Σπίτι με παιδιά: πώς να το διατηρήσουμε απλό και (σχετικά) τακτοποιημένο;


Βασικές συμβουλές οργάνωσης σπιτιού με παιδιά


Από τη στιγμή που η κόρη μου (σήμερα 2 χρόνων) άρχισε να περπατάει, έκανα στο σπίτι κανονική ανακαίνιση!!! Στην αρχή μου κακοφαινόταν που έπρεπε να «χαλάσω» τη διακόσμηση που είχα κάνει ήδη στο σπίτι, αλλά πλέον το συνήθισα! Ειδικά τώρα που έρχεται και η σειρά του μικρού να αρχίσει να μπουσουλάει και να στέκεται (7 μηνών σήμερα). .. Και στο κάτω-κάτω δεν είναι μόνο θέμα «διακόσμησης», αλλά και ασφάλειας! Δεν μπορεί το παιδί να έχει πρόσβαση σε γυαλικά που μπορεί να σπάσουν και να τραυματιστεί!
Όλοι μας –όσοι έχουμε παιδιά δηλαδή- ξέρουμε πολύ καλά ότι τα παιδιά έχουν ένα μοναδικό τρόπο να γεμίζουν τον τόπο πράγματα και τα οποία δεν είναι μόνο τα παιχνίδια τους!

Διάβασα πρόσφατα στο zenhabits.gr ένα άρθρο [http://www.zenhabits.gr/symboulesdiatireisspitiaplopaidia/#sthash.JLMXg7If.dpuf] για το πώς μπορούμε να διατηρούμε το σπίτι μας απλό και (σχετικά) τακτοποιημένο, αλλά και να είμαστε ήρεμοι, χωρίς άγχος για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το σπιτάκι μας!!


Πρώτα απ’ όλα να αποδεχθούμε το προφανές: «ποτέ δεν πρόκειται να έχεις ένα απολύτως μίνιμαλ τρόπο ζωής με παιδιά στο σπίτι – αυτό είναι κάτι που προσπαθώ κι εγώ να θυμίζω στον εαυτό μου».
Βασικές, λοιπόν, κινήσεις για να απλοποιήσουμε ένα σπίτι με παιδιά θα μπορούσαν να είναι οι παρακάτω:

1. Ξεφορτωνόμαστε τη σαβούρα από τα παιχνίδια τους: Σίγουρα υπάρχουν παιχνίδια που αγαπούν πολύ και άλλα που δεν τα έχουν παίξει για πολύ καιρό ή έχουν χαλάσει ή είναι για μικρότερες ηλικίες.  Όσα από τα χαλασμένα μπορούμε να επιδιορθώσουμε, τα εμφανίζουμε και τα παιδιά, επειδή τα έχουν πεθυμήσει, τα αντιμετωπίζουν σαν καινούρια. Αυτό, ίσως συμβεί και με τα παιχνίδια με τα οποία είχαν καιρό να παίξουν, επειδή π.χ. ήταν στον πάτο του κουτιού με τα παιχνίδια.  Εμείς, λοιπόν, μπορούμε να ασχοληθούμε κάθε τόσο με τα παιχνίδια και να κάνουμε μια ανακατανομή και ένα ξεκαθαρισματάκι!
Κάποια από τα βρεφικά παιχνίδια που δεν παίζονται άλλο (πχ. μασητικά, κουδουνίστρες) μπορούμε να τα φυλάξουμε για ενθύμιο με τα πρώτα πραγματάκια του μωρού μας ή αν έχουμε σκοπό να κάνουμε κι άλλο παιδάκι. Αλλά, επαναλαμβάνω:  δεν κρατάμε σαβούρα!! 

2. Παιδικά δωμάτια:Ξεκαθαρίζουμε τις ντουλάπες και τα ράφια των παιδιών. «Ο καλύτερος τρόπος να το κάνεις αυτό είναι να αφιερώσεις μια μέρα για να ασχοληθείς με τα δωμάτια τους. Κάνε ένα κομμάτι τη φορά: ένα συρτάρι, ένα μέρος της ντουλάπας, ένα ράφι». Βγάζουμε , λοιπόν, τα πράγματα και, αφού τα κάνουμε σωρό, επιλέγουμε ποια ρούχα και παπούτσια φοριούνται ακόμα, ποια τους χωράνε (ειδικά σε μικρές ηλικίες, τα παιδιά αλλάζουν συχνά νούμερο σε ρούχα και παπούτσια), ποια βιβλία διαβάζονται, ποια διακοσμητικά δεν μας αρέσουν άλλο ή έχουν παλιώσει ή αφορούν μικρότερης ηλικίας παιδάκια. Τα υπόλοιπα τα βάζουμε σε κουτιά ή σακούλες και τα βάζουμε στο αυτοκίνητο για να τα δώσουμε την επόμενη φορά που θα βγούμε από το σπίτι. Μπορούμε να τα δώσουμε σε φίλους που έχουν παιδιά ίδιας ή μικρότερης ηλικίας από τα δικά μας ή να τα δωρίσουμε για φιλανθρωπικό σκοπό, αν είναι ακόμα σε καλή κατάσταση. Προσοχή να μη μείνουν να στολίζουν κάποια γωνιά του σπιτιού για μέρες!! Μετά, βάζουμε τα σημαντικά πράγματα πίσω, και περνάμε στο επόμενο ράφι ή ντουλάπι. Αν το κάνουμε αυτό στα γρήγορα και όχι αναπολώντας στιγμές ή χαζεύοντας, μπορούμε να τελειώσουμε με ένα δωμάτιο σε 1-2 ώρες ή και λιγότερο.

3. Κουτιά αποθήκευσης: Αυτή είναι η καλύτερη λύση για την αποθήκευση των παιχνιδιών τους γενικώς. Το κλειδί είναι να το κάνεις εύκολο για τα παιδιά (και για σένα) το να μπαίνουν τα πράγματα τους εκεί μέσα, και να διευκολύνεται έτσι το συμμάζεμα του γύρω χώρου. Αν μπορείς, κι εφόσον τα πράγματα των παιδιών είναι πολλά, βάλε μια ετικέτα σε κάθε κουτί αποθήκευσης, ανάλογα με το είδος που πηγαίνει στο καθένα (κύβους, λούτρινα ζωάκια, lego, αυτοκινητάκια και κάθε λογής οχήματα). Αν έχεις παιδιά που δε διαβάζουν ακόμα, μπορείς να χρησιμοποιήσεις ετικέτες με εικόνες. Όλο αυτό θα τους μάθει να μην πετούν απλά τα πράγματα τους μέσα σε ένα κουβά και να ξενοιάζουν, αλλά να ασχολούνται με το που πάει τι.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε όμορφα, χρωματιστά, τετράγωνα κουτιά, τα οποία μπορούν να βρίσκονται και στο σαλόνι ακόμα και να φαίνονται όμορφα σε μια πολύχρωμη, παιδική γωνιά.

 4. Αφήνουμε χώρο: Όταν βάζουμε τα σημαντικά πράγματα πίσω, δεν τα στριμώχνουμε, ώστε να φαίνονται πιο όμορφα, να χωράει και κάτι άλλο αργότερα αλλά το βασικότερο: να μην χαλάνε κάθε φορά που βγάζουμε κάτι από τη θέση του. Αυτό ισχύει και για τα ρούχα και τα παιχνίδια και, γενικά, όλα μας τα πράγματα στο σπίτι. 

5. Επιτρέπουμε στα παιδάκια μας να κάνουν χαμό, αλλά τα μαθαίνουμε να μαζεύουν: Παιδιά είναι! Κι εμείς τα ίδια κάναμε στους γονείς μας! Πρέπει να τους αφήσουμε να το κάνουν. Και μετά, όταν τελειώσουν, ζήτησε τους να κάνουν το μάζεμα ή το καθάρισμα που μπορεί να χρειάζεται. Χωρίς φωνές – δεν πρόκειται για τιμωρία. Ας ξέρουν όμως ότι το μάζεμα σε τέτοια περίπτωση είναι δική τους υπόθεση.
Αν από μικρά παιδιά μάθουν ότι η μαμά και ο μπαμπάς κάνουν όλη την αγγαροδουλειά, θα απαιτούν και αργότερα να συνεχίσει να γίνεται έτσι. Το να βοηθούν στην καθαριότητα του σπιτιού, σε λογικά πάντα πλαίσια, ξε-αγχώνει λίγο τους γονείς, αλλά ακόμα περισσότερο τους μαθαίνει να είναι υπεύθυνα με τους χώρους που χρησιμοποιούν, αφού θα χρειαστεί να καθαρίσουν κι εκείνα που και που.
Μυστικό:  Για να μάθει η μικρή να μαζεύει τα παιχνίδια της, δεν την αφήνω να ανοίξει νέο κουτί αν δεν τακτοποιήσει το προηγούμενο. Χρειάστηκε  υπομονή για να το μάθει, γιατί δεν είναι κάτι που της άρεσε στην αρχή, αλλά πλέον, αν βαριέται να μαζέψει, θα συνεχίσει να παίζει π.χ. με τα lego και δε θα ανοίξει άλλο κουτί. Κι εγώ βέβαια, αν τη δω ότι θέλει πολύ να αλλάξει παιχνίδι αλλά δεν έχει τη διάθεση να μαζέψει γιατί ίσως της φαίνονται πάρα πολλά τα πεταμένα παιχνίδια, της λέω «θέλεις να τα μαζέψουμε μαζί;» και τη βοηθάω ελάχιστα, ίσα για να της δείξω ότι είναι εύκολο, ένα νέο παιχνίδι «τα βάζω στη θέση τους».
Για μεγαλύτερα παιδάκια, μπορούμε να βάλουμε όρια στο μέχρι που απλώνονται τα πράγματά τους. Μπορούμε π.χ. να τους αφήνουμε να κρατούν τα πράγματά τους μόνο στα δωμάτια τους και να ξεκαθαρίσουμε ότι το σαλόνι, η κουζίνα και η τραπεζαρία είναι μόνο για πράγματα του σπιτιού. Μπορούμε, ωστόσο, να αφιερώσουμε κι ένα κομμάτι σε αυτούς τους χώρους για να παίζουν. Φυσικά τα πράγματα τους όλο και θα απλώνονται εδώ κι εκεί μέσα στο σπίτι, αλλά όχι στο βαθμό που γινόταν στην αρχή. 

6. Η δική τους αποθηκούλα: μπορούμε να πάρουμε μικρά κουτάκια με 2-3 θήκες (μικρά συρτάρια) για κάθε παιδί, όπου θα μπορεί το καθένα να αποθηκεύει όλα του τα μικροαντικείμενα που σε διαφορετική περίπτωση θα τα βλέπαμε παντού μέσα στο σπίτι. Βάζουμε αυτά τα κουτιά το ένα πάνω στο άλλο και τα βάζουμε στη ντουλάπα τους ή στη βιβλιοθήκη τους (δεν πιάνουν πολύ χώρο) και θα έχουν εκεί τη δική τους αποθηκούλα.

7. Μια θέση για τα πάντα: Μια από τις καλύτερες συνήθειες που μπορούν να αποκτήσουν από μικρά. Είναι σημαντικό να μάθουν ότι κάθε πράγμα που τους ανήκει, αλλά και γενικά όλα τα πράγματα του σπιτιού, έχουν τη θέση τους. Αν δεν ξέρουν ποια είναι η θέση του, χρειάζεται να του βρουν μια θέση, και να το βάζουν εκεί από δω και στο εξής. Βασικά, αυτό το σκεπτικό είναι εξαιρετικά χρήσιμο και για όλους εμάς τους μεγάλους – εμένα με βοηθά πολύ στο να είναι το σπίτι συμμαζεμένο.

8. Οργανώνουμε τα πράγματα ανά είδος. Προσπαθούμε να αποθηκεύουμε μαζί πράγματα που έχουν σχέση μεταξύ τους. Ένα κουτί αποθήκευσης για τα λούτρινα ζωάκια όπως είπαμε, ένα άλλο για τα τουβλάκια τους κτλ. Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια σε ένα μέρος μαζί. Αυτό το κάνει και πιο εύκολο να θυμάσαι που πηγαίνει τι. Όπως και με τα ρούχα, πχ κάλτσες και εσώρουχα μαζί.
Το ίδιο και για τα υπόλοιπα πράγματα του σπιτιού: εργαλεία, φάρμακα, χαρτιά τράπεζας, ιατρικά έγγραφα/εξετάσεις, καλώδια κλπ.

9. Μαθαίνουμε να αποδεχόμαστε την κατάσταση. Ποτέ δε θα έχουμε μια απλή και προβλέψιμη ζωή με παιδιά. Αυτό πρέπει να το δεχτούμε. Μπορεί να είναι δύσκολο, αλλά το θέμα είναι να μην έχουμε νεύρα επειδή τα παιδιά γεμίζουν όλο το σπίτι με πράγματα. Πρέπει να μπαίνουμε στη θέση τους, να τα καταλαβαίνουμε. Το να χαίρεσαι να κάνεις παρέα με τα παιδιά σου, στο κάτω κάτω, έχει τόση πλάκα!!!! 

10. Ένα μέρος για τα χαρτιά/χειροτεχνίες του σχολείου. Στο ίδιο σκεπτικό, βρίσκουμε μια θέση που θα κρατάμε όμορφα και τακτοποιημένα όλα τα χαρτιά που φέρνουν τα παιδιά από το σχολείο. Μπορούμε να κρατάμε κι ένα φάκελο όπου αποθηκεύουμε όσα από αυτά τα χαρτιά πρέπει/θέλουμε να κρατήσουμε, για να μη χρειάζεται ποτέ να τα ψάχνουμε.
Αν χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικό ημερολόγιο γενικότερα για τις δουλειές μας, όπως το Google Calendar, μπορούμε να περάσουμε μέσα το σχολικό πρόγραμμα και το πρόγραμμα δραστηριοτήτων των παιδιών και προσθέτουμε τις εκδηλώσεις τους που προκύπτουν κάθε τόσο για να μην τις ξεχνάμε.

11. Κάθε γενέθλια και Χριστούγεννα, χρειάζεται μια εκκαθάριση. Σε αυτές τις δυο περιπτώσεις έρχονται νέα πράγματα στη ζωή των παιδιών μαζικά. Αν απλά προσθέτουμε αυτά τα νέα πράγματα στα παλιά, το σπίτι θα είναι μονίμως γεμάτο πράγματα. Μπορούμε, λοιπόν, να τους ζητήσουμε να βάλουν όλα τα δώρα τους σε μια μεριά. Και 1-2 μέρες μετά τα Χριστούγεννα ή τα γενέθλια τους, μπορούμε να κάνουμε ένα πέρασμα μαζί από τις ντουλάπες τους και τα κουτιά που αποθηκεύουν τα πράγματα τους και να τα ρωτήσουμε τι θα ήθελαν να ξεφορτωθούν για να κάνουν χώρο για τα καινούρια πράγματα. Μπορούμε να τους βάλουμε σε διαδικασία να δωρίζουν κάθε τόσο ρούχα και παιχνίδια τους σε άλλα παιδάκια που τα χρειάζονται περισσότερο, ώστε να μάθουν να βοηθούν και να μοιράζονται.
Φυσικά, κάθε 2-3 μήνες, καλό θα ήταν να ξεκαθαρίζουμε λίγο τα πράγματα τους (βλ. 1). Μπορούμε να βάλουμε μια υπενθύμιση στο ημερολόγιό μας ή μπορούμε απλά να ρίχνουμε μια ματιά στα δωμάτια τους που και που, και αν βλέπουμε ότι χρειάζεται, κανονίζουμε λίγη ώρα να κάνουμε ένα καλό ξεκαθάρισμα, μια μαζική εκκαθάριση.

12. Λιγότερα καλύτερα (less is more). Μαθαίνουμε στα παιδιά ότι δε χρειάζεται να έχουν σωρούς γεμάτους πράγματα για να είναι ευτυχισμένα. Δεν μπορούν ούτως ή άλλως να παίξουν με όλα – δε φτάνουν οι ώρες της μέρας… Όταν έχουν λιγότερα πράγματα, θα μπορούν να βρίσκουν αυτό που θέλουν πιο εύκολα, θα μπορούν να δουν ποια παιχνίδια έχουν για να διαλέξουν κάποιο να παίξουν, και θα μπορούν να έχουν πράγματα καλύτερης ποιότητας. Μπορούμε να τους το εξηγήσουμε αυτό: αντί να τους πάρουμε ένα τεράστιο σωρό με φτηνοπράγματα, προτιμάμε παιχνίδια ποιοτικά, που θα κρατήσουν πολύ. Τα ξύλινα είναι καλύτερα από τα πλαστικά, για παράδειγμα. Τα κλασικά παιχνίδια τις περισσότερες φορές είναι και τα καλύτερα. Είναι καλύτερα να ξοδέψουμε τα λεφτά μας σε 1-2 υπέροχα πράγματα παρά ένα σωρό πράγματα φθηνά που θα σπάσουν ή γρήγορα θα χαλάσουν και θα καταλήξουν στα άχρηστα σε χρόνο μηδέν.
Για να το πετύχουμε, όμως, αυτό, πρέπει να μειώσουμε δραστικά και τα πράγματα που αγοράζουμε για τα παιδιά μας. Κάποιες φορές είναι δύσκολο να τους αντισταθούμε όταν πραγματικά θέλουν κάτι σε ένα μαγαζί, αλλά δεν μπορούμε να τους κάνουμε όλα τα χατίρια. Δεν τους τα στερούμε τελείως, αλλά δεν τα κακομαθαίνουμε κιόλας παίρνοντας τους τόσα πράγματα. Τα Χριστούγεννα, για παράδειγμα, μπορούμε να τους πάρουμε απλά 1-2 καλά πράγματα όπως είπαμε και παραπάνω, αντί καμιά δεκαριά βλακειούλες.

13. Καθαρίζουμε λίγο πριν πέσουμε για ύπνο. Κάνουμε ένα γρήγορο καθάρισμα μόλις πέσουν τα παιδιά για ύπνο ή λίγο αργότερα πριν πάμε εμείς στο κρεβάτι, και βάζουμε στη θέση τους όσα μικροαντικείμενα ξέχασαν τα παιδιά εδώ κι εκεί. Κάνει τα πρωινά πολύ πιο ευχάριστα.
Μπορούμε, επίσης, να κάνουμε «πινελιές» καθαριότητας όσο πηγαινοερχόμαστε από δωμάτιο σε δωμάτιο, δηλαδή να βάζουμε στη θέση του ό, τι βρίσκουμε στο δρόμο μας και, φυσικά, ζητάμε απ’ τα παιδιά να κάνουν το ίδιο (ανάλογα με την ηλικία τους βέβαια). Έτσι, το σπίτι μένει όλο και λιγότερο ακατάστατο.

14. 30λεπτα «ντου» καθαριότητας. Αν έχουμε πολλά παιδιά και είναι και πάνω από 5 χρονών σε 30 λεπτά μπορούμε να ξεπετάξουμε όλο το σπίτι αν στήσουμε καλά αυτό το παιχνίδι. Αν έχουμε λιγότερα παιδιά, εντάξει, μπορεί να χρειαστούμε και περισσότερο χρόνο. Το Σάββατο, βάζουμε στο πρόγραμμα αυτά τα τριαντάλεπτα ντου καθαριότητας, ή και μίας ώρας – δε χάλασε ο κόσμος. Αυτό σημαίνει ότι κάθε παιδί αναλαμβάνει μια αγγαρεία, και όλη η οικογένεια (μαζί και οι γονείς) παίρνουν θέσεις για ένα γρήγορο καθάρισμα του σπιτιού. Βάζουμε ένα χρονόμετρο, και βλέπουμε αν μπορούμε να τα κάνουμε όλα σε 30 λεπτά, ή μια ώρα – ό,τι αποφασίσουμε. Με τις άμεσες ενέργειες όλων μαζί, το σπίτι θα είναι γρήγορα καθαρό (κι αν όντως γίνεται κάθε εβδομάδα, δε θα προλαβαίνει να βρωμίζει δραματικά) και όλη η υπόλοιπη μέρα μένει για διασκέδαση.

15. ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ:Αφιερώνουμε λίγο χρόνο κάθε μέρα συγκεκριμένα για την προετοιμασία των παιδιών και όλων εκείνων που μπορεί να χρειάζονται κάθε φορά για τις δραστηριότητες τους και για το σχολείο: προετοιμασία φαγητού ή κολατσιού που θα πάρουν μαζί, τα ρούχα τους, τον εξοπλισμό για το ποδόσφαιρο ή ό,τι άλλο κάνουν εκείνη τη μέρα. Γλιτώνει όλη εκείνη τη βιασύνη τη στιγμή που είμαστε έτοιμοι να βγούμε απ’ το σπίτι και μας γλιτώνει από το να ξεχνάμε πράγματα.