Όποιος με ακολουθεί στο Instagram πιθανώς είδε τη νέα μου αγάπη/εμμονή, τα podcasts. Μετά το @koritsimalama ξεκίνησα (στο Spotify) τα podcasts του #giatioxi τα οποία είναι και πάρα πολλά και πολύ χρήσιμα και πρακτικά!

Ένα από τα podcasts της Δέσποινας Κανάκογλου του #giatioxi ήταν για το χρόνο «Όταν κυνηγάς το χρόνο«, ηχογραφημένο τον Ιανουάριο του 2017. Η Κοινωνική Λειτουργός και Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας Ελισάβετ Αντωνιάδου μιλάει στο podcast για το πώς να αποφύγουμε την αίσθηση ότι τρέχουμε στη ρόδα του χάμστερ, πώς να κάνουμε μια παύση, πώς να «πάρουμε το χρόνο μας» μέσα στην πολυάσχολη καθημερινότητά μας.

Όλοι ζούμε ζωές γεμάτες ένταση, άγχος, γεμάτες με υποχρεώσεις, δραστηριότητες, συναντήσεις και εργασίες. Η διαρκής απασχόληση, ακόμα και την ώρα του «ελεύθερου χρόνου» φαίνεται να είναι ο νέος κανόνας στον 21ο αιώνα.

Συνεχής δράση και δραστηριότητα, κανένα διάλειμμα στο πρόγραμμά μας.

Για να λειτουργήσουν οι δεξιότητες και ικανότητές μας απαιτείται μια προοπτική που είναι δύσκολο να βρούμε όταν έχουμε το κεφάλι σκυμμένο κάτω, παλεύοντας με μια ατελείωτη λίστα υποχρεώσεων, ελπίζοντας ότι τα πράγματα θα λειτουργήσουν.

Για να συγκεντρωθούμε και να σκεφτόμαστε καθαρά και με διαύγεια χρειάζεται διάλειμμα, παύση.

Μπορεί, όντως, να μην έχουμε πάντα την επιλογή να διαγράψουμε υποχρεώσεις και to-dos από τα ημερολόγιά μας.

Όμως, μπορούμε να κάνουμε την επιλογή να καθαρίσουμε το μυαλό μας από τη συνηθισμένη ορμή του, που εμποδίζει τη δημιουργικότητα και τη ενσυνειδητότητα (mindfulness– αγαπημένη μου λέξη τον τελευταίο καιρό, θα γράψω κάποια στιγμή σχετικό άρθρο).

Και μόνο τα πρώτα βήματα προς τη συνειδητοποίηση της κατάστασης μπορούν να οδηγήσουν σε λίγο περισσότερο χώρο μέσα στην ημέρα μας.

Φυσικά και κάνω πολύ μεγάλη προσπάθεια για να είμαι έστω και λίγο πιο προσεκτική με τις ασχολίες μου και τον τρόπο που επιλέγω τον προγραμματισμό της καθημερινής μας ζωής, αν και ποτέ δεν ήμουν το άτομο που ήθελε να γεμίζει το πρόγραμμά του, αν δεν ήταν εντελώς απαραίτητο.

Όσο περνούν, όμως, τα χρόνια, οι υποχρεώσεις μεγαλώνουν, η οικογένεια μεγαλώνει, εμείς αλλάζουμε και όλα γύρω μας τρέχουν ασταμάτητα.

Διψάμε για λίγη «ακινησία», λίγη «σιωπή». Δε φαίνεται να υπάρχει θόρυβος και χάος παντού;

Η αλήθεια είναι ότι ο κόσμος δεν πρόκειται να επιβραδύνει και να γίνει λιγότερο θορυβώδης απλώς και μόνο επειδή το θέλουμε. Πρέπει, λοιπόν, να δεσμευτούμε ότι θα αφιερώσουμε χρόνο για έστω και μια παύση. Η παύση είναι πραγματικά πολύτιμη. Τα διαλείμματα μέσα σε λίγα λεπτά, μας βοηθούν να βάλουμε τις σκέψεις μας σε μια σειρά, να σκεφτούμε τι νιώσαμε μέσα στη μέρα, τι μας αρέσει και τι όχι, να συνειδητοποιήσουμε τα θέλω μας.

Δεν ένιωθα πάντα έτσι. Υπήρχαν περίοδοι της ζωής μου που ήμουν πολύ συνηθισμένη σε όλο αυτό το θόρυβο: με έπαιρνε ο ύπνος με την τηλεόραση να παίζει, ήθελα να βγαίνω έξω για καφέ κλπ με όλους.

Τώρα την αναζητώ τη σιωπή, την ησυχία μου.

Και δυσκολεύομαι να καθίσω σε παρέα που δε νιώθω άνετα, που δε θα μπορέσω απλά να καθίσω χωρίς να χρειαστεί να πω κουβέντα (όσο παράξενο κι αν ακούγεται για μένα που μιλάω τόσο πολύ…)

Ισορροπία και ανανέωση

Η δύναμη της παύσης είναι ξεχωριστή: μας χαλαρώνει, μας αναζωογονεί και μας ενεργοποιεί για ώρες.

Στο podcast του #giatioxi, η Ελισάβετ Αντωνιάδου έλεγε ότι μπορεί τις πρώτες φορές που θα κάνουμε αυτήν την παύση, αυτό το εικοσάλεπτο «ραντεβού» με τον εαυτό μας, μπορεί να μη νιώσουμε τόσο ευχάριστα.

Μπορεί να βγουν στην επιφάνεια συναισθήματα πνιγμένα εδώ και καιρό, σκέψεις ακόμα και δυσάρεστες. Είναι, όμως, σωτήριο και απαραίτητο.

Χωρίς την παύση δε θα μπορέσουμε να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας για να μπορέσουμε να τον φροντίσουμε και καλύτερα.

Το να αφιερώνουμε χρόνο για να παραμείνουμε ακίνητοι και ήσυχοι, μόνοι με τον εαυτό και τις σκέψεις μας, μας δίνει την ευκαιρία να ανακτήσουμε την προσωπική μας ισορροπία, να φορτίσουμε τις μπαταρίες μας.

Τι να κάνουμε, όμως, κατά τη διάρκεια της ημέρας;

Ενώ είναι εύκολο να πούμε θα κλείσω το τηλέφωνό μου και την πόρτα του γραφείου μου, υπάρχουν περισσότερα πράγματα που θα χρειαστεί να κάνουμε για να κάνουμε πραγματική, ουσιαστική παύση.

Καταρχάς, υπάρχει ο εξωτερικός θόρυβος, αυτό όλο που ακούμε στο περιβάλλον μας: ομιλίες, μουσική, αυτοκίνητα, μηχανήματα, ειδήσεις, τηλεόραση, διαφημίσεις.

Υπάρχει θόρυβος σχεδόν παντού. Κι όλος αυτός ο θόρυβος μάς προκαλεί υπερδιέγερση.

Πολλές φορές, μάλιστα, νιώθουμε ακόμα και ότι μας λείπει όλη αυτή η βαβούρα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο θόρυβος έχει ενσωματωθεί στα πολιτιστικά μας πρότυπα.

Υπάρχει, όμως, και ο εσωτερικός θόρυβος, ο θόρυβος μέσα μας. Μπορεί να βρισκόμαστε σε ένα ήσυχο δωμάτιο, αλλά να νιώθουμε σαν να μας μιλάει ένα τσούρμο από άτομα ταυτόχρονα, σαν να μας φωνάζουν στο μυαλό μας οι εκκρεμότητές μας.

Είναι οι φωνές στο κεφάλι μας που μας υπενθυμίζουν συνεχώς να κάνουμε το ένα, να σκεφτούμε το άλλο. Ο εσωτερικός μας θόρυβος είναι το πολυάσχολο σκεπτόμενο μυαλό μας εν δράσει, που αναπηδά συνεχώς από τη μία σκέψη στην άλλη και γεμίζει το μυαλό μας με συνεχή φλυαρία.

Για να ηρεμήσουμε από τον εξωτερικό θόρυβο

…μπορούμε πρακτικά να απενεργοποιήσουμε την τηλεόραση, το κινητό, να απομακρυνθούμε για λίγο από όσους φωνάζουν.

Τον εσωτερικό θόρυβο, όμως, δεν τον διώχνουμε εύκολα.

Ακόμα κι αν κάτι το αφήσουμε στην άκρη, μπορεί να νιώσουμε τύψεις μετά. Άλλο συναίσθημα που μας εμποδίζει να ηρεμήσουμε, να ξεχαστούμε.

Η διακοπή του εσωτερικού θορύβου, αυτή η πολυπόθητη εσωτερική γαλήνη και ηρεμία, απαιτεί περισσότερη προσοχή. Γι’ αυτό και το meditation, ο διαλογισμός θεωρείται απαραίτητος για να αδειάσει το μυαλό μας, όσο κι αν συχνά μας ακούγεται κάτι «περίεργο», ίσως κάτι δύσκολο, ίσως και «χάσιμο χρόνου» για κάποιους.

Υπάρχουν πολλές εφαρμογές (εγώ χρησιμοποιώ την Mindfulness και μου αρέσει πολύ), αλλά και αντίστοιχη σειρά στο Netflix (Headspace Guide to Meditation, «μια φιλική, ζωντανή ματιά στα οφέλη του διαλογισμού με τεχνικές και καθοδηγούμενο διαλογισμό για να ξεκινήσετε δυναμικά την πρακτική σας»).

Αν δεν μπορούμε να κάνουμε διαλογισμό με αυτόν τον καθοδηγούμενο τρόπο, μπορούμε να κάνουμε μια βόλτα κάπου ήσυχα και ή να ακούμε στη βόλτα μας την εφαρμογή του διαλογισμού ή να ακούμε αγαπημένα μας τραγούδια ή να μην ακούμε τίποτα. Σίγουρα όχι να μιλάμε στο τηλέφωνο ή να σερφάρουμε στο διαδίκτυο και τα social media.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Να περπατάμε παίρνοντας βαθιές ανάσες, βρίσκοντας ένα ρυθμό και νιώθοντας, απολαμβάνοντας κάθε βήμα. Μπορούμε να κάνουμε ένα ωραίο μπάνιο, να καθίσουμε στη βεράντα μας να πιούμε ένα ποτήρι κρασί (αν και δεν το πολυαγαπώ το κρασί προσωπικά, αλλά καλό κάνει…)

Δε χρειάζεται πολλή ώρα. Ακόμα και 10 λεπτά θα μας βοηθήσουν να αποφορτιστούμε.

Πρέπει να εξασκηθούμε σε αυτές τις παύσεις. Έστω και σε μικρά διαλείμματα 1-2 λεπτών κάθε ώρα.

Μπορούμε να εκμεταλλευτούμε στιγμές όπως το μπες-βγες στο αυτοκίνητο, τις στιγμές μεταξύ συναντήσεων ή κλήσεων, τις στιγμές που περιμένουμε το παιδί μας σε μια δραστηριότητα ή λίγο πριν τον ύπνο.

Μια ιδέα είναι να βάλουμε ακόμα και «υπενθύμιση παύσης» στο τηλέφωνό μας για να χτυπά με ήρεμο ήχο πχ κάθε ώρα.Μόλις γνωρίσετε την «εσωτερική αυτή σιωπή», δεν θα θέλουμε τίποτα άλλο. Θα το αναζητάμε όλο και περισσότερο.

Η αίσθηση κάθε σημείου του σώματός μας, η εστίαση σε συγκεκριμένα σημεία είναι μια άσκηση που θα μας δείξει το δρόμο να «αδειάζουμε» το μυαλό μας.

Να ξαπλώσουμε ή να καθίσουμε, να φέρουμε, για μια στιγμή, την προσοχή μας στα πόδια μας, τα χέρια μας, να τα προσέξουμε πώς αγγίζουν το έδαφος, να παρατηρήσουμε το πώς καθόμαστε στην καρέκλα ή στο πάτωμα, να νιώσουμε την καρδιά μας να χτυπά, να βρούμε τον παλμό μας κάπου στο σώμα μας.

Να δώσουμε μια μικρή προσοχή στο φυσικό ρυθμό της αναπνοής μας. Με το μυαλό μας να στηρίζεται στην αναπνοή μας, μπορεί να αρχίσουμε να παρατηρούμε μια αίσθηση «ευκολίας», «άνεσης».

Μπορεί να αρχίσουμε να παρατηρούμε, καθώς εκπνέουμε πλήρως, ότι υπάρχει λίγο λιγότερη ένταση. Λίγο λιγότερος θόρυβος.

Το ξέρω, μπορεί να πει κάποιος «τι μας λες, Βάσω, εδώ τρέχουμε σαν το Βέγγο!«.

Όμως, χωρίς αυτές τις τεχνικές θα «λαλήσουμε» που λέμε και στο χωριό μου! Στο podcast του #giatioxi λέει πολύ πετυχημένα η Ελισάβετ Αντωνιάδου «όπως κλείνουμε «ραντεβού» για να βρίσκουμε χρόνο με τον άνθρωπό μας, για να φροντίζουμε τη σχέση μας, έτσι πρέπει να φροντίσουμε και τη σχέση με τον εαυτό μας«. Self care το λέμε στο χωριό μου!!

Βέβαια, σε μια κοινωνία που δείχνει να εκτιμά τη νοοτροπία «όσο περισσότερα τόσο καλύτερα» και «μπορούμε να τα κάνουμε όλα», δεν είναι περίεργο που οι περισσότεροι από εμάς ακόμα και στον ελεύθερο χρόνο μας νιώθουμε ότι πρέπει να έχουμε ένα χόμπι, να κάνουμε κάτι δημιουργικό, να μαθαίνουμε κάτι νέο.

Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο χάσιμο χρόνου και το χρόνο παύσης.

Το χάσιμο χρόνου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως χρόνος που δεν προσθέτει αξία στη ζωή μας: μπορεί να ψάχνουμε στις επιλογές του Netflix τι να δούμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι πέρασαν 30 λεπτά και δεν είδαμε απολύτως τίποτα. Ή να μπούμε στο instagram ή στο Pinterest για να δούμε τα τελευταία posts και πριν το καταλάβουμε να έχουν περάσει πολλάαααα λεπτά (όχι εγώ, κάποια γνωστή μου…)

Ενώ, δηλαδή, δεν έχουμε χρόνο διαθέσιμο, ξοδεύουμε ανούσια λεπτά και ώρες.

Οπότε μπορούμε να χαρίσουμε λίγα λεπτά στον εαυτό μας για παύση πραγματική που θα μας «φορτίσει τις μπαταρίες μας»…

Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο, όπου ένας ειδικός ψυχικής υγείας έγραφε ότι τα διαλείμματα είναι στιγμές ανακαλύψεων.

Όταν το σώμα έχει την ευκαιρία να ξεκουραστεί, τότε είναι πιθανό να είμαστε πιο παραγωγικοί, δημιουργικοί και να συνεχίσουμε τη ζωή μας με μια ανανεωμένη ενέργεια.

Tweet

Το έχω ξαναγράψει σίγουρα: να τον φροντίζουμε τον εαυτό μας και να τον αγαπάμε.

Ειδικά για τις μανούλες, είναι ο μόνος τρόπος για να καταφέρουμε να φροντίσουμε και τους άλλους.

Δε χρειάζεται να προσθέτουμε συνεχώς υποχρεώσεις στο ημερολόγιό μας.

Να λέμε και όχι.

Κάνουμε αυτά που αγαπάμε και δίνουμε αξία στον όποιο ελεύθερο χρόνο μας και στο παρόν.

Σκεφτόμαστε ποιοι είμαστε και πώς φτάσαμε εδώ (παρελθόν), σκεφτόμαστε πού θέλουμε να φτάσουμε (μέλλον), όμως είμαστε εδώ τώρα.

Να το ζήσουμε το παρόν μας, να το νιώσουμε.

Όπως λέει ο συγγραφέας Myrko Thum: «Η παρούσα στιγμή είναι το μόνο πράγμα όπου δεν υπάρχει χρόνος. Είναι το σημείο μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος. Είναι πάντα εκεί και είναι το μόνο σημείο στο οποίο μπορούμε να έχουμε πρόσβαση εγκαίρως . Όλα όσα συμβαίνουν, συμβαίνουν στην παρούσα στιγμή. Όλα όσα συνέβησαν και θα συμβούν μπορούν να συμβούν μόνο στην παρούσα στιγμή. Είναι αδύνατο να υπάρχει κάτι έξω από αυτό.»