Έχεις νιώσει ποτέ ότι δεν κάνεις αρκετά καλή δουλειά στο μεγάλωμα των παιδιών σου; Εγώ συνέχεια. Γενικά, πιστεύω πως όλη η πορεία μας στη μητρότητα είναι ένα ταξίδι που συνέχεια αναρωτιόμαστε αν επιλέξαμε σωστά, αν συμπεριφερθήκαμε όπως έπρεπε, αν έπρεπε να το χειριστούμε διαφορετικά…

Κι αυτή η σχεδόν συνεχής ενοχή μπορεί να κάνει την ήδη δύσκολη δουλειά μας ως μαμάδες ακόμα πιο δύσκολη.

Μπορεί να καταβροχθίσει την αυτοπεποίθησή μας και την ικανοποίηση που παίρνουμε τόσο από τη δουλειά όσο και από την οικογένειά μας.

Οι τύψεις της μαμάς είναι το αίσθημα ή η ανησυχία ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα ή ότι δεν είμαστε αρκετά καλή μαμά.… αυτά τα συναισθήματα ότι είμαστε ανεπαρκείς, ότι είμαστε «λίγες» σε σχέση με τις άλλες μαμάδες που κάνουν χειροτεχνίες με τα παιδιά τους ενώ τα δικά μας είναι κολλημένα στο τάμπλετ.

Οι τύψεις μπορεί να πηγάζουν από τον τύπο του γονέα που θέλουμε να είμαστε. Η αμφιβολία που έχουμε όταν αφήνουμε το παιδί μας στο ολοήμερο νηπιαγωγείο κάθε πρωί ή η λαχτάρα να είμαστε πιο παρόντες…

Για να είμαστε ειλικρινείς, σχεδόν οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει ενοχές στη μαμά – από το να είμαστε full time εργαζόμενη μέχρι να έχουμε διαφορετικό στυλ ανατροφής από τους φίλους ή τα μέλη της οικογένειάς μας.

Ένα συγκεκριμένο ποσοστό ενοχής της μαμάς μπορεί να είναι και φυσιολογικό. Θέλουμε να κάνουμε το καλύτερο για τα παιδιά μας. Το θέμα, όμως, είναι να μην το αφήσουμε να είναι το κυρίαρχο συναίσθημά μας.

Οι τύψεις της μαμάς είναι τα συναισθήματα ενοχής που βιώνουμε σε σχέση με τα παιδιά μας.  Ειδικά οι νέες μαμάδες είναι ακόμα πιο ευάλωτες σε τέτοια συναισθήματα. 

Όταν πρωτογινόμαστε μαμάδες ανησυχούμε συνεχώς μήπως κάνουμε λάθη και προσπαθούμε να τα κάνουμε όλα με το «σωστό» τρόπο. Αυτός ο τρόπος, όμως, που εμείς θεωρούμε σωστό, συνήθως – για να μην πω πάντα- είναι μη ρεαλιστικός. Δεν υπάρχει τέλεια μαμά, δεν υπάρχει σωστός τρόπος. 

Αν νιώθουμε τύψεις, το πρώτο πράγμα που πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι είναι απολύτως φυσιολογικό. Το να αυτομαστιγωνόμαστε επειδή νιώθουμε ενοχές θα κάνει τα πράγματα χειρότερα, οπότε ας χαλαρώσουμε λίγο.

Το γνωρίζεις ότι οι μαμάδες που δουλεύουν είναι από τις πιο επιρρεπείς στις μαμαδοτύψεις;

Οι εργαζόμενες μαμάδες συχνά νιώθουν  διχασμένες μεταξύ της επιθυμίας τους να συνεχίσουν να εργάζονται και των ανάμεικτων συναισθημάτων που αφήνουν το παιδί τους.

Μπορεί να αισθάνονται θλίψη ή αμφιθυμία επειδή δεν μπορούν να περάσουν περισσότερο χρόνο με το παιδί τους. Μπορεί να αισθάνονται ένοχες που, στο κάτω κάτω, μπορεί να θέλουν να περάσουν κάποιο χρόνο χωρίς το παιδί τους. Και, μπορεί να αισθάνονται πραγματικό άγχος και ανησυχία για το κόστος, αλλά και τον τρόπο της φροντίδας των παιδιών τους όσο αυτές λείπουν.

Εννοείται, λοιπόν, πως μια στιγμή ενοχής της μαμάς πότε πότε είναι απολύτως φυσιολογική. Αλλά αν δεν μάθουμε να το διαχειριζόμαστε, μπορεί να φτάσουμε στο σημείο να πιστεύουμε ότι όντως  δεν είμαστε αρκετά καλή μαμά, ότι είμαστε ανεπαρκείς, να νιώθουμε άσχημα συνεχώς.

Σύμφωνα με την ερευνήτρια και συγγραφέα Brené Brown, υπάρχει διαφορά μεταξύ ενοχής και ντροπής — στην πραγματικότητα, το ένα οδηγεί στο άλλο.

Τα αισθήματα ενοχής της μαμάς επικεντρώνονται στη συμπεριφορά μας. Για παράδειγμα «Δεν περνάω αρκετό χρόνο με το παιδί μου». Η εστίαση σε αυτό το σημείο οδηγεί σε αισθήματα ντροπής, του τύπος «Είμαι χάλια  μαμά». Αν δεν αντιμετωπιστούν, αυτά τα συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν την ψυχική μας σταθερότητα και ηρεμία.

Τι γίνεται με τους μπαμπάδες;

Μη νομίζεις ότι οι μπαμπάδες έχουν ανοσία στις ενοχές που έχουν να κάνουν με την ανατροφή των παιδιών. Ειδικά οι μπαμπάδες νέας γενιάς, οι σημερινοί μπαμπάδες, έχουν ενεργό ρόλο, στην πλειοψηφία τους, στο μεγάλωμα των παιδιών τους. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί μπαμπάδες τώρα νιώθουν διχασμένοι μεταξύ της εργασίας τους και του χρόνου που περνούν με τα παιδιά τους.

Ωστόσο, οι παραδοσιακές προσδοκίες για το ρόλο του φύλου, ο τρόπος που μεγάλωσαν γενιές και γενιές και η φιλοδοξία να «τα έχουμε όλα» μπορεί να ασκήσουν πρόσθετη πίεση στις μητέρες.

Η κοινωνία περιμένει από τις μαμάδες να είμαστε η τέλεια μαμά, σύζυγος και επαγγελματίας και να διαπρέψουμε σε όλους τους τομείς. Αυτό δεν είναι ρεαλιστικό για τις περισσότερες γυναίκες και αυτές οι άδικες προσδοκίες συχνά προσθέτουν στο βάρος των τύψεών μας.

Τι μπορεί να μας προκαλέσει τύψεις;

1. Όταν δεν θηλάζουμε

Ο θηλασμός είναι ένα από τα πρώτα διλήμματα που μπορεί να κάνει τις νέες μαμάδες να νιώθουν ενοχές. Ενώ κάποιες μαμάδες «το βρίσκουν» αμέσως, αεράκι, άλλες δυσκολεύονται πολύ. Μπορεί να μην έχουν αρκετό γάλα, να το βρίσκουν κουραστικό ή ακόμη και να αγχώνονται αν το μωρό τρώει αρκετά ή ακόμα κι αν το μωρό νιώθουν ότι δε συνεργάζεται.

Ωστόσο, δεν υπάρχει τίποτα κακό στο να δίνουμε στο μωρό μας φόρμουλα (γάλα σκόνη), αλλά πολλές νέες μαμάδες παλεύουν με τις ενοχές για τα παλιά ταμπού γύρω από αυτό. Το ίδιο ισχύει και για τις μαμάδες που φέρνουν τα πάνω κάτω στη ζωή τους για να θηλάσουν αποκλειστικά ή επιλέγουν να θηλάσουν περισσότερο από ένα χρόνο. Ακόμα θυμάμαι τη μαμά μου να σχολιάζει «τι ανάγκη έχει να θηλάσει ολόκληρο παιδί; Δεν χωράει στην αγκαλιά σου πλέον!» Ακολουθούμε τη διαίσθησή μας για να βρούμε την καλύτερη λύση για εμάς και το μωρό μας.

2. Όταν (δεν) δουλεύουμε

Η ενοχή της εργαζόμενης μαμάς είναι μια άλλη κοινή μορφή ενοχής της μαμάς, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου η άδεια μητρότητας είναι πολύ μικρή. Το να αφήνουμε το μωρό μας στη γιαγιά ή στον παιδικό σταθμό τόσο νωρίς μπορεί να μας κάνει να νιώθουμε ότι «το παρατάμε».

Αλλά, ξέρεις πολύ καλά ότι και η μαμά που μένει στο σπίτι νιώθει τύψεις. Τύψεις που δεν μπορεί να δώσει το καλό παράδειγμα μη δουλεύοντας, τύψεις ότι δε συνεισφέρει οικονομικά στο σπίτι.  

3. Όταν βαριόμαστε μαζί τους

Ακόμα κι αν μας αρέσει να είμαστε μαμά, η φροντίδα των παιδιών μπορεί μερικές φορές να είναι βαρετή. Είναι κι αυτό όμως φυσιολογικό. 

Είναι φυσιολογικό να αναζητούμε επίμονα μια συζήτηση με ενήλικες ή κάτι πιο ενδιαφέρον από την Πέππα το γουρουνάκι. Είναι, επίσης, φυσιολογικό να χάσουμε κάποια  πράγματα που κάναμε πριν αποκτήσουμε παιδιά, όπως το να αποφασίζουμε αυθόρμητα να βγούμε για φαγητό με φίλους.

4. Όταν περνούν πολύ χρόνο σε οθόνες

Είναι σημαντικό να περιορίσουμε το χρόνο που περνούν τα παιδιά μας μπροστά σε οθόνες.  Αλλά μερικές φορές, χρειαζόμαστε λίγο χρόνο για τον εαυτό μας.

Αν ο επιπλέον χρόνος στο τάμπλετ, μπορεί να μας χαρίσει ένα πολυπόθητο εικοσάλεπτο υπνάκο ή ένα γρήγορο μπανάκι, τότε είναι μια χαρά!

5. Όταν ζητάμε βοήθεια

Μια αφρικανική παροιμία λέει «χρειάζεται ένα χωριό για να μεγαλώσεις ένα παιδί» (It takes a village to raise a child), οπότε ας μη νιώθουμε τύψεις αν δεν μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα ​​μόνοι μας — δεν είναι απαραίτητο να μπορούμε.

Πλέον, ειδικά στις μεγάλες πόλεις, οι γιαγιάδες ή άλλοι δικοί μας άνθρωποι σε κοντινή απόσταση είναι πολυτέλεια. Και δεν έχουμε πάντα τη δυνατότητα να προσλάβουμε κάποιον. Η προσπάθεια, λοιπόν, να τα κάνουμε όλα μόνοι σας μπορεί να μας εξαντλήσει πραγματικά. Δεν είναι ντροπή να ζητάμε υποστήριξη αν τη χρειαζόμαστε.

6. Όταν δεν περνάμε «αρκετό» χρόνο με τα παιδιά μας

Το να περνάμε χρόνο με τα παιδιά μας είναι πολύ σημαντικό.  Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξοδεύουμε όλο το χρόνο μας μαζί τους. Πρέπει να θυμόμαστε ότι καθώς μεγαλώνουν και αρχίζουν να περνούν από διαφορετικά στάδια, σταδιακά θα γίνουν πιο ανεξάρτητα και πολύ λιγότερο προσκολλημένοι σε εμάς.

Αν αποφασίσουμε ότι χρειαζόμαστε μια μέρα για τον εαυτό μας, για να χαλαρώσουμε και να απολαύσουμε λίγο χρόνο μόνοι μας, δεν χρειάζεται να νιώθουμε τύψεις που δεν τους πήραμε μαζί (τα λέω για να τα ακούω κι εγώ!!)

Αντίθετα, πρέπει να επιλέγουμε να περνάμε μαζί τους -ακόμα και δέκα λεπτά- χρόνο που θα είναι ποιοτικός, που θα έχουμε ηρεμία χωρίς περισπασμούς με κινητά κλπ.

7. Όταν οι άλλοι μας κρίνουν

Όταν καθένας από την οικογένεια αλλά και το περιβάλλον μας μάς προσφέρει τη «συμβουλή» του χωρίς όμως να την έχουμε ζητήσει και μας δίνει «απλόχερα» την άποψή του για τις γονεϊκές  μας δεξιότητες, πολύ συχνά έρχονται τύψεις στη μαμά.  

Αλλά πρέπει να θυμόμαστε (πάλι για μένα τα λέω!!) ότι μόνο και μόνο επειδή μεγάλωσαν τα παιδιά τους με έναν τρόπο, δε σημαίνει ότι πρέπει να το κάνουμε κι εμείς με τον ίδιο τρόπο.  Τα παιδιά μας είναι μοναδικά, όπως και εμείς άλλωστε, και εμείς θα βρούμε τον καλύτερο τρόπο να τα μεγαλώσουμε.

Αυτού του είδους οι «κριτικές» μπορούν να μας νευριάσουν ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια οικογενειακών συγκεντρώσεων και τραπεζωμάτων, προσθέτοντας στα ήδη υψηλά επίπεδα άγχους που έχουμε για το πώς θα διαχειριστούμε πιθανά ξεσπάσματα των παιδιών.  Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συναισθηματικές εκρήξεις που μας κάνουν να νιώθουμε ακόμα χειρότερα. 

8. Όταν χάνουμε την ψυχραιμία μας

Το να μεγαλώνεις παιδιά είναι πολύ δύσκολο και σε αντίθεση με τη δουλειά πλήρους απασχόλησης, δεν μπορούμε ποτέ να κάνουμε ένα διάλειμμα!

Είναι φυσιολογικό να βρίσκουμε τα παιδιά μας ενοχλητικά μερικές φορές. Είναι, επίσης, φυσιολογικό να χάνουμε την ψυχραιμία μας μαζί τους ή με τον σύντροφό μας – άνθρωποι είμαστε κι εμείς!!! Ως νέος γονιός, αντιμετωπίζουμε επιπλέον και τις ορμονικές διακυμάνσεις μας, την έλλειψη ύπνου και πολλά άλλα. Κανείς – ούτε καν τα παιδιά μας – δεν περιμένει από εμάς να είμαστε ήρεμοι και υπομονετικοί όλη την ώρα.

Απλά να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας όσο μπορούμε και να επανορθώνουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο χωρίς να παρακαλάμε λόγω τύψεων από τα παιδιά μας να μας συγχωρέσουν.

9. Όταν συγκρίνουμε τον εαυτό μας

Είναι τόσο εύκολο να κοιτάμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να πιστεύουμε ότι κάποια άλλη είναι καλύτερη μαμά από εμάς. Τα έχουμε ξαναπεί αυτά. Αλλά δεν σκεφτόμαστε κάθε φορά ότι συγκρίνουμε την πραγματικότητά μας με την μεμονωμένη, επιμελημένη στιγμή μιας άλλης μαμάς που κατά πάσα πιθανότητα μοιράζεται μόνο τα ωραία της. Αν μπορούσαμε να δούμε την πραγματικότητα πίσω από αυτό, θα βλέπαμε ότι αισθάνεται εξίσου ανεπαρκής με εμάς.

10. Όταν νιώθουμε συνεχώς ανεπαρκείς

Αν νιώθουνε ότι οι τύψεις μας ως μαμά, έχουν φτάσει σε μη διαχειρίσιμο επίπεδο, ή αν είμαστε νέα μαμά και τα άσχημα συναισθήματα υπερκαλύπτουν τα ευχάριστα, πρέπει να συμβουλευτούμε οπωσδήποτε κάποιον ειδικό. Τα υπερβολικά αισθήματα ενοχής μπορεί να έχουν προκληθεί από (επιλόχεια) κατάθλιψη.

Πώς μας επηρεάζουν οι τύψεις μας;

Ας ελπίσουμε ότι μέχρι τώρα έχουμε ήδη αρχίσει να νιώθουμε καλύτερα σχετικά με τις τύψεις μας.  Αλλά πρέπει να έχουμε το νου μας μήπως τα φυσιολογικά επίπεδα ενοχής αρχίζουν να γίνονται υπερβολικά και να επηρεάζουν την ψυχική μας ηρεμία.

Οι τύψεις μπορεί να μας κάνουν να πιστέψουμε  ότι είμαστε κακή μαμά, επηρεάζοντας αρνητικά την αυτοεκτίμηση και την αποδοχή του εαυτού μας.

Μπορεί ακόμη και να μας κάνουν να βιώσουμε κατάθλιψη, άγχος και να επηρεάσουν αρνητικά την ψυχική μας ευεξία.

Πρέπει να είμαστε σε επαγρύπνηση ώστε να μη χρησιμοποιήσουμε αρνητικές στρατηγικές αντιμετώπισης για να αποφύγουμε τα δύσκολα συναισθήματα: υπερβολικό φαγητό, ψώνια, αλκοόλ ή οθόνες, αλλά και να μην μπούμε στη διαδικασία «θα τα κάνω όλα!» δουλειά, σπίτι, παιδιά, γυμναστήριο ασκώντας στον εαυτό μας υπερβολική πίεση για να είμαστε «τέλεια σύντροφος, κόρη, φίλη και επαγγελματίας, καθώς και μητέρα». Αυτό απλά δεν είναι ρεαλιστικό και θα μας οδηγήσει σε εξάντληση.

Για να βοηθήσουμε την κατάσταση

Εκτός από βαθιές ανάσες για να ηρεμούμε, πολύ βοηθητικό για μένα είναι η καταγραφή των συναισθημάτων μου, αυτά που με εκνευρίζουν περισσότερο από όλα (για να εντοπίσω κιόλας για ποιο λόγο με ενοχλούν κάποια πράγματα τόσο πολύ), να προσπαθήσουμε γράφοντας να αμφισβητήσουμε τις αρνητικές μας πεποιθήσεις ρωτώντας τον εαυτό μας εάν υπάρχουν στοιχεία που να τις υποστηρίζουν, αλλά και τι θα μπορούσα να έχω κάνει ώστε να διαχειριστώ καλύτερα, την επόμενη φορά, τις δυσάρεστες σκέψεις και συμπεριφορές.

Πρέπει να μάθουμε να είμαστε συμπονετικοί όχι μόνο με τους άλλους, αλλά και με τον εαυτό μας.  Όταν είμαστε σκληροί με τον εαυτό μας, ας κάνουμε ένα βήμα πίσω και να επικεντρωθούμε στα θετικά. 

Να μάθουμε να βοηθάμε πρώτα τον εαυτό μας και μετά τους άλλους (όπως στο παράδειγμα με το οξυγόνο στο αεροπλάνο που πέφτει). 

Η καθιέρωση μιας τακτικής ρουτίνας αυτοφροντίδας μπορεί να μας κάνει πιο παρόντες και υπομονετικούς με τα παιδιά μας.

Και πολύ βασικό. Να ακούμε τη διαίσθησή μας. 

Η διαίσθησή μας είναι προσαρμοσμένη στις ανάγκες των παιδιών μας. Τις περισσότερες φορές ξέρουμε τι χρειάζονται.

Αν τα παιδιά μας είναι απόλυτα χαρούμενα παίζοντας, ενώ εμείς διαβάζουμε ένα βιβλίο, δεν υπάρχει λόγος να νιώθουμε ενοχές για το διάβασμα. Θα μας ενημερώσουν όταν θέλουν να περάσουν χρόνο μαζί μας. 

Στο κάτω κάτω, πάντα επιτρέπεται να κάνουμε ένα διάλειμμα από την ανατροφή των παιδιών.

Όλες οι μαμάδες μερικές φορές νιώθουμε ότι κρινόμαστε, οπότε το να επιλέξουμε ποιοι θα μας περιβάλλουν και να βάλουμε όρια στους υπόλοιπους, θα μας βοηθήσει ουσιαστικά.

Να μην αφήνουμε τις ενοχές να ελέγχουν τη ζωή και την ευημερία μας.

Σίγουρα θα νιώθουμε έτσι πού και πού, και είναι εντάξει να το ζήσουμε, αρκεί να έχουμε στρατηγικές για να το αντιμετωπίσουμε. Διαφορετικά, οι τύψεις μπορεί να θολώσουν την κρίση μας ως γονέα και να μας εμποδίσουν να συνδεθούμε με τα παιδιά μας.

Το να είμαστε μαμά (ή μπαμπάς) είναι μια από τις πιο ανταποδοτικές αλλά και απαιτητικές δουλειές στον κόσμο. Το παλεύουμε και προχωράμε με χαμόγελο και αγάπη! Όλο και κάτι θα κάνουμε σωστά 😉

Καλή δύναμη και αγωνιστικούς χαιρετισμούς!

Αν σου άρεσε, διάβασε και το «12 λόγοι που η μαμά νιώθει ενοχές»

__________________________________________

Ας συνδεθούμε στο Instagram, το Twitter και το Facebook, να γνωριστούμε καλύτερα, να δημιουργήσουμε τη δική μας κοινότητα.

Πες μου στα σχόλια τις προτάσεις σου και άλλα θέματα για τα οποία θα ήθελες να γράψω — ανυπομονώ να τα δω.

Εκτιμώ τόσο πολύ που αφιερώνεις το χρόνο σου και διαβάζεις τα κείμενά μου. Μοιράσου το με τους φίλους και την οικογένειά σου εάν το βρήκες χρήσιμο.

Να έχεις μια όμορφη μέρα!

Ένα απόγευμα, πρόσφατα, διάβασα το άρθρο ενός μπαμπά για την ανατροφή των παιδιών στα 80s:

«Τα παιδιά μου ήταν στον κάτω όροφο. Δεν είχα ιδέα τι έκαναν και προσπαθούσα -χωρίς επιτυχία- να μη με νοιάζει. Το προνηπιάκι μου είχε αρχίσει να αγαπάει πολύ το ψαλίδι και τη διαδικασία του «κόβω μικρά μικρά χαρτάκια». Τον φανταζόμουν να κόβει σε κομματάκια τα πράγματά μας, ενώ ο μεγάλος αδερφός του που τρελαινόταν για σνακ είχε το ελεύθερο! Ωστόσο, δεν πήγα. Γιατί;

Επειδή είχα διαβάσει ότι οι νέοι γονείς είναι πολύ παρεμβατικοί σε αντίθεση με τη δεκαετία του 1980 που αναφερόταν ως μια χρυσή εποχή στην ανατροφή των παιδιών, μια εποχή που η μελετημένη αδιαφορία για τα παιδιά παρήγαγε εξαιρετικά αποτελέσματα και αμέτρητα παιχνίδια. Ήθελα να μάθω αν αυτή η αναδρομική μέθοδος parenting ήταν καθαρή νοσταλγία ή αν υπήρχε κάτι σε αυτό.»

Είναι ένα κλισέ, ίσως, της εποχής, αλλά όταν ήμουν στην ηλικία των παιδιών μου, μεγαλώνοντας τη δεκαετία του 1980, οι γονείς μου σίγουρα δε μας έδιναν τη σημασία που δίνουμε εμείς στα παιδιά μας σήμερα.

Μας άφηναν μόνες στο δωμάτιό μας για ελεύθερο παιχνίδι, αλλά και όταν έλειπαν στη δουλειά. Κι εμείς το θεωρούσαμε πολύ φυσιολογικό που δεν είχαμε όλα τα παιχνίδια μας στο σαλόνι και δεν ασχολούνταν μαζί μας όταν παίζαμε! Τότε μου φαινόταν πολύ εύκολο να είσαι γονιός!

Οι γονείς στα 80s είχαν προτεραιότητα, όπως λέει ο συντάκτης, τους ίδιους. Ήμασταν μια γενιά παιδιών με κλειδί (latch-key kids), δηλαδή παιδιά που επιστρέφουν σε ένα άδειο σπίτι μετά το σχολείο (ή άλλες δραστηριότητες) ή παιδιά που συχνά μένουν στο σπίτι χωρίς τους γονείς.

Ο συντάκτης του άρθρου, λοιπόν, θεώρησε ότι άξιζε να το δοκιμάσει για μια εβδομάδα.

Για να κάνει τα πράγματα ακόμα πιο «αυθεντικά», όπως αναφέρει, κατάργησε τις συσκευές για τη συγκεκριμένη εβδομάδα. «Αν θέλαμε ψυχαγωγία, θα έπρεπε να ψυχαγωγηθούμε μαζί με περιορισμένο περιεχόμενο. Και για να προσομοιάσω το home alone, τους είπα απλώς ότι μόλις επέστρεψαν από το σχολείο θα ήταν μόνοι τους μέχρι τις 5:30 μ.μ. — γεμάτη μιάμιση ώρα.» Ο ίδιος θα ήταν στο δωμάτιο και δε θα έπρεπε να τον ενοχλήσουν.

Στην αρχή, όπως γράφει, αυτός ο χρόνος χωρίς επίβλεψη τάραξε τα παιδιά. Αναρωτήθηκαν αν θα πεινούσαν ή θα υπέφεραν από αφυδάτωση! Μέχρι την Τετάρτη, είχαν αρχίσει να απολαμβάνουν αυτή την ώρα: Η τηλεόραση ήταν δική τους και μπορούσαν να κάνουν οτιδήποτε. Και το έκαναν. «Τους έβρισκα να κάθονται σε ένα σωρό μαξιλάρια καναπέ, καλυμμένα με ψίχουλα, να παρακολουθούν παιχνίδια βιντεοπαιχνιδιών Lego. Ήταν σαν να κοιτούσα μια φωτογραφία μου σε εκείνη την ηλικία.»

Όταν έφτανε η ώρα να αναλάβουν οι γονείς, έτρωγαν ό,τι πιο βολικό και έβλεπαν ό,τι ήθελαν να δουν στην τηλεόραση. «Προσπαθήσαμε πολύ να μην μας απασχολεί τρομερά η ανατροφή των παιδιών μας. Σχετικά με την πειθαρχία τους, λειτουργήσαμε με βάση την πρώτη σκέψη που μας ερχόταν στο μυαλό. Προσπαθήσαμε να απαντάμε στις περισσότερες ερωτήσεις και παράπονα από τα παιδιά μας χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον και δεύτερες σκέψεις και ήταν χάλια.»

Οι σημερινοί γονείς, αρκετοί από αυτούς, τελοσπάντων, είμαστε από «προεπιλογή» πολύ προσεκτικοί στην ανατροφή των παιδιών μας. Το παλεύουμε καθημερινά. Διαβάζουμε, παρακολουθούμε σεμινάρια, συζητάμε με ψυχολόγους. Είναι δύσκολο να μην ασχοληθούμε, να μη σκεφτούμε τις ανάγκες του παιδιού μας. «Ήταν τρομακτικό», λέει ο αρθρογράφος.

«Αλλά, όταν τα παιδιά μας συνήθισαν την προσέγγισή μας, άρχισαν να απολαμβάνουν αυτή την ελευθερία: έβγαιναν μαζί από το σπίτι όταν ήθελαν, έτρωγαν κι έπιναν και «απολάμβαναν» το σπίτι.»

Αυτό που εξέπληξε τον συγκεκριμένο μπαμπά ήταν το πόσο ικανά αποδείχθηκαν τα παιδιά. Σταμάτησαν να ρωτούν και άρχισαν να κάνουν: «δεν γκρίνιαξαν να πάω να ρίξω το γάλα στα δημητριακά τους. Απλώς το έριξαν μόνοι τους. Ήταν τσαπατσούληδες; Σίγουρα ήταν. Έπρεπε να το κάνω εγώ; Οχι.»

Παρ’όλη, όμως, αυτή την «ανεξαρτησία», όταν έφτασε το τέλος της εβδομάδας, ήταν, όπως γράφει, χαρούμενος που τελείωσε. 

Γιατί; Γιατί του αρέσει να συμμετέχει στη ζωή των παιδιών του. «Ωστόσο, βλέπω την ανάγκη οι σύγχρονοι γονείς να κάνουν ένα περιστασιακό ταξίδι πίσω στη δεκαετία του 1980. Η εβδομάδα ήταν διασκεδαστική για όσο κράτησε!»

Μου φάνηκε πολύ ενδιαφέρον σαν «πείραμα» αν και δεν πιστεύω ότι δε θα μπορούσαμε με τίποτα να το δοκιμάσουμε εμείς στο σπίτι μας. Έχω αναρωτηθεί πολλές φορές πώς θα μεγάλωναν τα παιδιά μου τα χρόνια που μεγαλώσαμε εμείς οι γονείς.

Υπάρχουν πολλά που θεωρώ ότι ήταν καλύτερα τότε με την έννοια της μη προσκόλλησης των γονιών στα παιδιά, του «helicopter parenting», όπου η ζωή του γονιού περιστρέφεται γύρω από τα παιδιά του, της μεγαλύτερης ανεξαρτησίας στα παιδιά και σίγουρα των περιορισμένων οθονών.

Ωστόσο, ήταν μια εποχή που οι γονείς στηρίζονταν σε όσα είχαν μάθει από τους δικούς τους, με συνέπειες, μη αναστρέψιμες πολλές φορές, στα παιδιά τους: μη αποδοχή των παιδικών συναισθημάτων, διαχωρισμός «καλών» και «κακών» παιδιών, συναισθηματική, ψυχολογική και σωματική κακοποίηση ως κάτι απαραίτητο για την πειθαρχία των παιδιών και την εκμάθηση ορίων.

Εσύ τι γνώμη έχεις; Πώς θεωρείς την ανατροφή των παιδιών στα 80s; Και πόσο έχει αλλάξει σήμερα;

Θέλω πολύ να γράψω ένα άρθρο για τη δική μου άποψη και εμπειρία για τις διαφορές με τα 80s. Ελπίζω να τα καταφέρω.

Τα λέμε!!!

__________________________________________

Ας συνδεθούμε στο Instagram, το Twitter και το Facebook, να γνωριστούμε καλύτερα, να δημιουργήσουμε τη δική μας κοινότητα.

Πες μου στα σχόλια τις προτάσεις σου και άλλα θέματα για τα οποία θα ήθελες να γράψω — ανυπομονώ να τα δω.

Εκτιμώ τόσο πολύ που αφιερώνεις το χρόνο σου και διαβάζεις τα κείμενά μου. Μοιράσου το με τους φίλους και την οικογένειά σου εάν το βρήκες χρήσιμο.

Να έχεις μια όμορφη μέρα!

Ακούμε συνέχεια από ψυχολόγους για Θετική Ανατροφή παιδιών (positive parenting) και ακούμε και γονείς, της γενιάς των δικών μας γονιών ή και νεότερους, να λένε πως «εσείς τι πάθατε που μεγαλώσατε με τιμωρίες;», «αν το παιδί δε φάει και καμία σφαλιάρα δε βάζει μυαλό», «τι καινούρια μόδα είναι αυτοί οι ψυχολόγοι;!» κλπ κλπ.

Στο πρώτο μου παιδί διαπίστωσα ότι έκανα πολλά λάθη και συμπεριφορές copy paste από γιαγιάδες και θειάδες που πολύ εύκολα έλεγαν «το παιδί είναι χειριστικό», «το παιδί σε κάνει ο,τι θέλει», «δεν γίνεται να μην έχει πρόγραμμα», «μην το παίρνεις συνεχώς αγκαλιά», «άστο να κλάψει», «πίεσέ το να φάει» κ.ο.κ.

Η θετική διαπαιδαγώγηση δεν είναι «αφήνω το παιδί να κάνει ό,τι θέλει, να είναι ανεξέλεγκτο!».

«Η θετική διαπαιδαγώγηση εστιάζει στο να διδάξει στα παιδιά όχι μόνο τα ΤΙ αλλά και τα ΓΙΑΤΙ.»

Το ebook που δώσαμε δώρο στο giveaway που είχα κάνει λίγους μήνες πριν στο instagram μαζί με το allaboutparents.gr μας εξηγεί αυτό ακριβώς με τον πιο απλό και πρακτικό τρόπο: τι είναι η θετική διαπαιδαγώγηση, τι μπορούμε να κάνουμε για να καλλιεργήσουμε με τα παιδιά μας μια σχέση με σεβασμό, κατανόηση, καθοδήγηση με αγάπη και ενθάρρυνση, χωρίς να χρησιμοποιούμε τον εκφοβισμό και τη βία για να «ελέγξουμε» τη συμπεριφορά τους.

Πρόκειται για ένα χρήσιμο βιβλίο για τη σημασία του θετικού τρόπου ανατροφής με ερωτήσεις-ασκήσεις για τους γονείς, ώστε να εντοπίσουν τη δική τους συμπεριφορά, τι θα μπορούσαμε να αλλάξουμε, τι να κάνουμε διαφορετικά.

Η θετική ανατροφή μάς βοηθά να δημιουργήσουμε ένα δυνατό συναισθηματικό δεσμό με το παιδί μας σήμερα, που θα του εξασφαλίσει καλές διαπροσωπικές σχέσεις αύριο.

Ποιος δε θέλει να νιώθει καλά, μικρός ή μεγάλος;

Καθένας μας έχει ανάγκη να έχει τον έλεγχο του σώματός του, των αποφάσεών του, των συναισθημάτων του.

Αυτό είναι που οδηγεί σε καλύτερο αυτοέλεγχο και καλύτερη εσωτερική ρύθμιση, που σημαίνει ότι έχει μεγαλύτερη δύναμη ως ενήλικας να σταματήσει τις κακές συνήθειες, τις διαφόρων ειδών εξαρτήσεις, και να αυξήσει τις θετικές και υγιεινές συμπεριφορές.

Σαν γονείς, όσο κι αν μας βγαίνει φυσικά να ελέγχουμε τα παιδιά, να τα υπερπροστατεύουμε, πρέπει να κάνουμε ό, τι περνά από το χέρι μας, ώστε να αισθάνονται   δυνατά, χρειάζεται να τα ενθαρρύνουμε να μάθουν να ρυθμίζουν τον εαυτό τους, δηλαδή τη διάθεση, τα κίνητρα, τους φόβους τους.

Τα παιδιά χρειάζονται να μάθουν να είναι υπεύθυνα και να κάνουν σωστές επιλογές. Να γίνουν σταδιακά ανεξάρτητα. 

Στο ebook του allaboutparents εξηγείται τεκμηριωμένα και με παραδείγματα, σε 79 σελίδες, όλη η πορεία που πρέπει να ακολουθήσουμε ώστε να επιτρέψουμε στο παιδί να παίρνει αποφάσεις, να έχει τον έλεγχο της ζωής του και να έχει την ευθύνη των πράξεών του και της ζωής του.

Δυστυχώς, πολλοί γονείς εστιάζουν στις δυσκολίες του παιδιού τους, ή σε κάποιο χαρακτηριστικό της προσωπικότητάς του που δεν τους αρέσει. Κι ακόμα κι αν δεν το εκφράζουν με λόγια, το παιδί το αντιλαμβάνεται, κάτι που το δυσκολεύει να εξελιχθεί.

Δε θέλουμε να μεγαλώσουμε παιδιά που δέχονται ό, τι και να τους λέμε χωρίς δεύτερη κουβέντα (ναι, μπορεί να είναι λίγο κουραστικό για εμάς στην αρχή, όμως έχει καταπληκτική επίδραση στο παιδί).

Ενθαρρύνοντας το παιδί μας, το βοηθάμε να νιώσει ότι είναι ικανό και μπορεί, το βοηθάμε να αναπτύξει αυτοεκτίμηση. 

«Η Θετική Διαπαιδαγώγηση δεν είναι τίποτα άλλο από τον τρόπο που θα θέλαμε εμείς οι ίδιοι να μας συμπεριφέρονται.»

Αυτή την περίοδο σκέφτομαι συχνά αυτό που έγραφα και στο τέλος του τελευταίου μου άρθρου: να χαρούμε κάθε φάση των παιδιών μας, χωρίς να βιαζόμαστε να μεγαλώσουν και να «περάσουν στο επόμενο στάδιο».

Όπως έγραφα, λοιπόν, στα δυο πρώτα μου παιδιά δεν κατάφερα να το κάνω, δυστυχώς. Πελάγωνα με τις δουλειές, έλεγα άντε πότε θα μεγαλώσουν να κάθονται πιο εύκολα όταν πίνω καφέ, πότε θα ξεπεταχτούν να μπορώ να τα αφήνω πιο εύκολα, πότε θα αρχίσουν να κοιμούνται όλο το βράδυ κλπ κλπ. 

Όλο κάτι περίμενα να γίνει… πάντα κάτι περίμενα να γίνει. 

Θυμάμαι όταν η κόρη μου ήταν λίγων μηνών, ο άντρας μου μου είπε κάποια στιγμή: ρε Βασούλα, δεν παίζεις καθόλου με το μωρό, δεν το ευχαριστιέσαι. Και είχε δίκιο -αν και όταν το άκουσα δε μου πολυάρεσε!

Το έχω μετανιώσει πολύ και προσπάθησα να επανορθώσω, καθώς μεγαλώνουν τα παιδιά, αλλά και στο τρίτο μου παιδάκι. Γιατί πραγματικά ποτέ δεν είναι αργά!!

Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας συνεχώς ότι η κάθε περίοδος που περνά δε θα ξανάρθει.

Θέλω να χαρώ τις στιγμές που είναι βρέφος και μπορώ να μυρίζω την υπέροχη μωρουδίστικη μυρωδιά του και να το κρατάω αγκαλιά και να του λέω τραγουδάκια.

Να χαρώ τις στιγμές που μας χαρίζει τα πρώτα του χαμόγελα, που απλώνει πρώτη φορά τα χέρια του σε μας, που αρχίζει και κάθεται στον πωπό του, που αρχίζει και τρώει κρέμα, που αρχίζει να αλλάζει πλευρό, να μπουσουλάει, να στέκεται όρθιο, να περπατάει…

Μετά, που θα πάει σχολείο, θα κάνει τους πρώτους φίλους, τις πρώτες απόπειρες κοινωνικοποίησης… Και σιγά σιγά θα μεγαλώνει και θα μαθαίνει νέα πράγματα, θα μπορεί να κάνει μαζί μας πιο περίπλοκες συζητήσεις, θα έχει απορίες και προβληματισμούς.

Όλα αυτά πρέπει να τα χαρούμε οι γονείς, να τα απολαύσουμε. Γιατί πάντα η επόμενη φάση να μας φαίνεται ευκολότερη;

Κάθε φάση έχει τα δικά της «αγκαθάκια», τις δικές της δυσκολίες.

Στο κάτω κάτω γιατί κάνουμε παιδιά;

Για να τα μεγαλώσουμε και να λέμε ότι έχουμε απογόνους; Ή για να περάσουμε υπέροχα και γεμάτα όλα αυτά τα χρόνια που θα μένουμε μαζί τους και θα «μεγαλώνουμε» παρέα;

Οι περισσότεροι από εμάς, άλλωστε, πόσες φορές δεν έχουμε σκεφτεί: «Δε θα ήταν ωραίο να μπορούσα να γίνω ξανά παιδί, χωρίς όλο το άγχος της δουλειάς μου και την πίεση να πετύχω;»

Έχουμε, όμως, σκεφτεί ότι πολλά παιδιά σήμερα, με τις απαιτήσεις που έχουμε οι γονείς, νιώθουν το ίδιο άγχος που νιώθουν οι ενήλικες;

Με τον τρόπο που σκεφτόμαστε κινδυνεύουμε να «χάσουμε το παιδί» στην παιδική ηλικία. Ξεχνάμε το πόσο πολύτιμη είναι η παιδική ηλικία, πόσο σημασία έχουν οι  επιθυμίες και, πάνω απ’ όλα, οι ανάγκες ενός μικρού παιδιού.

Μιλάμε για τα μικρά παιδιά, όλο και περισσότερο, ως «αντικείμενα – εμπορεύματα» στα οποία πρέπει να «επενδύσουμε» για μελλοντικές αποδόσεις.  Αγχωνόμαστε για το μέλλον των παιδιών μας και φτάνουμε σε σημείο να «επιμελούμαστε» τόσο πολύ τις εμπειρίες ζωής των παιδιών μας, με τρόπο που θα φαινόταν, στις προηγούμενες γενιές, αρκετά αφύσικος, ίσως ακόμη και χωρίς χαρά και ξεγνοιασιά.

Σε μια κουλτούρα που δίνει έμφαση στην επιτυχία, στο να «είμαστε καλύτεροι από τους άλλους», να τα κάνουμε όλα «πρώτοι», τα παιδιά βομβαρδίζονται καθημερινά και πιέζονται να μεγαλώσουν πολύ γρήγορα.

Πιέζονται να μάθουν να διαβάζουν και να μετρούν ακόμη και πριν προλάβουν να περπατήσουν.

Πιέζονται να ξεπεράσουν τα άλλα παιδιά στην τάξη, ακόμη και στο νηπιαγωγείο.

Πιέζονται να είναι αυτάρκη, παραγωγικά και πειθαρχημένα.

Πιέζονται να μιλάνε χαμηλόφωνα, να μην σηκώνονται από το τραπέζι όταν βγαίνουμε έξω, να μην λένε τις ξεκαρδιστικές παιδικές ιστορίες τους.

Αυτή η «βιαστική παιδική ηλικία» δημιουργεί αδικαιολόγητο άγχος στα παιδιά, που πολλοί ψυχολόγοι πιστεύουν ότι μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες.

Η «ενηλικιοποίηση»

Διάβασα κάπου τον όρο «adultify» (ενηλικιοποίηση), το να συμπεριφερόμαστε στα παιδιά σαν να είναι ενήλικοι και να έχουμε από αυτά αντίστοιχες απαιτήσεις. Εκεί έγραφε, επίσης, ότι πολλά παιδιά υποφέρουν από προβλήματα υγείας που σχετίζονται με το άγχος, πολλά παιδιά έχουν μπλοκάρει τις μαθησιακές τους δεξιότητες λόγω της κακής μνήμης εξαιτίας αυτού του άγχους και του υπερβολικού φόβου της αποτυχίας.

Ο Δρ David Elkind, συγγραφέας του The Hurried Child, συμβουλεύει τους γονείς να αφήνουν τα παιδιά να γίνουν παιδιά. Η έρευνά του δείχνει ότι οι μαθητές είναι πιο πιθανό να έχουν επιτυχία στο σχολείο, εάν δεν βιάζονται να περάσουν την πρώιμη παιδική τους ηλικία από γονείς που υπερεκτιμούν τις ικανότητές τους και τους εκθέτουν υπερβολικά σε ακαδημαϊκές πιέσεις.

«Τα παιδιά έχουν ένα βαρύ φορτίο να σηκώσουν όταν αισθάνονται ότι η απόδοσή τους συνδέεται με την αγάπη που λαμβάνουν και απογοητεύουν τους γονείς τους εάν δεν έχουν επιτυχία. Αυτά τα συναισθήματα μεταφέρονται ακόμη και στην ενήλικη ζωή τους.»

Τι μπορούμε να κάνουμε

Πρέπει να κάνουμε ό, τι μπορούμε για να «βγάλουμε τις παρωπίδες» και να δούμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια των μικρών παιδιών – μια αλλαγή στην οπτική μας που μπορεί να μας επιτρέψει να τα κατανοήσουμε καλύτερα και να καλλιεργήσουμε τις μοναδικές τους ικανότητες.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι το παιχνίδι, η ανεμελιά, ο χρόνος που «δεν έχουν τίποτα να κάνουν», είναι σημαντικό μέρος της παιδικής ηλικίας. Βοηθά τα παιδιά να διώχνουν το άγχος, να ενισχύουν τη δημιουργικότητά τους και να ζουν την εμπειρία της χαράς.

Οι ενήλικες δεν πρέπει να μετατρέπουμε το παιχνίδι σε δουλειά και δεν πρέπει να προσπαθούμε πάντα να διδάξουμε τα παιδιά κατά τη διάρκεια της περιόδου παιχνιδιού τους.

Πρέπει να θυμόμαστε ότι είναι αδύνατο να επιταχύνουμε τη συναισθηματική ωρίμανση στα παιδιά μας. Τα παιδιά μπορεί να συμπεριφέρονται ως μεγάλα, αλλά δεν αισθάνονται μεγάλα. Μπορεί να μιλούν «ενήλικα», ενώ τα συναισθήματά τους φωνάζουν «παιδί».

Σε τελική ανάλυση, η παιδική ηλικία είναι ένα σημαντικό μέρος της ζωής και θα πρέπει να τη σεβόμαστε και να την εκτιμούμε. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην παιδική τους ηλικία και δεν πρέπει να τα βιαστούμε να περάσουν από αυτό το στάδιο.

Είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι τα μικρά παιδιά δεν είναι απλώς μικροενήλικες και νομίζω ότι οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί και γονείς θα συμφωνούσαν ότι ο αναπτυσσόμενος εγκέφαλός τους δεν είναι πραγματικά σχεδιασμένος για να ανταπεξέρχεται στα προγράμματα και τους ρυθμούς ενηλίκων.

Πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να δούμε τον κόσμο από τη σκοπιά ενός παιδιού.

Να τους δώσουμε το χρόνο που χρειάζονται να κάνουν τα βήματά τους, να μάθουν τον κόσμο αυτό με τους δικούς τους ρυθμούς.

Να μη βιαζόμαστε να μεγαλώσουν, να μη βιαζόμαστε να ανεξαρτητοποιηθούν.

Όποιος έχει δει το θαύμα στο πρόσωπο ενός παιδιού όταν βλέπει μια πεταλούδα να προσγειώνεται σε ένα λουλούδι, καταλαβαίνει ότι η μάθηση ξεπερνά πολύ τα όρια της τάξης, τα όρια της ενήλικης επεξήγησης, τα όρια του δικού μας τρόπου σκέψης.

Ως γονείς, προσπαθούμε πάντα να διδάξουμε καλά πράγματα στα παιδιά μας, αλλά αν είμαστε πρόθυμοι, μπορούμε να μάθουμε πολλά για τη ζωή απλώς με το να είμαστε παρόντες και να δίνουμε την προσοχή που χρειάζονται τα παιδιά μας.

Όσο μεγαλώνουμε, συλλέγουμε γνώσεις που εμπλουτίζουν τη ζωή μας, αλλά δεν χρειάζεται πραγματικά να «μεγαλώνουμε» για να την απολαύσουμε και να ζήσουμε.