά τους.

Ακόμα και οι μπαμπάδες, παρόλο που σίγουρα εκφράζουν υπερηφάνεια για τα επιτεύγματα της μαμάς που «τα προλαβαίνει όλα», εύχονται να κάνει ένα βήμα πίσω, να χαλαρώσει και να είναι λιγότερο σκληρή με τον εαυτό της.

Όταν προσπαθούμε να είμαστε τέλειες, να τα κάνουμε όλα, βλάπτουμε τους εαυτούς μας και αυτούς που αγαπάμε.

Η supermom δεν υπάρχει.

Δεν υπάρχει η μαμά που τα κάνει όλα και όλα είναι τέλεια.

Έχουμε μόνο 100% να δώσουμε και δεν μπορούμε να δώσουμε το 100% τόσο στην εργασία μας όσο και στα παιδιά μας. Απλά δε γίνεται.

Επομένως, πρέπει να κάνουμε τις καλύτερες επιλογές για εμάς και την οικογένειά μας και μόνο εμείς μπορούμε να το αποφασίσουμε.

Η έννοια της supermom είναι ένα κομμάτι της φαντασίας. Και γινόμαστε παράλογοι και εμμονικοί, προσπαθώντας να μιμηθούμε αυτόν τον φανταστικό χαρακτήρα, υποδουλωμένοι από την πίεση να αγωνιστούμε για μια ιδανική κατάσταση που δεν θα γίνει ποτέ πραγματικότητα για μια ανθρώπινη μαμά.

Και είμαστε άνθρωποι.

Δεν αισθάνομαι ένοχη επειδή δεν είμαι supermom.

Έχω μάθει να «αγκαλιάζω» την «ανθρώπινή μου υπόσταση», να δείχνω περισσότερη συμπόνια στον εαυτό μου και να μη θέτω παράλογα πρότυπα στον εαυτό μου ως μητέρα.

Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αφήσω πίσω τις ερωτήσεις που κάνω στον εαυτό μου και τα ενοχικά μου σύνδρομα: Κάνω αρκετά; Το κάνω σωστά;Φαίνεται καλό αυτό που κάνω;

Είμαι εδώ για να δείξω ότι δεν υπάρχουν σούπερ μαμάδες, όχι με την έννοια της τέλειας μαμάς.

Όλες οι μαμάδες είναι σούπερ γιατί δίνουν το δικό τους αγώνα με το δικό τους τρόπο.

Δεν χρειαζόμαστε καμία «ταμπέλα», κανένα hashtag.

Κι όταν σου λένε: «Δεν ξέρω πώς το κάνεις! Είσαι #Supermom!» να λες «Ευχαριστώ, κάνω το καλύτερο που μπορώ.»

Κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε.

Και αυτή είναι ακριβώς η μαμά που χρειάζονται τα παιδιά μας.

Είμαστε συνηθισμένες μητέρες που μπορούν να αγαπήσουν με εξαιρετικούς τρόπους, προικισμένες σε κάποια σημεία, με ελαττώματα σε κάποια άλλα, με στιγμές χαράς και στιγμές πόνου, που πέφτουμε και ξανασηκωνόμαστε κάθε μέρα, μαθαίνοντας κάτι καινούργιο, θέτοντας υγιείς προσδοκίες στον εαυτό μας.

Κανένας από εμάς δεν μπορεί να τα κάνει όλα ταυτόχρονα. Και αυτό είναι όμορφο, γιατί έχουμε ο ένας τον άλλον να στηριζόμαστε, να βοηθιόμαστε.

Μπορούμε να κάνουμε ό, τι λειτουργεί για την καθεμία μας. Μπορούμε να πούμε ΟΧΙ.

Δεν χρειάζεται να είμαστε το παν για όλους.

Μπορούμε να είμαστε κανονικοί και συνηθισμένοι μερικές φορές, και αξιοθαύμαστοι, τολμηροί, ακόμη και θρυλικοί, άλλες φορές.

Μπορούμε να πετύχουμε εντυπωσιακά σε έναν τομέα και να φάμε τα μούτρα μας σε άλλους.

Και οι δικοί μας θα μας αγαπάνε όπως και να ‘χει.

(Για την ανάρτηση χρησιμοποίησα στοιχεία από παρόμοια ανάρτηση της positive mom)

Γράμμα στην κόρη μου: «Να αγαπάς τα πάντα πάνω σου»

Αγαπητή μου κόρη,

Είμαστε μαζί περισσότερο από ποτέ αυτή την περίοδο.
Σε παρακολουθώ καθώς ξυπνάς κάθε πρωί, ανοίγω την ντουλάπα σου και επιλέγω πάντα κάτι που δε θεωρείς ότι ταιριάζει!
Σηκώνεις το κολάν σου και δε σε νοιάζει αν δυσκολεύεται καμιά φορά να ανέβει.
Φτιάχνεις πρόχειρα τα μαλλιά σου ή κάποιες φορές μου ζητάς πλεξίδες.
Κάποιες φορές παραπονιέσαι ότι θες τα μαλλιά σου να είναι ίσια και όχι σπαστά, αλλά όταν κοιτάς στον καθρέφτη πάντα χαμογελάς.

Χορεύεις με αθωότητα και χωρίς αυτοσυγκράτηση ή συστολή.
Τραγουδάς δυνατά, ανεμπόδιστα, με απόλαυση. Κινείσαι νιώθοντας άνετη και δυνατή.
Απολαμβάνω να σε βλέπω έτσι, αυτές τις φαινομενικά ασήμαντες στιγμές, που, όμως, η μια δίπλα στην άλλη συνθέτουν ένα πλάσμα χαρούμενο και γεμάτο, ένα πλάσμα μοναδικό.

Και από την αρχή, από τη στιγμή που άρχισες να μην είσαι πια μωρό, είχα στο νου μου και ήλπιζα να σου δείξω πόσο σημαντική είναι η εσωτερική σου ομορφιά, το πώς νιώθεις, η αυτοπεποίθησή σου.

Ίσως ακόμη είναι νωρίς, αλλά ελπίζω όσο μεγαλώνεις να καταλάβεις ποια είναι η αληθινή ομορφιά σου, η υγιής αγάπη για το σώμα σου.

«Μαμά, πάχυνα»

Την πρώτη φορά που το άκουσα αυτό ένιωσα άσχημα.
Φοβήθηκα ότι κάτι σου έδειξα με τον τρόπο μου, κάπως σε έκανα να νιώσεις.
Αλλά εσύ, ευτυχώς, το έλεγες για καλό! Νιώθεις ότι όσο αυξάνονται τα κιλά σου στη ζυγαριά, μεγαλώνεις.
Γι’ αυτό και θέλω να σου μιλήσω σιγά σιγά για το σώμα σου.
Για να μη χάσεις αυτή τη ματιά σου, την αθώα, την αληθινή.

Παρόλο που έχουμε μιλήσει αρκετά για «γυναικεία θέματα» (όσο μπορούμε για την ηλικία σου), δε μιλήσαμε αρκετά για τα μηνύματα που έχουν ήδη αποτυπωθεί στη νεαρή σου ψυχή – ούτε αυτά που πιθανότατα θα συναντήσεις κάποια στιγμή.

Βλέπεις, προσπάθησα να είμαι προσεκτική, γιατί ποτέ δεν ήθελα να λάβεις μηνύματα που ούτε εγώ -ευτυχώς- είχα λάβει στην ηλικία σου.

Σκέφτομαι τις αναμνήσεις μου, τις λίγες στιγμές που ίσως ένιωσα κοντούλα ή γεματούλα ή ασχημούλα λόγω της ακμής της εφηβείας μου και που ευτυχώς όλες αυτές οι άσχημες σκέψεις ξεπεράστηκαν πολύ γρήγορα και ανώδυνα.
Θυμάμαι, όμως, πολλές γυναίκες μεγαλύτερές μου ή και συμμαθήτριές μου να στέκονται μπροστά στον καθρέφτη τους και να αναλύουν μεγέθη και σχήματα και καμπύλες και σπυράκια και ρυτίδες. Ποια έχει περισσότερη κυτταρίτιδα, ποια έχει μεγάλη μύτη, σπυράκια, ποια έχει μεγάλο στήθος, ποια έχει μεγάλο πωπό…

Μου φαινόταν τόσο περίεργο και απογοητευτικό και αναρωτιόμουν πώς γίνεται κοπέλες που θεωρούσα όμορφες και έξυπνες να σκέφτονται άσχημα για τον εαυτό τους, απογοητευμένες από το είδωλό τους στον καθρέφτη.
Φαινόταν όλο αυτό σαν παιχνίδι, σαν να είναι ένα γυναικείο χαρακτηριστικό, το ότι τα σώματα που έχει η καθεμία μας δεν πρόκειται ποτέ να μας αρέσουν όσο τα σώματα των άλλων γυναικών. 

Καθώς μεγάλωνα και το σώμα μου άλλαζε, μπήκα κι εγώ σε αυτό το «χορό» της «καταγραφής» των αρνητικών μου σημείων, τα οποία μου τα υποδείκνυαν άτομα από το φιλικό μου περιβάλλον, κάποτε χαριτολογώντας, κάποτε σε εκρήξεις ειλικρίνειας.
Ήταν και η περίοδος των φοιτητικών μου χρόνων που άρχισα να διαβάζω και περιοδικά μόδας κλπ, να βλέπω συμφοιτήτριές μου που πρόσεχαν πολύ την εμφάνισή τους, να παρακολουθώ τηλεοπτικά πρωινά κλπ. Ταυτόχρονα, κάνοντας παρέα και με αγόρια, άκουγα σχόλια για γυναικεία σώματα και εμφανίσεις που τους έκαναν εντύπωση ή τους «αηδίαζαν». Πίστευα ότι πρέπει να κάνω προσπάθειες να φτιάξω το σώμα μου, να ασχοληθώ περισσότερο με την εμφάνισή μου, να αγοράζω ακριβότερα ρούχα, να μη ντύνομαι τόσο «καθημερινά».

Τώρα που ανακαλώ αυτές τις αναμνήσεις με περισσότερη συμπόνια και διορατικότητα, περισσότερη «σοφία» και αυτοπεποίθηση, αναγνωρίζω ότι αυτά τα μηνύματα φιλτράρονταν τότε μέσα από έναν απαράδεκτο φακό ντροπής και ανασφαλειών, σε ένα κοινωνικό και οικογενειακό περιβάλλον που απλά δε δεχόταν (και δε δέχεται ακόμα) τις ατέλειες στα ανθρώπινα σώματα.

Τώρα, αγαπημένη μου κόρη, θέλω να μάθεις τι θεωρείται ελκυστικό και υγιές σώμα.
Θέλω να μάθεις ότι το πώς μοιάζεις είναι μόνο μια πτυχή, και όχι εξαιρετικά σημαντική, του ποια είσαι πραγματικά και τι έχεις να προσφέρεις ως άνθρωπος.
Θέλω να μάθεις ότι δεν υπάρχει τίποτα για το οποίο θα πρέπει να ντρέπεσαι.
Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, κάθε σώμα είναι διαφορετικό.
Ο τρόπος για να «μετράμε» το πόσο υγιείς είμαστε δεν είναι -τουλάχιστον όχι μόνο αυτό- το βάρος μας.
Σίγουρα, πάντως, το βάρος μας ή τα σημάδια μας ή τα χαρακτηριστικά του προσώπου και του σώματός μας δεν είναι ο τρόπος για να «υπολογίζουμε» την ομορφιά μας, την ελκυστικότητά μας.

Χωρίς αμφιβολία, θα υπάρξουν στιγμές που θα συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους: το σώμα, το χρώμα μαλλιών, την προσωπικότητα, την εξυπνάδα.

Η κοινωνία, όπως έχει διαμορφωθεί σήμερα, και η υπάρχουσα κουλτούρα θα κάνει τα πάντα για να σε πείσει ότι πρέπει να «χωρέσεις στο κουτί», ότι για να είσαι σημαντικός και αγαπητός, θα πρέπει να είσαι και να συπεριφέρεσαι με ένα συγκεκριμένο τρόπο.
Εμείς οι ίδιες οι γυναίκες μπορεί να γίνουμε αδίστακτοι κριτές όταν πρόκειται για το σώμα μας, συχνά δεχόμαστε σαν αλήθειες θεωρήσεις που δεν είναι αξιόπιστες.

Και παρόλο που δεν θα μπορέσω να σε προστατέψω από εξωτερικές επιρροές, μπορώ να σε διδάξω και να κάνω ό,τι μπορώ για να ανακαλύψεις την αξία μέσα σου, την αναμφισβήτητη ομορφιά σου.

Η ελπίδα μου και ευχή μου είναι να ξυπνάς κάθε μέρα θέλοντας να είσαι εσύ, να ξυπνάς με χαρά που είσαι εσύ!

Να κοιτάζεις στον καθρέφτη και να μη βλέπεις κάτι που λείπει ή κάτι άσχημο, αλλά ένα τέλεια, αρμονικά σχεδιασμένο αριστούργημα.

Eύχομαι να θαυμάσεις τον τρόπο που είσαι φτιαγμένη σε κάθε κύτταρο του σώματός σου.

Εύχομαι να πιστέψεις στον εαυτό σου και να δεις πόσο πολύτιμη είναι η ομορφιά σου, η καλοσύνη σου, η δύναμή σου.

Και καθώς θα μεγαλώνεις και θα εξελίσσεσαι, να συνεχίσεις να νιώθεις το θαύμα και την αγάπη για τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σου έχει φτιαχτεί.

Πάντα να νιώθεις άνετα να μου μιλάς όταν νιώθεις «λιγότερη» ή άσχημα για τον εαυτό σου.
Μαζί ας μάθουμε να ψάχνουμε και να βρίσκουμε την ουσία, την αλήθεια μας.

Οι ιστορίες που λέμε στους εαυτούς μας έχουν την ικανότητα να διαμορφώσουν το πεπρωμένο μας, ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να μας κάνει να σκεφτούμε ή να αισθανθούμε με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Εμείς είμαστε αυτοί που αποδίδουμε νόημα σε ό, τι μας λένε, σε ό,τι μας δείχνουν ή μας κάνουν.
Δεν είμαι αρκετά σίγουρη ότι θα σε πείσει κάθε μου λέξη από αυτές τις ιστορίες που σου λέω για το σώμα σου – ότι όλες οι προτροπές μου, η ενθάρρυνση, η υπενθύμιση και η πειθώ θα είναι αρκετές για να σε προστατεύσουν από το να νιώσεις άσχημα με το σώμα σου.

Το μόνο που μπορώ να μοιραστώ μαζί σου είναι όλα όσα σκέφτομαι, τις δικές μου εμπειρίες και αλήθειες για την υγιή αγάπη στο σώμα μας. Είναι οι αλήθειες της αποδοχής, της αγάπης, της φροντίδας και του σεβασμού της ομορφιάς μας όπως ακριβώς είναι. Και μπορεί να γίνουν και οι δικές σου αλήθειες.

Και είπα στο σώμα μου απαλά, «Θέλω να γίνω φίλος σου.»
Πήρε μια βαθιά ανάσα και απάντησε, «περίμενα όλη μου τη ζωή για αυτό».

—Nayyirah Waheed

Ένα διάλειμμα από τα παιδιά μου, παρακαλώ

Αν υπήρχε μια πτυχή της μητρότητας για την οποία δεν είχα προετοιμαστεί επαρκώς, ήταν η έλλειψη ησυχίας και μοναξιάς. Όσο κι αν είχα διαβάσει γι’ αυτό, τίποτα δεν θα μπορούσε να με προετοιμάσει για το επίπεδο «φασαρίας» και θορύβου που θα έφερναν τρία παιδιά σε έξι χρόνια. 
Γιατί μέχρι τότε, η δουλειά μου τελείωνε περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα. Πήγαινα σπίτι, σε ένα ήσυχο χώρο, τον προσωπικό μου χώρο. Μπορούσα να διαβάσω ή να δω τηλεόραση (κάτι αντίστοιχο της ηλικίας μου!) ή να μαγειρέψω ό, τι μου αρέσει χωρίς μικροσκοπικούς ανθρώπους να είναι «τυλιγμένοι» στους αστραγάλους μου (κρίμα που τότε δεν είχα ανακαλύψει το τρέξιμο…).

Κι ήρθε και η πανδημία. Και πολλές μαμάδες έμειναν πλέον «παγιδευμένες» στο σπίτι 24/7 με όλα τα παιδιά και ακόμη και τον σύζυγο. Τα παιδιά να «πηγαίνουν σχολείο» στα δωμάτιά τους, οι γονείς να προσπαθούν να δουλέψουν από το σαλόνι τους και η μαμά να αναγκάζεται να διαχειριστεί ένα σωρό ζητήματα ανά πάσα στιγμή.

«Γιατί δεν μπορώ να συγκεντρωθώ;! Α, ναι, γιατί τα παιδιά μου (που υπεραγαπώ) δε σταματάνε να μιλάνε, να φωνάζουν, να ουρλιάζουν, να παλεύουν. Ηρεμήστεεεεε!»

Λοιπόν, ναι, τώρα, περισσότερο από ποτέ, χρειαζόμαστε απελπισμένα χρόνο για τον εαυτό μας, λίγο ήσυχο χρόνο. Όχι τύπου «τα παιδιά βρίσκονται στο άλλο δωμάτιο και δε μας ενοχλούν για 15 λεπτά». Χρειαζόμαστε μια ολόκληρη μέρα – ακόμη και μια εβδομάδα – κυριολεκτικής μοναξιάς, προσωπικού χώρου και πλήρους και απόλυτης σιωπής. Λοιπόν, αυτό χρειάζομαι. Δεν χρειάζομαι διακοπές. Απλώς χρειάζομαι τα παιδιά να φύγουν για διακοπές! 😁

Ξέρω ότι το έχω πει χιλιάδες φορές ήδη, αλλά νιώθω χάλια όταν δεν κάνω τίποτα με το παιδί μου όλη μέρα (εκτός από τα βασικά όπως φαγητό, αγκαλιές και μικρές κουβεντούλες). Αλλά κάποιες φορές απλά δεν μπορώ παραπάνω.

Και πραγματικά, τα λατρεύω, και δίνουν ζωή στο σπίτι, αλλά η ασταμάτητη συνομιλία, τα σχόλια, οι ερωτήσεις, οι τσακωμοί και οι κραυγές τους με βγάζουν από τα ρούχα μου.

Θέλω απλά να πάω σε ένα ήσυχο μέρος, να κοιμηθώ όποτε θέλω, να μουλιάσω στην μπανιέρα, χωρίς να μου ζητάει συνέχεια κάποιος να του διώξω τη βαρεμάρα, να του κάνω το διασκεδαστή, να του φτιάξω φαγητό….Καταλήγω να βάλω τα παιδιά να μουλιάσουν στην μπανιέρα για να μείνω με λίγη ηρεμία… όσο κι αν κρατήσει.

Και αυτή η πανδημία… Έχει εντείνει ακόμα περισσότερο την ανάγκη μας για ηρεμία, ησυχία… Η ασταμάτητη φασαρία και η συνεχής «εισβολή» στον προσωπικό μας χώρο έχει στραγγίσει κάθε τελευταία σταγόνα υπομονής από τις ψυχές μας.
Και, δε λέω, μου αρέσει όταν δουλεύω από το σπίτι, αλλά πολύ συχνά μου λείπει η ηρεμία και ανεξαρτησία που έχω στο γραφείο μου.

Κάθε βράδυ, λέω ότι θα πάω για ύπνο το αργότερο μέχρι τις 23.00′, αλλά όταν τελικά κοιμούνται τα παιδιά, είναι η μόνη ήσυχη ώρα της μέρας. Που κανείς δε χρειάζεται τίποτα από εμένα.

Κι όταν πάω για τρέξιμο πρωί πρωί, δεν το κάνω γιατί είμαι πρωινός τύπος. Το κάνω γιατί δεν μπορώ άλλο τα σχόλια «Πού θα πας πάλι; Δεν κάθεσαι καθόλου μαζί μας… »  όσες ώρες και να έχω καθίσει μαζί τους κι όσα πράγματα κι αν έχουμε κάνει μαζί… Με χτυπούν εκεί που πονάω!

Ακούστε, αγαπητά μου παιδιά… Σας αγαπάμε. Σας εκτιμούμε. Αγαπήσαμε όλο τον ποιοτικό χρόνο τον τελευταίο χρόνο. Πραγματικά τον χαρήκαμε.

Αλλά μόλις τελειώσει όλο αυτό, θα χρειαστεί να πάτε κάπου πολύ διασκεδαστικά με τον μπαμπά, τη γιαγιά και τον παππού, δεν ξέρω… αλλά θα αφήσετε τη μανούλα στο σπίτι για μια εβδομάδα, ή έστω και για 3-4 μέρες. Ή θα ξεχάσετε τη μαμά σε μια σκηνή σε ένα βουνό, όπου κανείς δεν μπορεί να τη βρει, να μπορεί να διαβάσει ένα βιβλίο με γλυκιά μοναξιά.

Αλλά με κάποιο τρόπο, πρέπει η μανούλα να ηρεμήσει λίγο. Να ξαναγεμίσει το «κύπελλο της υπομονής» που έχει στραγγίσει εδώ και ένα χρόνο, ώστε να μπορεί να επιστρέψει σε όλους σας αναζωογονημένη και έτοιμη να αντιμετωπίσει ξανά την, κατά τ’άλλα, αξιαγάπητη φασαρία σας!

Ο πολύτιμος χρόνος με τους αγαπημένους μας

Κάθε φορά που φτάνουν οι διακοπές (οι σχολικές διακοπές, άσχετα αν το σχολείο δεν λειτουργεί με την παραδοσιακή έννοια αυτή την περίοδο), υπάρχει μια βασική διαφορά μεταξύ γονιών και παιδιών, αφού οι εργαζόμενοι γονείς δεν έχουν τα ίδια «προνόμια» με τους μαθητές.

Τα παιδιά θέλουν να ζήσουν «τα πάντα», να αξιοποιήσουν την κάθε στιγμή τους, να έχουν ένα πρόγραμμα γεμάτο και «διασκεδαστικό». Και οι γονείς τρέχουμε να προλάβουμε να τους ευχαριστήσουμε, να «αναπληρώσουμε» το χαμένο χρόνο της σχολικής περιόδου, να τους μυήσουμε στα ήθη και έθιμα και τις παραδόσεις κάθε γιορτής. Και προσπαθούμε να χωρέσουμε σε μια μέρα μόλις 24 ωρών δουλειά, μαγείρεμα, λοιπές δουλειές, παιχνίδι με φίλους των παιδιών, βόλτες, βάψιμο αυγών, κουλουράκια, τρέξιμο της μαμάς (τελευταία και καταϊδρωμένη δραστηριότητα που πιθανόν να μη χωρέσει αυτές τις μέρες).

Αυτό, όμως, που συνειδητοποιώ, κάθε χρόνο όλο και περισσότερο, είναι ότι καμια γιορτή δε θα είχε νόημα χωρίς αυτά τα πιτσιρίκια μέσα στο σπίτι.

Χωρίς τα παιδιά, μπορεί να μην είχαμε καν όρεξη και διάθεση να ασχοληθούμε και να χαρούμε όλες αυτές τις παραδόσεις και τις σπαρταριστές και φασαριόζικες οικογενειακές στιγμές. Και αυτές οι στιγμές, όσο κουραστικές κι αν είναι, μας βοηθάνε να δεθούμε περισσότερο σαν οικογένεια, να εκτιμήσουμε την αξία της, να νιώσουμε πιο γεμάτοι, πιο πλήρεις.

Όταν η οικογένεια περνά χρόνο μαζί μοιράζεται πιο ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς. Το να περνάμε χρόνο ως οικογένεια σχετίζεται με την αίσθηση του ανήκειν, πολύ πολύ σημαντικό για τα παιδιά μας.

Η επικοινωνία ενισχύεται και τα παιδιά νιώθουν πιο κοντά στους γονείς. Αυτές τις αγαπημένες στιγμές κάθε χρόνο, μαζευόμαστε και δημιουργούμε αναμνήσεις, στιγμές ξεχωριστές.

Εν μέσω της πολυάσχολης χρονιάς, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το πιο σημαντικό μέρος των διακοπών είναι να περνάμε ποιοτικό χρόνο με αυτούς που αγαπάμε.

Είναι μια υπέροχη ευκαιρία να αποσυνδεθούμε – όσο μπορούμε – από τα καθημερινά στρες και να επανασυνδεθούμε με το τι είναι πραγματικά η ζωή: φίλοι, οικογένεια, γέλιο, αγάπη, ευγένεια, ευγνωμοσύνη και μετάδοση ζεστασιάς και χαμόγελου!

Είναι μια εποχή που «μαλακώνουν» οι διαφορές και οι συγκρούσεις, μια εποχή που όλοι αποδέχονται και προσδοκούν να βρίσκονται με εκείνους που αγαπούν, να απολαμβάνουν τον αγαπημένο οικογενειακό χρόνο.

Υπάρχουν, επίσης, απ’ό,τι διαβάζω εδώ στα «ίντερνετς» (🤭) πολλά άλλα αξιοσημείωτα και θετικά οφέλη από τη χαλάρωση και από το να περνάμε χρόνο με εκείνους τους μοναδικούς ανθρώπους στη ζωή μας. Η υγεία μας αντικατοπτρίζει την υγεία αυτού με τον οποίο περνάμε χρόνο… Ακούγεται περίεργο, αλλά, σύμφωνα με μια παγκόσμια έρευνα που έγινε από το The Edelman Health Barometer το 2011, το 46% των ανθρώπων αναφέρουν ότι οι φίλοι και η οικογένειά τους έχουν αντίκτυπο στην κατάσταση της υγείας τους, ανέφερε η Huffington Post, ενώ το 36% των ανθρώπων δήλωσαν ότι η οικογένεια και οι φίλοι ήταν η μεγαλύτερη επιρροή όσον αφορά την υγεία τους!

Και για να περνάμε όμορφα και να φτιάχνουμε αυτές τις αναμνήσεις τις ξεχωριστές που θα μας συντροφεύουν σε όλη μας τη ζωή, δε χρειάζεται ούτε να ξοδέψουμε χρήματα ούτε να φύγουμε από το σπίτι μας.

Μπορούμε να παίξουμε επιτραπέζια, να ασχοληθούμε με την κηπουρική, να ζωγραφίσουμε, να κάνουμε χειροτεχνίες, να μαγειρέψουμε, να δούμε μια ταινία όλοι μαζί, να παίξουμε κυνηγητό, κρυφτό και ό,τι άλλο φανταστούμε, ό,τι παίζαμε όταν ήμασταν κι εμείς παιδιά.

Οι οικογενειακές παραδόσεις

Όσοι ακολουθούν στο Instagram την Άσπα ή είναι μέλη στο μοναδικό «Love, mom«, έχουμε δει πόσο σημαντικές είναι οι οικογενειακές παραδόσεις σε μια οικογένεια.

Μικρές ή μεγάλες, αρχικά αυτές οι παραδόσεις δημιουργούνται «αναγκαστικά» ίσως για να απασχοληθούν τα παιδιά ή για να κάνουμε κάτι διαφορετικό.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτή η αναγκαστικότητα/αναγκαιότητα γίνεται νοσταλγία, και τελικά, γίνεται τρόπος για τις οικογένειες να συσχετιστούν και να συνδεθούν μεταξύ τους.

Στην πραγματικότητα, καθώς οι οικογένειες εξελισσόμαστε και αλλάζουμε, αυτές οι παραδόσεις γίνονται και πάλι αναγκαίες, καθώς παίρνουν νέο νόημα στο πλαίσιο της ανάγκης μας να επικοινωνούμε και να κατανοούμε τα αγαπημένα μας πρόσωπα.

Οι διακοπές μπορούν να μας δώσουν μια υγιή υπενθύμιση να αφήσουμε τον κόσμο να συνεχίσει να περιστρέφεται, ενώ ερχόμαστε πιο κοντά ο ένας με τον άλλον και συμμετέχουμε στις παραδόσεις μας μαζί.

Οι οικογενειακές παραδόσεις προσδίδουν μια αίσθηση συνέχειας, δέσμευσης και το πιο σημαντικό, αγάπης. Εναπόκειται σε κάθε γενιά γονέων να διατηρήσει την οικογενειακή παράδοση, να την περάσει στην επόμενη γενιά. Οι οικογενειακές παραδόσεις είναι πολύτιμα εργαλεία για την ανατροφή των παιδιών, καθώς συμβάλλουν στην ενστάλαξη κοινωνικών αξιών και στη δημιουργία στενών οικογενειακών δεσμών.

Το να μοιραζόμαστε είναι βασικό συστατικό για τη δημιουργία ποιοτικών στιγμών. Οι παραδόσεις διευκολύνουν το αίσθημα αυτό, προσφέροντας ένα κοινό έδαφος γνώσεων και εμπειριών. Μια αγαπημένη συνταγή «πασχαλινών κουλουριών» δεν είναι απλώς μια συνταγή, αλλά μια ευκαιρία για μια κοινή εμπειρία. Για παράδειγμα, η παρασκευή του κουλουριού, η συζήτηση ειδικών τεχνικών και συστατικών, το πλάσιμό τους με έναν συγκεκριμένο τρόπο κ.λπ.

Υπάρχει μια κοινή προσδοκία για το χρόνο και τη μέθοδο που θα λάβει χώρα η παράδοση και κάθε ρόλο που θα παίξει. Υπάρχουν, επίσης, οι κοινές αναμνήσεις από προηγούμενες φορές/ «εμφανίσεις» κάθε οικογενειακής παράδοσης.

Κάθε ειδική οικογενειακή παράδοση δημιουργεί ζεστασιά και εγγύτητα μεταξύ των μελών της οικογένειας και θα παραμείνει ένας ειδικός, μοναδικός δεσμός που θα τα ενώνει.

Η οικεία και προβλέψιμη οικογενειακή εμπειρία που δημιουργείται από τις οικογενειακές παραδόσεις, προάγει το αίσθημα ασφάλειας, το αίσθημα της σιγουριάς.

Δίνει σε κάθε μέλος κάτι να περιμένει και τη διαβεβαίωση που χρειάζεται.

Το να περνάμε χρόνο με την οικογένεια είναι μια θετική δραστηριότητα, η οποία μπορεί να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο όταν «υφανθεί» με απλές ή και περίπλοκες οικογενειακές παραδόσεις.

Ίσως ήρθε η ώρα να κάνουμε μερικές από τις δικές μας οικογενειακές παραδόσεις και να ενισχύσουμε τους οικογενειακούς μας δεσμούς σε έναν κόσμο που έχει αποσυνδεθεί όλο και περισσότερο, με την ουσία της οικογενειακής αλληλεπίδρασης να γίνεται μια «χαμένη τέχνη».

Δεν είναι ποτέ αργά για να φτιάξουμε τις δικές μας αναμνήσεις από γενιά σε γενιά, βοηθώντας στη διατήρηση της αίσθησης της γενεαλογίας που είναι μοναδική για κάθε οικογένεια.

Καλό Πάσχα σε όλους.

Και του χρόνου με υγεία.