Ό, τι και να έχω σκεφτεί να γράψω, φυσικά δεν μπορώ να μην επηρεάζομαι από την επικαιρότητα στη χώρα που ζω.

Και αυτή η περίοδος έχει τόσα πολλά μέτωπα. Τόσες πολλές προκλήσεις, τόσα πολλά πράγματα για τα οποία πρέπει κάποια στιγμή να μιλήσουμε στα παιδιά μας. 

Στο κάτω κάτω, βλέπουν ήδη, βιώνουν από πρώτο χέρι πώς επηρεαζόμαστε κι εμείς οι ίδιοι. 

Οι απαιτήσεις προς τους γονείς μεταβάλλονται (και δυστυχώς αυξάνονται) συνεχώς. Η πανδημία ήταν η αφορμή για να έρθουν πολλές αλλαγές στη ζωή μας και οι γονείς πρέπει καθημερινά να παλέψουμε με δύσκολες συνθήκες γονικής μέριμνας και ανατροφής, με πρακτικά προβλήματα, αλλά και άγχος, κούραση και, όχι σπάνια, κατάθλιψη. 

Οι τελευταίες εβδομάδες ήταν μια δύσκολη περίοδος μιας ήδη δύσκολης χρονιάς.

Με θετικά κρούσματα στο οικογενειακό μας περιβάλλον και ταυτόχρονο κλείσιμο των σχολείων, σε μια περίοδο που ήδη πιεζόμασταν όλοι ψυχολογικά, έπρεπε να πηγαίνει για δουλειά ο ένας από τους δυο μας (δουλεύουμε μαζί στην οικογενειακή επιχείρηση) και ο άλλος να δουλεύει από το σπίτι έχοντας να βοηθήσει δύο παιδιά να διαβάσουν, δουλειά, μαγείρεμα και ένα τρίχρονο μέσα στη ζωντάνια! 

Οπότε η οικογένεια, όπως οι περισσότεροι γονείς σε όλη τη χώρα, προσπαθεί να παραμείνει ψύχραιμη (δεν έχεις κι άλλη επιλογή ειδικά όταν έχεις παιδιά), ενώ παράλληλα αγωνίζεται με την όποια κοινωνική απομόνωση, την αβεβαιότητα και την ψυχολογική κούραση που είναι ουσιαστικά ο νέος τρόπος ζωής μας το 2020. 

Αλλά εμείς -όπως και πολλοί άλλοι, πάλι- προσπαθούμε να βρούμε τρόπους να διορθώνουμε, να διαχειριζόμαστε, να παλεύουμε όποια κρίση, χωρίς ουσιαστικά να γνωρίζουμε τι θα επακολουθήσει… 

Όταν η πανδημία εμφανίστηκε για πρώτη φορά ένα χρόνο πριν…

…η οικογένειά μας αποφάσισε να «μείνει σπίτι» και να απομονωθεί όντως από όλους. 

Όσο καιρό μείναμε στο σπίτι ήταν όμορφα και πρωτόγνωρα, αφού ήταν η πρώτη φορά που είχαμε την ευκαιρία να περάσουμε τόσο ποιοτικό χρόνο μαζί. Κάναμε τα πάντα μέσα στο σπίτι μας και πηγαίναμε και κοντινές βόλτες με το αυτοκίνητο. 

Όταν πέρασε, όμως, ο πρώτος μήνας αρχίσαμε να διαπιστώνουμε ότι η κατάσταση δεν άλλαζε και ότι δεν μπορούσαμε να μείνουμε άλλο χωρίς φυσική παρουσία στη δουλειά. Ειδικά, όταν βλέπαμε ότι αυτή η κατάσταση φαινόταν να συνεχίζεται επ’ αόριστον… 

Είναι αυτό το χαρακτηριστικό που έλεγε ο πατέρας μου και είχα γράψει κάποια στιγμή: «δεν μπορείς να καταπολεμήσεις τα τροχαία, μην επιτρέποντας στον κόσμο να βγαίνει έξω και να οδηγάει!».
Για λίγο καιρό μπορείς να κάνεις υπομονή.

Αλλά δεν μπορείς να είσαι «κλεισμένος» ένα χρόνο (και βλέπουμε πώς θα πάει)!

Χιλιάδες γονείς έχουν ήδη εξαντληθεί από τα συνεχή lockdowns και τα παιδιά τους ακόμα περισσότερο με αυτό το «άνοιξε-κλείσε» των σχολείων.

Το περασμένο καλοκαίρι, χωρίς σχολεία και με κάποια διαλείμματα στις καραντίνες, δεν έφερε ιδιαίτερη ανακούφιση στις οικογένειες.
Και ύστερα ήρθε το φθινόπωρο…. με τους γονείς να κάνουμε ό,τι μπορούμε να βάλουμε τα παιδιά μας σε ρυθμό και μετά να αναγκαζόμαστε πάλι να κάνουμε «ταχυδακτυλουργίες» για να τα καταφέρουμε με την απομακρυσμένη εκπαίδευση και πολλοί από εμάς να πρέπει να αφήσουμε τη δουλειά μας, είτε λόγω υποχρεωτικής άδειας, είτε γιατί έχουμε τα παιδιά σπίτι και πρέπει να μείνει κάποιος μαζί τους!
Και μετά Χριστούγεννα και πάμε πάλι να μπούμε σε ρυθμούς σχολείων…

Πώς να βρούμε την ισορροπία να (τηλ)εργαζόμαστε, να φροντίζουμε τα παιδιά, να έχουμε και την τηλεκπαίδευσή τους, αλλά να διατηρήσουμε τις οικογένειές μας ασφαλείς αφού η πανδημία όλο και μας πλησιάζει σχεδόν ανεξέλεγκτη;

Δεν γνωρίζω κανέναν που να μην αγωνίζεται.

Ακόμα και αν βρούμε άτομο να προσέχει τα παιδιά μας, όσο είμαστε στη δουλειά, είναι ασφαλές με τον κορωνοϊό; Μπορούμε να ανταπεξέλθουμε οικονομικά να το πληρώνουμε; Τα σχολεία θα ανοίξουν πάλι; Πρέπει ή όχι να ανοίξουν; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του να έχουμε τα παιδιά στο σπίτι;

Είναι σαν να μην υπάρχει σωστή απόφαση που μπορούμε να πάρουμε!

Κάποιοι γονείς ίσως ανακαλύπτουμε τρόπους για να ελαφρύνουμε το βάρος μας, αλλά πολλοί είμαστε χαμένοι. 
Χρειάζονται συστημικές αλλαγές στην εργασία, την εκπαίδευση και τη φροντίδα των παιδιών στη χώρα.
Αλλά αυτό είναι απίθανο να συμβεί τους επόμενους μήνες.

Και είμαστε τόσοι πολλοί οι γονείς που παλεύουμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας, με τα αποθέματα δύναμης, ενέργειας, θετικότητας – και ύπνου – που ήδη έχουν διαρκέσει πολύ.

Δάσκαλοι σε μια νύχτα

Ξεκινώντας την τηλεκπαίδευση, όταν έκλεισαν πρώτη φορά τα σχολεία σε μια προσπάθεια να σταματήσει η διάδοση του Covid-19, οι γονείς σε όλη τη χώρα αναγκαστήκαμε ξαφνικά να φροντίζουμε τα παιδιά μας με πλήρη απασχόληση και συχνά να επιβλέπουμε τη διαδικτυακή τους μάθηση, ενώ συνεχίσαμε να κάνουμε τις δικές μας δουλειές εν μέσω μιας θανατηφόρας πανδημίας.
Και συνεχίζουμε να το κάνουνε με τα ίδια δεδομένα ακόμα και ένα χρόνο μετά!

Οι γονείς πασχίζουμε να βάλουμε στην καθημερινότητά μας δεδομένα που στην αρχή θεωρούσαμε /ελπίζαμε ότι ήταν προσωρινά – φροντίζοντας τα παιδιά κατά τη διάρκεια της ημέρας και παράλληλα (τηλ)εργαζόμενοι πολλές φορές ως αργά το βράδυ, χωρίζοντας τις βάρδιες εργασίας με τους συντρόφους μας. 

Και όσο περισσότερο συνεχίζεται, τόσο πιο δύσκολο είναι.
Όλες αυτές οι αλλαγές οδηγούν σε μεγάλη αναστάτωση και μεγάλη σύγχυση για τους γονείς. Υπάρχουν πολλά ανοιχτά μέτωπα να αντιμετωπίσουμε.  

Αν, προσωπικά, επέλεγα μια λέξη για αυτή την περίοδο θα ήταν «ενοχή». 

Νιώθω ότι δεν κάνω αρκετά. 

Νιώθω άσχημα που τα παιδιά μου δεν είναι σε θέση να περάσουν χρόνο με άλλα παιδιά ή να πάνε στην παιδική χαρά. Γιατί όσα βήματα πίσω κι αν κάνουμε στα μέτρα που υπάρχουν και στους φόβους μας, όπως πριν δε θα είμαστε σίγουρα. 

Νιώθω άσχημα που θα πάω για τρέξιμο ενώ τα παιδιά δε θα βγουν έξω όσο συχνά θα ήθελαν. 

Νιώθω άσχημα που η ένταση στο σπίτι κάποιες φορές είναι μεγάλη. 

Νιώθω άσχημα που δεν μπορώ να έχω μια ρουτίνα στο σπίτι. 

Νιώθω άσχημα που ούτε τις απαραίτητες δουλειές δεν έχω διάθεση να κάνω καμιά φορά. 

Νιώθω άσχημα που τα παιδιά θέλουν να παίξουμε και πρέπει να πω όχι ξανά και ξανά επειδή έχω δουλειά ή επειδή απλά δεν έχω κουράγιο να σηκωθώ από τον καναπέ. 

Έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο εξάντλησης. 

Προσπαθούμε να διαχειριστούμε την εκπαίδευση των παιδιών και τις λογικές ερωτήσεις τους σχετικά με το πότε θα δουν ξανά τους αγαπημένους τους φίλους. 

Προσπαθούμε να έχουμε καλή διάθεση και θετική ενέργεια αλλά αυτή «η διαχείριση όλων» το κάνει δύσκολο. 

Και η αντιμετώπιση του άγχους γίνεται δυσκολότερη από το γεγονός ότι δεν υπάρχει χρόνος να επαναφορτίσουμε τις μπαταρίες μας.

Οι νύχτες και τα Σαββατοκύριακα δεν υπάρχουν, αφού εκείνες τις ώρες θα προσπαθήσουμε να καλύψουμε ό, τι δεν κάναμε μέσα στην εβδομάδα. Οι κοινωνικές μας επαφές μας λείπουν τώρα περισσότερο από ποτέ… Δεν μπορώ να επαναφορτίσω τις μπαταρίες μου αν δεν μπορώ να βρεθώ με τις αγαπημένες μου φίλες.

Πρέπει να αποφασίσουμε τι είναι σημαντικό τη συγκεκριμένη στιγμή και στο οποίο μπορούμε να επικεντρωθούμε και να κάνουμε ό, τι καλύτερο μπορούμε με αυτό, αλλά κάτι άλλο πρέπει να αφήσουμε πίσω και κάτι άλλο ίσως να μη γίνει καθόλου τελικά. 

Πρέπει και να βρούμε χρόνο για εμάς. Ακόμα και 5 λεπτά περισσότερα στο μπάνιο μας, ίσως κάνουν μια μικρή διαφορά. 

Σίγουρα θα βρούμε τρόπους για να κάνουμε τα πράγματα να λειτουργήσουν, τρόπους να δημιουργήσουμε ξεχωριστές στιγμές. 
Εμείς, για παράδειγμα, έχουμε τη δυνατότητα να ανταλλάσσουμε επισκέψεις με την αδερφή μου, αφού μένουμε πάνω-κάτω. Πριν το τελευταίο «έξυπνο» lockdown είχαμε και την ευκαιρία να κάνουμε σε κοντινούς λόφους εξορμήσεις /εξερευνήσεις /πικ νικ, κάτι που τα παιδιά περίμεναν πώς και πώς.  

Ωστόσο, παρόλο που μεμονωμένα οι οικογένειες θα βρούμε τον τρόπο μας να κάνουμε την ανατροφή παιδιών, αυτήν την περίοδο, λίγο πιο εύκολη, οι ειδικοί (αλλά και οι γονείς) συμφωνούμε ότι χρειαζόμαστε περισσότερη υποστήριξη. 

Ίσως θα μπορούσαν να υπάρξουν ομάδες ψυχολογικής υποστήριξης για τους γονείς, έστω και απομακρυσμένα. Οι σχολές γονέων έχει αποδειχθεί παγκόσμια ότι είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο για τη στήριξη και υποστήριξη των γονιών και του δύσκολου έργου τους. Και δυστυχώς στην Ελλάδα (ειδικά στην επαρχία) δεν είναι τόσο διαδεδομένες όσο σε άλλες χώρες. 

Πρέπει οι ειδικοί να εκμεταλλευτούν αυτήν την περίοδο στη χώρα μας ως μια μοναδική ευκαιρία να σταματήσουν πραγματικά και να αναλογιστούν, να προσεγγίσουν τις οικογένειες και να τις γνωρίσουν πραγματικά, και να ξανασκεφτούν το νόημα της εκπαίδευσης, ώστε να μπορούν να δημιουργηθούν νέοι τρόποι, νέες μέθοδοι, νέα εργαλεία για ολοκληρωμένη υποστήριξη και εκπαίδευση, διαθέσιμη και προσιτή για όλες τις οικογένειες. 
Αλλά αυτό θα απαιτούσε μια μεγάλη αλλαγή στην ελληνική νοοτροπία. 

Γιατί μέχρι τώρα εναπόκειται στους γονείς – ειδικά στις μητέρες – να κάνουν μια αδύνατη κατάσταση να δουλέψει, με αβέβαια αποτελέσματα. 

Έχουμε κουραστεί να ακούμε ότι υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ. Δεν θέλουμε την ελπίδα αυτή τη στιγμή. Θέλουμε απλώς σταθερότητα.