Κατά καιρούς όλοι έχουμε μέρες που βγαίνουμε off, που νιώθουμε εξάντληση ή χωρίς διάθεση για πολλά πολλά.Ίσως δεν κοιμηθήκαμε καλά το προηγούμενο βράδυ, ή ίσως οι μέρες στη δουλειά να μην είναι αυτή την περίοδο τόσο ενδιαφέρουσες. Ή ίσως δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη εξήγηση και απλά είμαστε «κάπως».

Εννοείται πως είναι φυσιολογικό, εννοείται πως είναι οκ. Δεν μπορούμε να είμαστε συνεχώς «μες στην τρελή χαρά». Ούτε να πιέσουμε τον εαυτό μας σε αυτή την «αναγκαστική θετική ενέργεια».

Το κίνητρό μας πέφτει, η διάθεσή μας πέφτει, η ενέργειά μας πέφτει…

Όλοι έχουμε περιόδους υψηλής ενέργειας όπου η παραγωγικότητα μάς έρχεται εύκολα… Αλλά υπάρχουν και οι μέρες, ή και εβδομάδες, που ό,τι και να έχουμε προγραμματίσει να κάνουμε, μας φαίνεται βουνό και τίποτα δεν είναι εύκολο…

Αλλά δυστυχώς … εκτός αν είμαστε πραγματικά άρρωστοι, όλοι μας πρέπει να εμφανιστούμε στη δουλειά και να είμαστε εντάξει στις υποχρεώσεις μας, ανεξάρτητα από το πόσο κουρασμένοι είμαστε ή πόσο κουρασμένοι νιώθουμε.

Είναι στιγμές σαν αυτές που πρέπει να βρούμε αυτό το κίνητρο μέσα μας. Δεν είναι εύκολο και κάποιες φορές ακούγεται μια από τα ίδια ή ουτοπικό.

Δεν μπορούμε να «πατήσουμε ένα κουμπί» και να είμαστε χαρούμενοι και γεμάτοι ενέργεια.

Όμως, αν όντως πρέπει να βρούμε το κουράγιο να ξεπεράσουμε κάπως ευκολότερα αυτή τη φάση, ίσως υπάρχουν μικρές κινήσεις που πιθανώς να μας κινητοποιήσουν.

1) Απλώς ξεκινάμε

Έχω παρατηρήσει αρκετές φορές ότι όταν έχω μια σημαντική δουλειά να κάνω, μου έρχεται η διάθεση για άλλες δουλειές που άφηνα καιρό: αχ και θα ήταν σήμερα η τέλεια ευκαιρία να κάνω ξεκαθάρισμα στο σπίτι ή να διαβάσω ένα βιβλίο που ήθελα κλπ.

Οπότε αργώ ή αναβάλλω αυτό που πρέπει να κάνω και μετά αγχώνομαι περισσότερο όσο το καθυστερώ…

Ο εγκέφαλός μου μου παίζει παιχνίδια. Και δεν το κάνω μόνο εγώ αυτό. Διάβασα για μια μελέτη του Δρ John Bargh, βραβευμένου ερευνητή ψυχολογίας, η οποία επιβεβαίωνε ακριβώς αυτό: πριν ξεκινήσουμε σε ένα μεγάλο έργο, ο εγκέφαλός μας επιχειρεί να προσομοιώσει την πραγματική, παραγωγική εργασία εστιάζοντας σε μικρές, όχι τόσο σημαντικές εργασίες. Το αποτέλεσμα; Δεν ξεκινάμε με τις πιο σημαντικές εργασίες. Και όσο περισσότερο καθυστερούμε, τόσο πιο αγχωμένοι αισθανόμαστε.

Οπότε ίσως να μην χρειάζεται να βρούμε κίνητρο σε τέτοιες περιπτώσεις, απλά να «πάρουμε μπρος» και να δουλέψουμε στο απαιτούμενο project. Έτσι, θα νιώσουμε πιο γρήγορα συγκεντρωμένοι και παραγωγικοί.

2) Φτιάχνουμε μια λίστα (με το σωστό τρόπο)

Αυτό είναι κάτι που το παλεύω ακόμα. Αλλά όπως δείχνουν οι μελέτες όταν γράφουμε τους στόχους μας, είναι πιο πιθανό να τους επιτύχουμε. Αυτό το μικρό βήμα όχι μόνο μπορεί να βοηθήσει την παραγωγικότητά μας, αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει να απαλλαγούμε από αυτό το άβολο, ανήσυχο συναίσθημα που έχουμε όταν καθυστερούμε.

Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι για μια λίστα υποχρεώσεων και εκκρεμοτήτων και αυτό που λειτουργεί για εμάς, δε σημαίνει ότι λειτουργεί και για το φίλο μας. Αλλά, σε γενικές γραμμές, υπάρχει μια ομοιότητα στο πώς οι περισσότεροι από εμάς γράφουν τις λίστες τους: συνήθως βάζουμε τις ευκολότερες εργασίες πρώτα και τις «τρομακτικές εργασίες» τελευταίες.

Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε να ξεμπερδέψουμε με τα πρώτα και να νιώσουμε πολύ καλά. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Charles Duhigg, το να κρατάμε για το τέλος τα δύσκολα, αυξάνει το άγχος και δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα.

Για να παρακινηθούμε πιο αποτελεσματικά, ο Duhigg προτείνει να καταγράφουμε το «δύσκολο» στόχο μας και να τον «σπάμε» σε μικρά, πρακτικά και μετρήσιμα βήματα.

3) Δεσμευόμαστε μπροστά σε άλλους

Δεν χρειάζεται, εννοείται να δημοσιοποιήσουμε τους στόχους μας στο διαδίκτυο. Αρκεί να τους μοιραστούμε με συναδέλφους ή φίλους και συγγενείς. Η ενημέρωση στο φίλο μας για την πορεία της εργασίας μας είναι ένα κίνητρο για να θέλουμε να κάνουμε βήματα προς την ολοκλήρωσή της.

4) Αλλάζουμε χώρο

Στο χώρο των διαφημίσεων προϊόντων, θυμάμαι είχαμε κάνει ολόκληρο μάθημα για το χώρο που βρίσκεται κάθε προϊόν και είχαμε μελετήσει περίπτωση κατά την οποία αν μια καφετέρια άλλαζε θέση σε συγκεκριμένα προϊόντα μπορούσε να ωθήσει τους καταναλωτές σε πιο υγιεινές συνήθειες. Πχ αν δίπλα στο ταμείο είχε νερό ή μπάρες και όχι αναψυκτικά ή καραμέλες, οι περισσότεροι θα αγόραζαν νερό ή μπάρα.

Ο χώρος που βρίσκεται ή γίνεται κάτι σίγουρα μας επηρεάζει. Εννοείται πως δεν μπορούμε να «μετακομίσουμε» τη δουλειά μας αν δουλεύουμε σε συγκεκριμένο γραφείο για παράδειγμα, όμως, μπορούμε ίσως να δοκιμάσουμε την αλλαγή σε άλλες υποχρεώσεις μας.

Σύμφωνα με την έρευνα του Duhigg, που ανέφερα και παραπάνω, το φυσικό μας περιβάλλον είναι ένας από τους πιο ισχυρούς οδηγούς των συνηθειών και των συμπεριφορών μας.

Ο Duhigg λέει ότι αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή αναθέτουμε ψυχικά συμπεριφορές, συνήθειες και ρουτίνες σε συγκεκριμένες τοποθεσίες, όπως το κρεβάτι μας για ύπνο, γραφείο για εργασία, καναπές για χαλάρωση.

Αν θέλουμε πραγματικά να συγκεντρωθούμε, αλλά δεν μπορούμε, ας δοκιμάσουμε να αλλάξουμε χώρο. Κάποια φάση του blogging, είχα δοκιμάσει να γράφω άρθρα σε καφετέρια γιατί στο σπίτι δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ εύκολα.

Στη δουλειά, όταν δυσκολεύομαι να πάρω μπρος, πάω μια βόλτα στον περιβάλλοντα χώρο (ευτυχώς δουλεύω δίπλα στην εξοχή) και επιστρέφω -όχι με σούπερ διάθεση- τουλάχιστον με μεγαλύτερη ευκολία συγκέντρωσης.

5) Ακούμε μουσική

Καλά αυτό έπρεπε να το γράψω σαν νούμερο ένα. Η μουσική με παρακινεί. Μου αλλάζει τη διάθεση όσο τίποτα. Στο κάτω κάτω γιατί ακούμε μουσική όταν τρέχουμε ή όταν κάνουμε γυμναστική; Επειδή μας δίνει ενέργεια.

Δεν έχουμε απλώς μια συναισθηματική αντίδραση όταν ακούμε μουσική. Έχουμε μια φυσική αντίδραση. Όταν η ταχύτητα ή η ένταση της μουσικής αυξάνεται, ο παλμός μας και η αναπνοή μας επιταχύνονται. Ιδανικά για φυσική άσκηση.

Αλλά βοηθάει και για να νιώσουμε καλύτερα και αναζωογονημένοι όταν νιώθουμε κουρασμένοι ή βαριόμαστε. Όχι μόνο θα μας βοηθήσει να εστιάσουμε, να συγκεντρωθούμε ξανά, αλλά και να τραβήξουμε την προσοχή μας μακριά από τις αρνητικές πτυχές οποιουδήποτε έργου κάνουμε.

6) Διαλογισμός

Δεν έχω δοκιμάσει να κάνω διαλογισμό, πέρα από κάνα δυο επεισόδια meditation που είδα στο Netflix και μπορώ να πω ότι μου άρεσε.

Αλλά πραγματικά αν το σκεφτούμε, είναι απαραίτητος. Ξεκουράζουμε τους μύες μας μετά από μια σκληρή προπόνηση χωρίς δεύτερη σκέψη, αλλά περιμένουμε ο εγκέφαλός μας να λειτουργεί κάθε ώρα, κάθε μέρα.

Δε βγαίνει νόημα.

Το να αφιερώσουμε δέκα ή είκοσι λεπτά από την εργάσιμη ημέρα σας για να διαλογιστούμε είναι ένας πολύ καλός τρόπος για διάλειμμα – ειδικά όταν χάνουμε τη διάθεση και το κίνητρό μας και νιώθουμε κουρασμένοι.

Για εμάς που δεν έχουμε εμπειρία στο διαλογισμό, υπάρχουν πολλές εφαρμογές στο κινητό που θα μας βοηθήσουν και θα μας καθοδηγήσουν (βλ. Headspace, Calm κλπ).

7) Συζητάμε (ακόμα και με τον εαυτό μας)

Αυτό είναι το νούμερο ένα τώρα που το ξανασκέφτομαι…

Εάν δυσκολευόμαστε πραγματικά, μπορούμε να δοκιμάσουμε να τους ζητήσουμε συμβουλές σχετικά με τον επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων μας.

Εάν εργαζόμαστε από το σπίτι ή κανένας δεν είναι διαθέσιμος, μπορούμε να αλλάξουμε για λίγο το χώρο που ήμασταν (βλ. Νο 4).

8) Τρώμε κάτι που μας δίνει ενέργεια

Το φαγητό είναι καύσιμο για τον εγκέφαλο και το σώμα μας. Αυτό που τρώμε – και όταν το τρώμε – έχει άμεσο αντίκτυπο στην απόδοσή μας στην εργασία.

Η θέλησή μας είναι ένας περιορισμένος πόρος και εξαντλείται όλη την ημέρα, αλλά μπορεί να ενισχυθεί από ό,τι τρώμε.

Αλλά δεν εννοούμε υπερβολές και ετοιματζίδικα. Μια μπανάνα, ή άλλα φρούτα, γιαούρτι αρκεί για να μας βοηθήσει να αναζωογονήσουμε τη δύναμη του εγκεφάλου μας.

9) Άσκηση και πάλι άσκηση

Μπορεί να μην είναι διαδεδομένο να πηγαίνουμε στο διάλειμμα της δουλειάς μας για γυμναστική όπως βλέπουμε στις ταινίες, όμως και το να περπατάμε στο δρόμο από υποχρέωση σε υποχρέωση, ή στο γραφείο είναι πολύ σημαντικό.

Η τακτική άσκηση μπορεί να κάνει θαύματα για την υγεία μας, την ευτυχία μας, καθώς και τα επίπεδα παραγωγικότητας και ενέργειας στην εργασία. Ισχύει πραγματικά.

Ειδικά αν δουλεύεις μπροστά σε υπολογιστή είναι απαραίτητο να ξεφεύγεις ενδιάμεσα.

Ακόμα κι αν είμαστε κουρασμένοι, η άσκηση όντως βοηθάει. Δε μας κουράζει περισσότερο. Η άσκηση είναι ένας τρόπος για τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο ενεργητικοί.

10) Παίρνουμε έναν υπνάκο

Από τους πιο διαδεδομένους τρόπους και πολύ αποτελεσματικός. Με τον υπνάκο απελευθερώνουμε τη φυσική ενέργεια του εγκεφάλου μας, αρκεί να μην το παρακάνουμε: κοιμόμαστε τη σωστή διάρκεια και τη σωστή ώρα της ημέρας.

Λένε ότι η καλύτερη ώρα είναι μεταξύ 13.00-15.00 και διαρκούν 20 με 40 λεπτά.

Tweet

Αν κοιμηθούμε αργότερα, το βράδυ θα δυσκολευτούμε να κοιμηθούμε, ενώ αν κοιμηθούμε περισσότερη ώρα, ο ύπνος είναι βαθύτερος και το πιθανότερο είναι να ξυπνήσουμε σε σύγχυση.

Κι αν δε λειτουργεί;

Εάν έχουμε δοκιμάσει μερικές από αυτές τις τακτικές και καμία από αυτές δεν μας βοηθά να εστιάσουμε ξανά και να πάρουμε τα πάνω μας, πρέπει να προσέξουμε: Μπορεί να είμαστε υπερβολικά κουρασμένοι, εξαντλημένοι.

Η εξάντληση, αυτό το λεγόμενο burnout, είναι μια κατάσταση που δημιουργεί χρόνιο στρες, οδηγεί σε σωματική και συναισθηματική κόπωση, κυνισμό και απόσπαση και συναισθήματα αναποτελεσματικότητας και έλλειψης επίτευξης.

Παρόλο που οι άνθρωποι βιώνουμε την εξάντληση με διαφορετικό τρόπο, ένα ενδεικτικό σημάδι είναι όταν βιώνουμε ταυτόχρονα εξάντληση, κυνισμό και αναποτελεσματικότητα.

Να έχουμε στο νου μας ότι δεν είναι κακό να προσαρμόζουμε την εργασία μας, τις υποχρεώσεις μας ανάλογα με το κίνητρο που έχουμε κάθε φορά.Κι αν αισθανόμαστε έντονα αυτά τα συμπτώματα του burnout, πρέπει να προσέξουμε πολύ και να αφιερώσουμε συγκεκριμένο χρόνο για αποσύνδεση και χαλάρωση – και ακόμη και να κάνουμε διακοπές αν μπορούμε.

Θα επιστρέψουμε δριμύτεροι και πιο παραγωγικοί.