 |
Τα μωράκια μου εν ώρα εργασίας |
Η διάθεσή μου είναι σαν το τραμπολίνο! Ανεβοκατεβαίνει πανεύκολα!! Μπορεί να είμαι ξεθεωμένη, μπορεί να έχω κοιμηθεί 5 ώρες (στην καλύτερη περίπτωση), μπορεί να αισθάνομαι κάποιες στιγμές πως δεν έχω χρόνο για τον εαυτό μου, αλλά με μια κίνηση των παιδιών μου θα αρχίσω να γελάω και να παίζω σαν μικρό παιδί!
Προχθές ανέβασα ένα άρθρο για το άγχος αποχωρισμού και τον ύπνο των μωρών μας. Ήμουν τόσο απελπισμένη που δεν ήξερα τι να κάνω! Σήμερα, ως γνωστή σχιζοφρενής μαμά, είμαι μες στην καλή χαρά! Όλα τα ξυπνήματα του μικρού τα αντιμετώπισα με το χαμόγελο στα χείλη, το πρωί σηκώθηκα και έπαιξα και με τα δυο μου παιδιά και ήμουν μες στην καλή χαρά!!!
Γιατί; Κάποιες φορές -σχιζοφρενής είπαμε- το παθαίνω χωρίς λόγο! Απλά βλέπω τη θετική πλευρά ή σκέφτομαι «νέα μέρα-νέα αρχή». Προχθές το βράδυ, όμως, ο μικρούλης μου Άρης γύρισε και με κοίταξε, μου γέλασε και είπε «μαμαμα…»! Έκανα σαν τη χαζή! Χάρηκα πάρα πολύ! Και την ώρα που προσπαθούσε ο άντρας μου να τον κάνει να το επαναλάβει, κοιτάει τον μπαμπά του και λέει «μπαμπα»! Πώς μπορείς να περιγράψεις το ύφος του μπαμπά εκείνη τη στιγμή;; Αξία ανεκτίμητη!!!
Οπότε σήμερα παράτησα το άγχος αποχωρισμού και ασχολούμαι με τις πρώτες λέξεις του μωρού! Όλο θέλω να τον κρατάω αγκαλιά και να με φωνάζει! Επιπλέον, ο μικρούλης μου έχει αρχίσει να μπουσουλάει κανονικά μέσα στο σπίτι, οπότε μεγάλο μέρος της ημέρας «κάνει εξερεύνηση» και με αφήνει κι εμένα να κάνω κάποιες (βασικές, μη φανταστείτε) δουλίτσες!!
Πώς και πότε μίλησε η Ρέα
Η κόρη μου, σήμερα 26 μηνών, συλλαβίζει λεξούλες από 7 μηνών και, σήμερα, μιλάει κανονικά (απλά δε λέει ακόμα το «ρο»). Δεν θέλω να παινευτώ, αν και πραγματικά, η Ρέα μιλάει από ενός και έχει απίστευτη μνήμη: γνωρίζει πάρα πολλές λέξεις, πάρα πολλά τραγούδια, σπάνια και περίεργα ζώα και θυμάται λεπτομέρειες και φράσεις που έχει ακούσει από μας. Τα περισσότερα παιδιά, όμως, του κύκλου μας είπαν την πρώτη τους λέξη γύρω στον 1ο χρόνο και γύρω στους 16 μήνες άρχισαν να λένε μερικές λέξεις (έχω διαπιστώσει ότι τα αγόρια τείνουν να αναπτύξουν την ομιλία ένα ή δύο μήνες αργότερα, αλλά και πάλι εξαρτάται και από το παιδί – και το γονιό!)
Διαπίστωσα, λοιπόν, στον 7ο μήνα ότι η γλώσσα και τα χείλη της άρχισαν να αποκτούν ευκινησία και άρχισε να συνδυάζει αντικείμενα με το όνομά τους. Βέβαια, σίγουρα, κάθε παιδί έχει τους δικούς του ρυθμούς. Αυτά που έκανα με τη Ρέα από τη στιγμή ακόμα που γεννήθηκε, τα κάνω τώρα και με τον Άρη, αν και σε μικρότερο βαθμό γιατί έχω και τη Ρέα μαζί μου και οι υποχρεώσεις και οι εκκρεμότητες έχουν πολλαπλασιαστεί.
Μόλις φτάσει στο σημείο να μιλάει, θα γράψω ένα άρθρο για το αν τελικά ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο, κι αν παίζει ρόλο περισσότερο το παιδί ή το πόσο ασχολείται ο γονιός.
Μέχρι να αρχίσει να μας μιλάει, η επικοινωνία του μωρού μαζί μας, όπως όλοι έχουμε διαπιστώσει, είναι το κλάμα του. Αυτό που είχα διαβάσει είναι ότι «η αντίδρασή μας στη φασαρία που εκείνο κάνει, θέτει τις βάσεις για τη γλώσσα».
Από τις πρώτες μέρες, λοιπόν, της Ρέας, της μιλούσα τρυφερά και της περιέγραφα τι κάνω, ακόμα κι αν έκανα το πιο απλό και βαρετό πράγμα. Π.χ. εξηγούσα αναλυτικά τις κινήσεις μου την ώρα που την άλλαζα ή της έκανα μπάνιο: «Πω, πω η πάνα είναι λερωμένη, πουφ μυρίζει!». Όταν έφτιαχνα την κρέμα ή το γάλα της, έλεγα «Ζεσταίνουμε το νεράκι και ανοίγουμε το κουτί για να βάλουμε το γάλα. Κοίτα το κουτί είναι ανοιχτό!». Όταν έπιανε τη μύτη μου, της έλεγα «αχ, η μύτη μου» ή όταν γύριζε προς τον ήχο που κάνει η πόρτα που ανοίγει, έλεγα «Άνοιξε η πόρτα. Ποιος ήρθε; Είναι ο μπαμπάς;», ή όταν πηγαίναμε βόλτα στην παιδική χαρά «Κοίτα, είναι πολλά παιδάκια. Κάνουν κούνια. Κάνε γεια στα παιδάκια. Γεια, παιδάκια!». Όταν έκανα δουλειές στο σπίτι: «Η μαμά σκουπίζει το σπίτι για να είναι καθαρό./ Ο μπαμπάς πάει στη δουλειά. / Η μαμά μαγειρεύει το φαγητό μας. / Πάω στο δωμάτιό σου να φέρω μία κουβερτούλα./ Η μαμά πάει στη δουλειά. Εσύ θα μείνεις με τη γιαγιά. Να είσαι καλό παιδάκι./»
Εκείνη τη στιγμή, δεν καταλάβαινε τι ακριβώς της έλεγα, αλλά λέγοντάς το κάθε φορά, το μάθαινε και το συνδύαζε με την πράξη.
Επιπλέον, της τραγουδούσα με τις ώρες όταν τη θήλαζα ή την έβαζα για ύπνο. Αλλά μιλάμε για πολύ τραγούδι! Ακόμα και σήμερα πιστεύω ότι είναι ο βασικός λόγος που μίλησε τόσο γρήγορα. Είχα «κατεβάσει» τα πάντα από το μυαλό μου και τα σχολικά μου χρόνια: από δημοτικά, μέχρι χριστουγεννιάτικα, μέχρι εθνικών επετείων, Βουγιουκλάκη, τα ζουζούνια και ειδικά τους αριθμούς κλπ! Ό,τι θυμόμουν! Βέβαια, στην πορεία άρχισα να μαθαίνω και περισσότερα και να ψάχνω στο ίντερνετ κι άλλα τραγουδάκια.
Τα πρώτα τραγούδια ήταν με το απαραίτητο «χορευτικό»: «Ο μπαρμπα-Μπρίλιος», «Αχ κουνελάκι», «Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ», οπότε η μικρή μάθαινε τις κινήσεις και αρχικά τις περίμενε με γέλιο και στη συνέχεια τις έκανε μόνη της.
Και παρόλο που ο άντρας μου με δούλευε για τον τρόπο που της μιλούσα, έβλεπα ότι ο τρόπος αυτός (υψηλός τονικά και σχεδόν τραγουδιστός) την καθήλωνε και, πιστεύω έτσι ήταν πιο εύκολο να ξεκινήσει σιγά σιγά να αποκρυπτογραφεί φράσεις και λέξεις.
Ήδη από περίπου 5 μηνών άρχισε να κάνει ήχους φωνηέντων και σιγά σιγά πρόσθεσε και σύμφωνα (το γνωστό χιτάκι αγκού!). Μέσα σε λίγους μήνες, άρχισε να μιμείται τους ήχους που άκουγε όταν της μιλούσαμε. Οπότε, εγώ προσποιούμουν ότι είχα κουβέντα και της απαντούσα, δίνοντάς της την αίσθηση μιας πραγματικής συζήτησης. Προσπαθούσα να βγάζω παρόμοιους ήχους με τη μικρή και αυτή έμαθε να παράγει ήχους και να περιμένει την απόκρισή μου.
Είχα δώσει σε όλα τα πράγματα που έβλεπε μπροστά της ονόματα: π.χ. την ώρα του φαγητού, της έδειχνα το κουτάλι και τη ρωτούσα «Τι είναι αυτό;» και της έλεγα «Αυτό είναι το κουτάλι», ώστε να αρχίσει να φτιάχνει σιγά σιγά το λεξιλόγιο της.
Επίσης, της είχα αγοράσει παιδικά βιβλιαράκια και της τα διάβαζα δείχνοντάς της τις εικόνες. Στην αρχή δεν πολυκαταλάβαινε και ήθελε να φάει το βιβλίο, αλλά διέγειρε τις αισθήσεις της και, έτσι, πιστεύω, έχτισε την αγάπη της για τα βιβλία. Όταν κοιτάζαμε τα βιβλία μαζί, δε διαβάζαμε μόνο αυτά που έγραφε, όμως. Κυρίως, της μιλούσαμε για ό, τι υπήρχε στη σελίδα, π.χ. τις εικόνες, τα χρώματα κλπ.
Υπάρχουν θαυμάσια βιβλία μωρών στο εμπόριο: βιβλία με φωτογραφίες ή εικόνες που έχουν μεγάλες φιγούρες και έντονα χρώματα. Τα ανοίγαμε και τη βοηθούσαμε να γυρίζει όπως μπορεί τις σελίδες. Τα διαβάζουμε στο κρεβάτι, στον καναπέ, στο πάτωμα, στο κάθισμα που τρώει ή πριν κοιμηθεί. Υπάρχουν και βιβλία με μουσικές μελωδίες ή ήχους από ζωάκια.
Σε περίπτωση, όμως, που δεν έχουμε πρόχειρα τα παιδικά βιβλία, δείχνουμε τα δικά μας βιβλία! Τι καλύτερο από τα άλμπουμ με τις φωτογραφίες μας (μπαμπάς, μαμά, παππούς, γιαγιά, αδερφός/ ή). Κάθε φορά που βλέπει τα παραπάνω πρόσωπα εμείς επαναλαμβάνουμε τις λέξεις, μαμά, μπαμπάς, παππούς, κ.ά. Η μαμά μου χρησιμοποιούσε σαν άλμπουμ για τη μικρή, την προφύλαξη οθόνης (screen saver) του υπολογιστή της, γεμάτη με τις δικές μας και τις δικές της φωτογραφίες.
Φυσικά, γινόμουν και λίγο καραγκιόζης (και εγώ και ο μπαμπάς της)! Επινοούσαμε παιχνίδια και παραμύθια με ήχους και κινήσεις και αλλάζαμε τις φωνές μας για να ενισχύσουμε την ακοή, την παρατήρηση και τη μίμηση. Κάναμε σαν πίθηκος ή σαν αγελάδα ή σαν γατάκι. Οι ήχοι των ζώων είναι μερικοί από τους πιο απλούς για τα μωρά να σχηματίσουν επειδή δεν έχουν πολλά σύμφωνα.
Η μαμά μου της έλεγε την κοκκινοσκουφίτσα και το λάτρευε: έκανε τους ήχους της πόρτας που χτυπάει, το μπαμ του κυνηγού, την Κοκκινοσκουφίτσα που φώναζε «αααααα» για βοήθεια (φυσικά, δεν γινόταν λόγος ούτε για φάγωμα της γιαγιάς από το λύκο, ούτε για φόνο του λύκου από τον κυνηγό!!!).
Όσο η μικρή μεγάλωνε και άρχισε να μπορεί να σχηματίζει φρασούλες, την παροτρύναμε να περιγράψει στα βιβλία της τι συμβαίνει στις εικόνες ή τι κάνει τώρα η μαμά κλπ. Αλλά, θέλει υπομονή. Αν το παιδί, μας βρίσκει ενοχλητικούς και κουράζεται κάνοντάς του ερωτήσεις, μπορεί απλά να σιωπήσει.
Όταν, λοιπόν, μας απαντούσε, αρχίσαμε να της λέμε την ίδια φράση με διαφορετικούς και πιο περίπλοκους τρόπους. Έτσι, σιγά σιγά πλούτιζε το λεξιλόγιό της. Δεν θέλαμε να φαίνεται σαν να τη διορθώνουμε ή να την απογοητεύουμε, οπότε ακόμα κι αν έλεγε –ή λέει και σήμερα- κάτι λάθος, επαναλαμβάνουμε αυτό που μας λέει με τον σωστό τρόπο. Από την άλλη πλευρά, την αφήνω να με διορθώνει: όταν την αλλάζω της λέω ενώ κρατάω την μπλούζα της, «έλα να φορέσουμε το παντελόνι σου». Ξετρελαίνεται μ’ αυτά τα αστεία!
Προσπαθούμε και σήμερα να μην συμπληρώνουμε εμείς τις προτάσεις της και της δίνουμε το χρόνο της. Μπορεί να της πάρει λίγο χρόνο να σκεφτεί αυτό που θέλει να πει.
Όταν είδαμε ότι έχει και πολύ καλή μνήμη, αρχίσαμε να της δημιουργούμε περισσότερα ερεθίσματα: της δείχναμε από το ίντερνετ φωτογραφίες ζώων και πουλιών (άρχισε να αναγνωρίζει ακόμα και ζώα όπως σουρικάτες, μαραμπού, λεμούριους, τζάκουαρ,μπομπκατ, κογιότ!), αλλά και την πηγαίνουμε βόλτες σε ζωολογικά πάρκα κλπ. Μετά, τη ρωτάμε τι έκανε εκεί που πήγε, πώς πέρασε με τη γιαγιά , τι είδε, τι της άρεσε περισσότερο, ώστε να μας πει τη δική της «ιστοριούλα», π.χ. «έφαγα μακαρόνια με κιμά» ή «είδα ένα λιοντάρι που έτρωγε» κλπ.
Στην ηλικία των 2 ετών, όπως έγραψα και στην αρχή, η μικρή μπορεί και λέει όλο και πιο σύνθετες προτάσεις, χρησιμοποιώντας περισσότερες αντωνυμίες, επίθετα και προθέσεις. Λέει την αλφαβήτα τραγουδιστά (την έμαθε από ένα παιχνίδι – λάπτοπ), μετράει μέχρι το δέκα και ξέρει να πει, πόσα π.χ. κεφτεδάκια έφαγες, πόσες μπάλες έχεις κλπ, αναγνωρίζει τους αριθμούς και τα γράμματα και μας …στέλνει αδιάβαστους, ρωτώντας συνεχώς «γιατί;»!!!
Όσον αφορά, τον μικρό, έχουμε πάντα στο μυαλό μας πως ίσως μιλήσει αργότερα από τη μεγάλη, αλλά σίγουρα αυτό δεν έχει καμία επίπτωση στην μετέπειτα ικανότητα του για επικοινωνία. Του μιλάμε, του τραγουδάμε, του διαβάζουμε και παίζουμε μαζί του.
Γενικά, και στα δυο παιδιά προσπαθώ να μην προβλέπω τι θέλουν, αλλά να τα αφήνω να προσπαθούν να μου ζητήσουν κάτι, έστω και με τον τρόπο τους.
ΠΡΟΣΟΧΗ, όμως! Όλα τα παραπάνω είναι αυτά που εγώ και η οικογένειά μου θέλαμε να κάνουμε με το παιδί. Ο λόγος που μιλάω συνεχώς και στα δύο είναι πολύ απλός: είμαι πολυλογού από τότε που με θυμάμαι!!!! Κάθε παιδί, ωστόσο, όπως και κάθε γονιός, είναι διαφορετικό!
Φιλιά!!